Για τις καθυστερήσεις στην απόδοση ιθαγένειας και την βελτίωση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων, απευθύνουν ερώτηση στον υπουργό Εσωτερικών 51 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ των οποίων συνυπογράφει και ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Λάρισας Νίκος Παπαδόπουλος.
Αναλυτικά το κείμενο της ερώτησης προς τον υπουργό Εσωτερικών:
Όπως είναι γνωστό, η απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας από πολίτες τρίτων χωρών γίνεται μέσω της πολιτογράφησης. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία (ν.3838/2010), η πολιτογράφηση είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει την αίτηση, διάφορα στάδια ελέγχου της νομιμότητάς της, και στο τέλος μια συνέντευξη ενώπιον των Επιτροπών Πολιτογράφησης (ΕΠ), που ελέγχουν την κοινωνική και πολιτική ένταξη των αιτούντων. Επίσης, με τον Ν. 4332/2015 θεσμοθετήθηκε το σημαντικό νομικό πλαίσιο για απόδοση ιθαγένειας στη λεγόμενη «δεύτερη γενιά» μεταναστών λόγω γέννησης ή/και φοίτησης στην Ελλάδα.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ακόμα πολλά προβλήματα, με βασικό τις καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων. Όσον αφορά τη «δεύτερη γενιά», ένα γνωστό πρόβλημα είναι οι λανθασμένες ληξιαρχικές πράξεις, οι οποίες για να διορθωθούν χρειάζεται να περάσουν από δικαστική διαδικασία (εκούσια δικαιοδοσία). Όσον αφορά την πολιτογράφηση, τα προβλήματα είναι επίσης γνωστά: η υποστελέχωση των υπηρεσιών, η σύνθεση των ΕΠ (που κάνει την απαρτία πολλές φορές δύσκολη), και κυρίως η έντονη γραφειοκρατία. Σε ένα βαθμό, η τελευταία οφείλεται στο ότι η διαδικασία απαιτεί από τους αιτούντες να απευθύνονται και στο δήμο μόνιμης διαμονής και στην αποκεντρωμένη διοίκηση. Ο βασικός λόγος ωστόσο βρίσκεται στην ομογενοποίηση των αιτούντων: αλλογενείς τρίτων χωρών, ομογενείς, καθώς και μέλη της «δεύτερης γενιάς» που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του ν.4332 ανήκουν σε διαφορετικές μεν τυπικά κατηγορίες αλλά εντέλει ακολουθούν την ίδια διαδικασία. Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση για τις διοικητικές υπηρεσίες.
Ήδη από τον προηγούμενο χρόνο η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών είχε κάνει σαφή τη βούληση της να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά. Οι αρχικές εξαγγελίες συνοδεύτηκαν από σημαντικότατες πρωτοβουλίες, με βασικότερες τη συγκρότηση Ειδικής Γραμματείας Ιθαγένειας (ΦΕΚ, Τεύχος Α' 107/31.07.2017), και μιας Ομάδας Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ) (Φ.ΕΚ. 424/τ.Υ.Ο.Δ.Δ./31.08.2017). Στόχος της τελευταίας είναι να διαμορφώσει μια Τράπεζα Θεμάτων (με 300 ερωτήσεις) που θα χρησιμοποιούνται στη συνέντευξη ή σε μια γραπτή δοκιμασία, καθώς και η διατύπωση προτάσεων για τη βελτιστοποίηση της διαδικασίας.
Αυτές οι πρωτοβουλίες συνοδεύτηκαν από σειρά εγκυκλίων προς τις ΕΠ, οι οποίες προσπάθησαν να βελτιώσουν το πλαίσιο με βάση το οποίο εξετάζονται οι αιτούντες την ιθαγένεια. Η υπ΄ αριθμ. 10-2017 μάλιστα εγκύκλιος προέβλεπε μια πιο τυποποιημένη διαδικασία για τα παιδιά της «δεύτερης γενιάς», που, αν και έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα και έχουν φοιτήσει σε ελληνικά σχολεία, δεν εμπίπτουν στις διατάξεις που ψηφίστηκαν το 2015.
Όσο σημαντικές και αν είναι οι πρωτοβουλίες αυτές, τα γραφειοκρατικά προβλήματα παραμένουν, με αποτέλεσμα δικαιούχοι ελληνικής ιθαγένειας να παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο «μεταίχμιο», χωρίς να απολαμβάνουν τα δικαιώματα που τους αντιστοιχούν. Σε πρόσφατη απάντηση που έδωσε το Υπουργείο Εσωτερικών και συγκεκριμένα η Γραμματεία Ιθαγένειας σε ερώτηση που αφορούσε τις μεγάλες καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων, περιλαμβανόταν μια έκθεση με στατιστικά στοιχεία για την πολιτογράφηση για το σύνολο της επικράτειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το μεγάλο βάρος των αιτήσεων πολιτογράφησης πέφτει στις αιτήσεις κτήσης ιθαγένειας με γέννηση/φοίτηση (σε σύνολο 231.088 οι 113.724). Αφορά δηλαδή τη δεύτερη γενιά μεταναστών. Υπάρχουν ωστόσο ορισμένα δεδομένα που προκαλούν ανησυχία, όπως για παράδειγμα εκείνα που αφορούν την Διεύθυνση Αστικής Κατάστασης (ΔΑΚ) Θεσ/κης, όπου σε σύνολο 3.534 αιτήσεων από αλλογενείς έχουν εξεταστεί 1.012, σε σύνολο 8.751 αιτήσεων από αιτούντες με βάση γέννηση/φοίτηση (ν.3838) έχουν εξεταστεί 3.739, ενώ σε σύνολο 4.450 από ομογενείς έχουν εξεταστεί 3.690. Τα ποσοστά είναι στην περίπτωση αυτή πολύ διαφορετικά σε σχέση με άλλες περιοχές, καθώς δείχνουν μεγάλες καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων από εκείνους που ακολουθούν τη διαδικασία γέννησης/φοίτησης και ιδιαίτερα από αλλογενείς πολίτες τρίτων χωρών. Ας προστεθεί ότι η στελέχωση των υπηρεσιών στην ΔΑΚ Θεσ/κης είναι αρκετά καλύτερη σε σχέση με άλλες αποκεντρωμένες διοικήσεις της χώρας που δέχονται μεγάλο αριθμό αιτήσεων.
Με βάση τα παραπάνω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Σε ποια φάση βρίσκεται το έργο της συσταθείσας ΟΔΕ και συγκεκριμένα η Τράπεζα Θεμάτων; Τι διαδικασία εξέτασης θα προβλέπεται;
2. Σε ποιες ενέργειες θα προβεί για να επιταχυνθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες; Είναι απαραίτητη η διπλή κατάθεση δικαιολογητικών; Γιατί δεν δημιουργούνται ηλεκτρονικές πλατφόρμες ή δυνατότητες για ταχυδρομική αίτηση σε κάποια βαθμίδα;
3. Σε ποιες ενέργειες θα προβεί ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση (τύπου ΔΑΚ Θες/κης) με την εξέταση αιτήσεων από αλλογενείς και από εκείνους με βάση τη γέννηση/φοίτηση; Πώς θα εξυπηρετήσει το θέμα;
4. Ποια συγκεκριμένα μέτρα σκοπεύει να αναλάβει ώστε να βελτιωθεί ο χρόνος εξέτασης των αιτήσεων στο άμεσο μέλλον αλλά και μετά τη μεταφορά της αρμοδιότητας των υπηρεσιών ιθαγένειας στο Υπουργείο Εσωτερικών από 1/1/2019, όπως προβλέπει το πρόσφατο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στη Βουλή;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Δουζίνας Κωνσταντίνος
Ακριώτης Γεώργιος
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αντωνίου Χρήστος
Βάκη Φωτεινή
Δημαράς Γεώργιος
Δρίτσας Θεόδωρος
Εμμανουηλίδης Δημήτριος
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Θελερίτη Μαρία
Θηβαίος Νικόλαος
Θραψανιώτης Εμμανουήλ
Ιγγλέζη Αικατερίνα
Καββαδία Ιωαννέτα (Αννέτα)
Καΐσας Γεώργιος
Καρά Γιουσούφ Αϊχάν
Καρακώστα Ευαγγελία (Εύη)
Κατσαβριά-Σιωροπούλου Χρυσούλα
Κοζομπόλη – Αμανατίδη Παναγιώτα
Κουράκης Αναστάσιος (Τάσος)
Κωστοπαναγιώτου Ηλίας
Λιβανίου Ζωή
Μανιός Νικόλαος
Μαντάς Χρήστος
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μηταφίδης Τριαντάφυλλος
Μιχαηλίδης Ανδρέας
Μιχελής Αθανάσιος
Μιχελογιαννάκης Ιωάννης
Μορφίδης Κωνσταντίνος
Μουμουλίδης Θεμιστοκλής (Θέμης)
Μπαλαούρας Γεράσιμος (Μάκης)
Μπαλτάς Αριστείδης
Μπαλωμενάκης Αντώνιος
Ντζιμάνης Γεώργιος
Ξυδάκης Νικόλαος
Πάλλης Γεώργιος
Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)
Παπαδόπουλος Νικόλαος
Παπαδόπουλος Χριστόφορος
Παπαφιλίππου Γεώργιος
Πρατσόλης Αναστάσιος
Σκούφα Ελισάβετ (Μπέττυ)
Σταματάκη Ελένη
Σταμπουλή Αφροδίτη
Στέφος Ιωάννης
Συρίγος Αντώνιος
Συρμαλένιος Νικόλαος
Τσόγκας Γεώργιος
Χριστοδουλοπούλου Αναστασία (Τασία)
Ψυχογιός Γεώργιος