Ο Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Νομού Λάρισας Α.Ε. – ΑΕΝΟΛ Α.Ε., στο πλαίσιο του   Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ ΚΑ2 Youth Program με τίτλο: «Peak ED: Environmental Involvement and Education for young entrepreneurs and volunteers» σε συνεργασία με την Καθηγήτρια του Τμήματος Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κα Χριστίνα Αναγνωστοπούλου, ολοκλήρωσε την έρευνα στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου αυτού έργου.

Το έργο που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2023 και έχει διάρκεια 2,5 χρόνια στοχεύει στην οικοδόμηση ικανοτήτων και την ανάπτυξη – μέσω μιας συμμετοχικής διαδικασίας από κάτω προς τα πάνω που περιλαμβάνει παράγοντες της αλυσίδας αξίας, ενδιαφερόμενους φορείς και φορείς χάραξης πολιτικής – σχετικά πλαίσια πολιτικής σε όλη την Ευρώπη για τη δημιουργία νέων ή αναβαθμισμένες/αναβαθμισμένες αλυσίδες αξίας που συμβάλλουν στην ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα των ορεινών περιοχών στην κλιματική αλλαγή.

Το project Peak ED, αποτελεί ένα σχέδιο δράσης, που υιοθετεί καινοτόμες προσεγγίσεις και μεθοδολογίες για τη βιωσιμότητα των ορεινών περιοχών, αναλαμβάνοντας να καλλιεργήσει ένα σύνολο δεξιοτήτων σε άτομα που συμμετέχουν ενεργά στη διαχείριση των ορεινών οικοσυστημάτων.

Η έρευνα της κας Αναγνωστοπούλου επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τουριστικό τομέα στις ορεινές περιοχές των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο τουρισμός, ως βασικός πυλώνας τοπικής ανάπτυξης και βιωσιμότητας, βρίσκεται αντιμέτωπος με ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις. Οι φυσικές καταστροφές, επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, και οι πολιτισμικοί κίνδυνοι συνιστούν σημαντικές απειλές για την ελκυστικότητα και τη βιωσιμότητα αυτών των περιοχών, οι οποίες διαθέτουν πλούσια ιστορία και μοναδική φυσική ομορφιά, ενώ αποτελούν σημαντικούς προορισμούς φυσιολατρικού, πολιτιστικού και θρησκευτικού τουρισμού. Από την έρευνα προέκυψαν κρίσιμα ζητήματα, που επηρεάζουν τις τουριστικές δραστηριότητες, την ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος, καθώς και τη διατήρηση της βιωσιμότητας στις περιοχές αυτές.

Η έρευνα ανέδειξε ότι φθίνει η γοητεία των προορισμών, καθώς η κλιματική αλλαγή επιδρά αρνητικά στην ελκυστικότητα των ορεινών προορισμών, υποβαθμίζοντας τη φυσική ομορφιά και τη μοναδικότητα αυτών των περιοχών. Οι αυξημένες θερμοκρασίες και η αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις ακραίες θερμοκρασίες στην Ιορδανία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αποθαρρύνουν τους επισκέπτες από την εξερεύνηση φυσικών και ιστορικών θησαυρών. Παράλληλα, τα ακραία καιρικά φαινόμενα δημιουργούν έναν πρόσθετο οικονομικό πονοκέφαλο, αυξάνοντας σημαντικά τα λειτουργικά κόστη στον τουριστικό τομέα.

Ξηρασίες, πλημμύρες και άλλες ακραίες συνθήκες απαιτούν δαπανηρές προσαρμογές στις τουριστικές υποδομές, προκαλώντας οικονομική πίεση στις επιχειρήσεις. Επιπλέον, προ των πυλών, βρίσκεται και μια  τουριστική ασυμφωνία σε ό, τι αφορά την παραδοσιακή καλοκαιρινή τουριστική περίοδο, που παρουσιάζει μείωση της ζήτησης, αφού πλέον οι ταξιδιώτες προτιμούν ταξίδια την άνοιξη και το φθινόπωρο, γεγονός που δημιουργεί ανισορροπίες στην τουριστική αγορά. Τέλος, και η πολιτιστική παρακαταθήκη διατρέχει υψηλό κίνδυνο λόγω της κλιματικής αλλαγής, που απειλεί με ανυπολόγιστες ζημιές ιστορικά και πολιτιστικά μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, των οποίων η διατήρηση και ανάδειξη διαρκώς υπονομεύεται.

Η προστασία και ανάδειξη αυτών των προορισμών απαιτεί καινοτόμες στρατηγικές, περιβαλλοντική ευαισθησία και συνεργασία. Είναι ώρα για δράση, ώστε να διατηρήσουμε ζωντανό το πάθος για εξερεύνηση και ανακάλυψη.

Είναι ώρα για:

•Επένδυση σε Βιώσιμες Υποδομές: Εγκατάσταση συστημάτων εξοικονόμησης νερού και ενέργειας σε τουριστικές μονάδες.

•Δημιουργία Εναλλακτικών Τουριστικών Προϊόντων: Ανάπτυξη θεματικών μορφών τουρισμού (οικοτουρισμός, αγροτουρισμός) που να προσαρμόζονται στις κλιματικές συνθήκες.

•Ενίσχυση της Ανθεκτικότητας Πολιτιστικών Πόρων: Συστηματική συντήρηση και προστασία ιστορικών μνημείων από περιβαλλοντικές φθορές.

•Περιφερειακή Συνεργασία: Κοινές πρωτοβουλίες με άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό.