Λόγο για έντονο συγκεντρωτισμό και αδυναμία ουσιαστικής αποκέντρωσης στις δομές οργάνωσης του Ελληνικού κράτους, παρά τη διεθνή τάση για μεγαλύτερη αποκέντρωση και αντίθετα ακόμα και με τις συνταγματικές αξιώσεις αλλά και την υπογραφή του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας, έκανε ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας Γ. Κωτσός στην εισήγησή του στην η ετήσια συνέλευση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας. Ο κ. Κωτσός ξεκαθάρισε ότι η ελληνική κοινωνία δεν είναι ώριμη να δεχθεί την εφαρμογή της απλής αναλογικής και πρόσθεσε ότι η αναθεώρηση του «Καλλικράτη» θα βοηθούσε μόνο προς την κατεύθυνση συρρίκνωσης των γεωγραφικών ορίων στους δήμους και όχι διεύρυνσής τους.
Έχουμε 325 δήμους στην Ελλάδα, οι οποίοι λειτουργούν με 325 διαφορετικές ταχύτητες είπε ο πρόεδρος της ΠΕΔ, αναφέροντας ως παράδειγμα για την αδυναμία εφαρμογής της απλής αναλογικής την εκλογή του συμπαραστάτη του δημότη, η οποία απέτυχε λόγο της αυξημένης πλειοψηφίας που απαιτούσε από τα κατά τόπους δημοτικά συμβούλια.
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ
Όπως εξήγησε στην εισήγησή του ο πρόεδρος της ΠΕΔ Θεσσαλίας, «η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και η ουσιαστική αποκέντρωση του κράτους, παραμένει ακόμα και σήμερα ένα χρόνιο και δυσεπίλυτο ζήτημα δημόσιας πολιτικής στη χώρα μας, όπου έχει πολλαπλές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά, στην οικονομική ανάπτυξη και στην κοινωνική γαλήνη και ευημερία. Να επισημάνουμε εδώ το γεγονός ότι από το 1984 μέχρι σήμερα, εκδόθηκαν 10 Νόμοι και 2 Προεδρικά Διατάγματα που αναφέρονται στην αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, την προαγωγή τους και την επιλογή προϊσταμένων των οργανικών μονάδων, δίχως να έχει εξασφαλιστεί ακόμα ένα ευρύτερα αποδεκτό – ορθολογικό σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων.
Υπάρχει βέβαια και η άποψη ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι για την επίλυση των πρακτικών προβλημάτων της καθημερινότητας του πολίτη, αλλά ίσως τελικά αποτελεί και το πλαίσιο στο οποίο μπορούν να επιλυθούν και τα μεγαλύτερα πολιτικά ζητήματα, αφού οι δημοτικές αρχές είναι αναγκασμένες λόγω της φύσης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν να έχουν πιο «πρακτική» προσέγγιση επίλυσης των προβλημάτων ενώ παράλληλα έχουν αναπτύξει έντονη κουλτούρα συνεργασίας.
Συνεπικουρούμενη η τοπική Αυτοδιοίκηση από το γεγονός ότι οι πολίτες νιώθουν ότι «ανήκουν» περισσότερο σ’ έναν συγκεκριμένο δήμο στην καθημερινή τους ζωή, από ότι στο κράτος ή ακόμα και στην Ε.Ε., αποκτά πλεονέκτημα έναντι της κεντρικής διοίκησης αφού δίνει τη δυνατότητα για την πιο ενεργή και άμεση συμμετοχή των πολιτών στα «κοινά» ενισχύοντας τους δημοκρατικούς θεσμούς. Ενώ παράλληλα ο δήμαρχος, είναι αναγκασμένος να αποκτήσει μια πιο ρεαλιστική και αποτελεσματική προσέγγιση για τα κοινά συγκριτικά με το υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό στη χώρα. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι στην πρώτη γραμμή σε όλες τις φάσεις και σε όλες τις εκδηλώσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων, με τελευταίο παράδειγμα το προσφυγικό ζήτημα που καταρχήν ανέδειξε και εν συνεχεία αντιμετώπισε, αφού αποτελεί τον κοντινότερο στον πολίτη διοικητικό θεσμό».
ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Οι προτάσεις του προέδρου της ΠΕΔ Θεσσαλίας για την μεταρρύθμιση στους ΟΤΑ περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
* Χωροταξικό για Νησιά και Ορεινές μειονεκτικές περιοχές
* Κωδικοποίηση των νόμων που αφορούν στην Τ.Α.
Η πολυνομία που επικρατεί στη χώρα μας επηρεάζει σημαντικά την ελληνική γραφειοκρατία με αρνητικότατες επιπτώσεις στην Τ.Α. οι αντιφατικές αποφάσεις των δικαστηρίων , η ύπαρξη πολλών μορφών ιεραρχικού ελέγχου , η εισαγωγή από την Ε.Ε. νομικών κανόνων για τα συγχρηματοδοτούμενα και η τάση της κεντρικής διοίκησης να συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες , δυσχεραίνουν εξαιρετικά τι έργο της Αυτοδιοίκησης. Επιβάλλεται λοιπόν η πλήρης και ολοκληρωμένη κωδικοποίηση των νόμων για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
* Το άρθρο 102 του Συντάγματος αναθέτει στους ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού την διοίκηση των τοπικών υποθέσεων.
Πρέπει να αποσαφηνιστεί πλήρως ο συγκεκριμένος όρος εκτός εάν με τον όρο «Τοπικές Υποθέσεις» εννοείται η αποκομιδή αποκριμάτων , η ύδρευση, τα πεζοδρόμια.
Οι Δήμαρχοι και τα Δημοτικά Συμβούλια πρέπει να έχουν κυριολεκτικά όμως την αρμοδιότητα να ασκούν τα καθήκοντά τους και να υλοποιούν τους προγραμματικούς στόχους για τους οποίους εκλέχτηκαν.
* Να ισχύει και στην πράξη η Διοικητική και Οικονομική Αυτοτέλεια των ΟΤΑ , ώστε οι Δήμαρχοι γνωρίζοντας το Νομικό Πλαίσιο να μπορούν να λειτουργούν χωρίς κρυφούς κινδύνους και να επιλύουν επαρκώς τα διοικητικά και οικονομικά προβλήματα των δήμων τους.
* Στελέχωση των ΟΤΑ τουλάχιστον με απαραίτητο προσωπικό . Άμεση εφαρμογή «ενδοδημόσιας κινητικότητας» με αδιάβλητα κριτήρια ώστε να συμπληρωθούν κενές θέσεις και να αποφορτιστούν υπηρεσίες με υπεράριθμους υπαλλήλους με δυνατότητα μετακίνησής από το δημόσιο στην Τ.Α. και αντίστροφα.
* Στελέχωση των υποστελεχωμένων μικρών ορεινών – νησιωτικών απομακρυσμένων δήμων με κίνητρα όπως :
o Κινητροδότηση υπαλλήλων που στελεχώνουν απομακρυσμένους Δήμους ( ορεινούς, νησιωτικούς, παραμεθόριους κα ) με αντίστοιχη οικονομική ενίσχυση αυτών των Δήμων ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στα λειτουργικά έξοδα.
o Να διασφαλίζεται για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η παραμονή του υπαλλήλου.
o Χρηματοδότηση μέσω της Μονάδας Οργάνωσης Δυναμικού ( ΜΟΔ ) μικρών και μεσαίων Δήμων για την εκπόνηση δύο τουλάχιστον μελετών.
o Δημιουργία ειδικού προγράμματος για την Τ.Α. και ενός ειδικού προγράμματος μέσω του προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα πρωτογενών υποδομών και μέσα από αυτά να ωφελούνται οι αδύναμοι Δήμοι.
* Καταστατική Θέση Αιρετών
o Διαχρονικά ο εκάστοτε νομοθέτης επιδεικνύει την αδικαιολόγητη και έντονη δυσπιστία του στους Αιρετούς της Τ.Α. Η υποβάθμιση του αξιώματος του Δημάρχου είναι διαρκής και προκύπτει από τα Νομοθετήματα για την Τ.Α.
o Τα πινάκια των δικαστηρίων είναι γεμάτα από Δημάρχους και αιρετούς γενικότερα οι οποίοι παραπέμπονται σε δίκη συνήθως για κάθε κακώς κείμενο στο Δήμο τους , χωρίς σοβαρό λόγο και αιτία. Πέρα από την ηθική βλάβη χάνουν και πολύτιμο χρόνο από την άσκηση των καθηκόντων τους τρέχοντας στις αίθουσες των δικαστηρίων
* Ασυμβίβαστο
o Το ασυμβίβαστο Δημάρχων , Περιφερειαρχών κλπ είναι προς την σωστή κατεύθυνση με δεδομένο ότι για την άσκηση των καθηκόντων τους απαιτείται η πλήρης αφοσίωση και η ενασχόληση με τα κοινά και απαιτείται πολύς χρόνος εργασίας . Παράλληλα όμως όλες οι Διοικητικές ευθύνες συγκεντρώνονται στον Δήμαρχο και τον βαρύνουν ποινικά , οικονομικά , ηθικά και πολιτικά.
Με αυτά τα δεδομένα θα ήταν σαφώς δίκαιο να νομοθετηθεί η αύξηση των Δημαρχιακών αποδοχών. Ο νομοθέτης υπήρξε αδικαιολόγητα σκληρός όταν μείωσε τις αποδοχές των αιρετών της αυτοδιοίκησης κατά 50% σχεδόν και που κατάργησε τα οδοιπορικά των δημοτικών συμβούλων.
Ιωάννης Γιάτσιος (ΕΡΤ)
