Σε τρία στάδια θα κλιμακωθούν οι κίνδυνοι δημόσιας υγείας που σχετίζονται με τις καταστροφικές πλημμύρες στον θεσσαλικό κάμπο, σύμφωνα με τον γνωστό παθολόγο, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Γιώργο Παππά: Μετά τις γαστρεντερίτιδες και τις λοιμώξεις του αναπνευστικού στο πρώτο χρονικό διάστημα που ήδη διανύουμε, σε μεσοπρόθεσμο διάστημα λίγων μηνών ως πρώτων ετών ο κίνδυνος αφορά κυρίως τη λεπτοσπείρωση, ενώ οι λοιμώξεις που μεταδίδονται από έντομα, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, αναμένεται να φανούν μακροπρόθεσμα.
Μιλώντας στο iatronet.gr ο κ. Παππάς συνιστά σε πολίτες και υγειονομικό προσωπικό να είναι υποψιασμένοι και να βρίσκονται σε αυξημένο επίπεδο εγρήγορσης για την έγκαιρη διάγνωση και άρα την αποτελεσματική θεραπεία της λεπτοσπείρωσης, την οποία θεωρεί ως τη μεγαλύτερη απειλή. Ο ίδιος δεν βλέπει σημαντικό αναδυόμενο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία από τα κουφάρια των ζώων, ενώ δεν περιμένει "εξωτικές" λοιμώξεις.
Λεπτοσπείρωση
Το νερό της πλημμύρας είναι δυνητικά επιμολυσμένο με τα ούρα των τρωκτικών και η επαφή με αυτό αυξάνει τις πιθανότητες λοίμωξης με λεπτοσπείρωση, ενώ και οι πιθανές αλλαγές στην οικολογία της περιοχής που επλήγη μπορεί να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες αύξησης του πληθυσμού των τρωκτικών ή και μετακίνησής τους σε άλλες περιοχές.
Η βιβλιογραφία έχει καταδείξει ιστορικά την σημαντική επίπτωση μετά από πλημμύρες, όχι μόνο στην Ανατολική Ασία αλλά και στην Ευρώπη.
"Στην Τσεχία είχαμε τριπλασιασμό της επίπτωσης της λεπτοσπείρωσης μετά από τις πλημμύρες του 1997 και του 2002, στην Αυστρία είχαμε ένα παρόμοιο περιστατικό με αθλητές του τριάθλου, οι οποίοι κόλλησαν κολυμπώντας σε ποτάμια, σε αγώνα που έγινε μετά από περίοδο έντονης βροχόπτωσης. Αν ληφθεί υπόψη ότι στην Ελλάδα έχουμε γενικά κάποια περιστατικά λεπτοσπείρωσης, είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς ότι θα έχουμε τέτοια φαινόμενα", σημειώνει ο κ. Παππάς και προσθέτει: "Είναι ένα σημαντικό ζήτημα, το οποίο θα αρχίσουμε να το βλέπουμε ήδη από τον πρώτο μήνα, αλλά η επίπτωση, τουλάχιστον όπως φάνηκε σε βάθος χρόνου από μελέτες σε ευρωπαϊκές χώρες, μπορεί να έχει αυξημένη διάρκεια και να παρατηρηθεί όχι μόνο τους πρώτους μήνες, αλλά και τον επόμενο χρόνο".
Χρειάζεται υψηλή υποψία
Ο δρ παθολογίας δεν περιμένει δραματική επίπτωση από πλευράς συρροών κρουσμάτων. "Μην περιμένουμε ότι θα δούμε εκατοντάδες περιστατικά λεπτοσπείρωσης. Αλλά ακόμα κι αν δούμε λίγες δεκάδες σε βάθος διετίας ας πούμε, οφείλουμε να έχουμε μια σχετική εγρήγορση και να μη χάσουμε ανθρώπους απ΄ αυτό το παθογόνο, που αντιμετωπίζεται πολύ αποτελεσματικότητα με απλά αντιβιοτικά", επισημαίνει, ενώ συνιστά σε πολίτες και κυρίως το υγειονομικό προσωπικό, να έχουν υψηλή υποψία, ώστε να γίνει έγκαιρη διάγνωση.
"Μπορεί ο ασθενής να προσέλθει με ένα απλό εμπύρετο, που να έχει και λίγο γενικευμένα μυικά άλγη. Αν δεν είσαι σε ετοιμότητα από διαγνωστικής πλευράς, δηλαδή να το ψάξεις εργαστηριακά, μπορεί να το χάσεις, να σου κάνει νεφρική ανεπάρκεια ή να σε οδηγήσει στη Μονάδα με γενική συστηματική κατάρρευση του οργανισμού", υπογραμμίζει. Παραπέμπει μάλιστα σε παλιότερη μελέτη σε ΜΕΘ της Αθήνας, όπου η διάγνωση της λεπτοσπείρωσης είχε γίνει καθυστερημένα, γιατί δεν είναι από τα συνηθισμένα νοσήματα που σκέπτεται κάποιος αν δεν δρα στην επαρχία και δεν έχει σχετική εμπειρία.
Οι πολίτες με τη σειρά τους οφείλουν να λαμβάνουν προστατευτικά μέτρα (γαλότσες, γάντια, κάλυψη τραυμάτων, ακόμα και ασήμαντων εκδορών), καθώς και να απευθύνονται άμεσα στο γιατρό σε περίπτωση ύποπτων συμπτωμάτων.
Δεν περιμένουμε "εξωτικά" νοσήματα
Όπως αναφέρει ο κ.Παππάς, το γεγονός ότι η πλημμύρα έγινε σε γλυκά νερά περιορίζει τα παθογόνα και τους δυνητικούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία, που θα ήταν περισσότεροι αν είχε εισχωρήσει αλμυρό νερό.
"Δεν περιμένουμε εξωτικές και παράξενες λοιμώξεις. Βλέπουμε ήδη τις αναμενόμενες γαστρεντερίτιδες, θα δούμε κάποια δερματικά, αλλά όχι παράξενα δερματικά όπως θα βλέπαμε σε άλλα μέρη του κόσμου, σε πλημμύρα με αλμυρό νερό", λέει.
Οι λοιμώξεις που σχετίζονται με μετάδοση από κουνούπια, όπως ο ιός του Δυτικού Νείλου, θα μας απασχολήσουν μεταγενέστερα. Οι λόγοι είναι αφενός πως στο επόμενο διάστημα αναμένεται μείωση του πληθυσμού των κουνουπιών λόγω εποχικότητας, αφετέρου ότι θα χρειαστεί αρκετό χρονικό διάστημα για να αλλάξει η μετακίνηση των εντόμων και η αύξηση του πληθυσμού τους σε μια περιοχή.
Παρατηρεί ότι ο ιός υπήρχε ήδη φέτος στην περιοχή της Καρδίτσας (πριν από την πλημμύρα) και προβλέπει εμφάνιση κάποιων επιπλέον κρουσμάτων στο προσεχές διάστημα, λόγω αυξημένης επιτήρησης.
Για ενδεχόμενη ελονοσία διευκρινίζει πως, αν και η κλιματική αλλαγή μπορεί να επιτρέψει την εγκατάσταση των πλασμωδίων και στην Ελλάδα, "κάτι τέτοιο δεν είναι ζητούμενο της επόμενης μέρας, της επόμενης εβδομάδας ή του επόμενου έτους".
Ο ίδιος αποδίδει την αύξηση των λοιμώξεων του αναπνευστικού στον συνωστισμό σε κλειστούς χώρους. "Μην ξεχνάμε ότι υπάρχει εκεί έξω ένα παθογόνο, το οποίο συνεχίζει να δίνει τουλάχιστον 2.000 κρούσματα ημερησίως, και αυτό είναι ο κορωνοϊός", σημειώνει.
Σε ό,τι αφορά τα νεκρά ζώα, εκτιμά πως ο όποιος κίνδυνος είναι περιορισμένος, από τη στιγμή που αυτά ήταν ελεγμένα και κτηνιατρικά ασφαλή, άρα θεωρείται πως δεν είχαν παράσιτα που θα δημιουργούσαν πρόβλημα. "Η αποσύνθεσή τους δημιουργεί κάποιες τοξικές ουσίες, αλλά όχι μικρόβια. Δεν θα με απασχολούσε πολύ αυτό το θέμα, το οποίο είναι κτηνιατρικό, οικονομικό, κοινωνικό, οικολογικό, αλλά όχι αμιγώς θέμα της ανθρώπινης υγείας", αναφέρει.
Ο ρόλος του νέου προέδρου του ΕΟΔΥ
Ο κ. Παππάς καταλήγει με την επισήμανση ενός σημαντικού πλεονεκτήματος για την περιοχή που επλήγη, το οποίο ακούει στο όνομα Χρήστος Χατζηχριστοδούλου. "Ο νέος πρόεδρος του ΕΟΔΥ είναι ένας καθηγητής δημόσιας υγείας, ο οποίος ξέρει την περιοχή της Θεσσαλίας και επίσης είναι ένας ικανός άνθρωπος, που μπορεί να οργανώσει ακόμη καλύτερα την ανταπόκριση", λέει για να προσθέσει: "η ανταπόκριση έχει να κάνει με τη γνώση. Να πούμε στους ανθρώπους ποιοι είναι οι κίνδυνοι, τι πρέπει να προσέξουν, τι υψηλό βαθμό εγρήγορσης πρέπει να έχουν, αν δουν κάποια συμπτώματα ώστε να επισκεφθούν το γιατρό. Από κει και πέρα, οι υγειονομικοί να έχουν την ίδια εγρήγορση και να κυνηγάνε τις διαγνώσεις".
Bασίλης Ιγνατιάδης (iatronet.gr)
