Της Μαρίνας Μπαμπαλιάρη
Οπως φαινεται στην πολύπαθη Θεσσαλία "θα αργήσει να ξημερώσει" με ότι αυτό συνεπάγεται, σχετικά με το ζήτημα της αντιμετώπισης του υδατικού της προβλήματος.
Το θεσμικο πλαίσιο σχετικά με την διαχείριση των υδάτων, ξεκίνησε με την Ευρωπαϊκή οδηγία του 2000/60 η οποία ενσωματώθηκε στην Ελληνική νομοθεσία με το νόμο 3199/2003.
Ο νόμος αυτός περιλαμβάνει όλες τις έννοιες της οδηγίας, σχετικά με τους υδάτινους πόρους και παράλληλα, ορίζει τη συγκρότηση νέας διοικητικής δομής ΟΔΥ για την σ.υ.ν.ο.λ.ι.κ.ή διαχείριση των υδάτων ανά περιφέρεια και τον καθορισμό του ύψους των τιμών για τη χρήση των υδατων, που οπως ειναι γνωστο ιστορικά το νερο ειναι δημοσιο αγαθό, και καθορίζει τις αρμοδιότητες των επιμέρους φορέων, τόσο σε Εθνικό όσο και σε Περιφερειακό επίπεδο.
Ένας από τους επιμέρους φορείς που ιδρύθηκε με βάσει τον νόμο που ενσωμάτωσε την οδηγία , ειναι και ο Οργανισμος Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας ΟΔΥΘ που είναι όμως και αυτός Ανώνυμη Εταιρεία και που σε Περιφερειακο επίπεδο υπάγεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας που ειναι η ανώτατη αρχή της περιοχής -η οποία πρεπει και να τον ελέγχει. Η νεοσύστατη αυτη ανωνυμη εταιρία- οργανισμός, εχει αρμοδιοτητα την διαχείριση του συνόλου των υδάτων και των υδατικών έργων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, όπως εξήγησε και με δηλώσεις του τον Ιούνιο του 2024 στην εκδηλωση με την Προοδευτική Αγροτική Κίνηση Θεσσαλίας (ΠΑΚ) ο Περιφερειαρχης κ. Δ.Κουρετας.
Η πλήρης λειτουργία της Ανώνυμης αυτής εταιρίας - Οργανισμού, έχει καθυστερήσει ανεπίτρεπτα. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος που είναι ο αρμόδιος φορέας σε Εθνικό επίπεδο προέβη σε δύο ενέργειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η πρώτη αφορά στην εκπόνηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής ( πρωτο σχέδιο ΣΔΛΑΠ) για την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Η δεύτερη αφορά στην πρόσληψη της εξειδικευμένης εταιρίας μελετών, ΕΝVECO για την εκπόνηση σχετικης μελέτης.
Το σχέδιο διαχείρισης υπέστη δύο αναθεωρήσεις.
Στην πρώτη αναθεώρηση δεν περιλαμβάνεται η μερική εκτροπή του Αχελώου. Στη δεύτερη ομως περιλαμβανεται μερική εκτροπή, η οποία προδιοριζεται στο ύψος των 250 εκατ. κ μ νερού. Σε αυτό το ποσοστό μεταφοράς νερού έχουν αναφερθεί με δηλώσεις τους και οι αρμόδιοι φορεις Υπουργείο Περιβαλλοντος και Περιφέρεια Θεσσαλίας. Το ερώτημα λοιπόν που δημιουργειται εύλογα, ειναι πώς φτασαμε στον προσδιορισμο αυτου του χαμηλού ποσοστού κυβικών μετρων μεταφορας νερού τη στιγμή κατα την οποία αυτό το ποσοστο δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών της Θεσσαλίας και την διατήρηση του Πρωτογενούς Αγροτικού τομέα και ειδικότερα της καλλιέργειας βαμβακιού; Αυτός ένας και ένας από τους λόγους για τους οποίους αντιδρούν οι βαμβακοπαραγωγοί!
Τόσο η ENVECO όσο και η Ολλανδική εταιρία HVA με δηλώσεις τους στην Καθημερινή διαπιστώνουν ότι το υδατικό έλλειμμα της Θεσσαλίας κινείται μεταξύ 465 και 500 εκατ κ μ νερού. Με ποια λοιπόν κριτήρια οι αρμόδιοι εμμένουν στη μεταφορα 250 εκατ κ μ ;
Στη διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε και που υπήρχε η δυνατότητα να τεθεί το θέμα αυτό στην σωστή του βάση δεν φαίνεται να έγινε κάποια σχετική παρέμβαση,από κάποιον φορέα.
Με δεδομένο ότι οι μελέτες της ΕΝVECO προσδιοριζουν το υδατικό έλλειμμα της Θεσσαλίας στο ύφος των 465 εκατ κμ νερού και εισηγούνται, με επιστημονικά κριτήρια ,ότι η αντιμετώπιση του θα επιτευχθεί με το συνδιασμό 55 έργων και την μερική εκτροπή του Αχελώου, εύλογα προκύπτει το συμπέρασμα ότι το ποσοστό της εκτροπής του Αχελώου πρέπει να εξαρτάται από την ολοκλήρωση των έργων που οπως δήλωσε και ο Περιφερειαρχης Θεσσαλίας κ. Δημήτρης Κουρέτας, έχουν καθυστερήσει.
Θα πρέπει λοιπόν όπως έχει διευκρισει και η Ολλανδική εταιρία HVA,το ποσοστό της εκτροπής να είναι κυμαινόμενο και να ενεργοποιείται ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες και την προοδο των εργων, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε δηλαδή να κυμαίνεται απο 250 εκατ κμ νερού μέχρι 600 εκατ.κμ που είναι το 15 % των υδάτων που ούτως ή άλλως πέφτουν στο Ιόνιο.
Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Περιφερειακου Συμβουλίου ο επικεφαλής της παράταξης Συμμαχία Υπέρ των Πολιτών Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστος παραδέχθηκε πως " είναι ελάχιστη η ποσότητα νερού που ζητάμε ", δηλαδή τα 250 εκατ κμ που αναφέρονται στο ΣΔΛΑΠ( το δεύτερο σχέδιο αναθεωρησης).
Και βέβαια ο Περιφερειαρχης κ. Δημήτρης Κουρετας με δηλώσεις του στην ίδια συνεδρίαση του Περιφερειακου Συμβουλίου ανέφερε πως , " πιστεύω ότι αυτή η προσφυγή δεν θα έχει κάποια τύχη ", εάν και εφτά φορές στο παρελθόν αντίστοιχες προσφυγές έχουν γίνει αποδέκτες από το ΣΤΕ.
Κατανοούμε λοιπόν όλοι, οτι σε καθε περιπτωση επιβάλλεται μετά και την αναμενόμενη απόφαση του ΣΤΕ, ιδιαίτερα εάν αυτή είναι αρνητική για τη Θεσσαλία, να επανεξεταστούν άμεσα και συνολικά από όλους τους φορείς, η αναζήτηση άλλων τρόπων άντλησης νερού με αλλες σύγχρονες τεχνικές που εφαρμόζουν και αλλες χώρες, όπως για παράδειγμα της αντλησης αφαλατωμένου θαλασσινού νερού. Είναι δεδομένο ότι επιβάλλεται να ειναι συνεχής και εντονη η πίεση για την ολοκλήρωση των έργων. Η αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας είναι επιβεβλημένη ετσι ώστε η περιοχή να μην χάσει τα χαρακτηριστικά και την ταυτότητα της που διαχρονικά την εχουν αναδείξει ως μια από τις πιο σημαντικές Περιφέρειες της χώρας.
