Εκτός διαδικασιών δημόσιου τομέα επιχειρεί να βγάλει τον ΟΣΕ η κυβέρνηση σε ό,τι αφορά προσλήψεις κρίσιμων ειδικοτήτων, ανάθεσης έργων και προμηθειών αλλά και αμοιβών στελεχών. Βασικός στόχος, να επιταχυνθεί η αναδιάρθρωση του οργανισμού και να θεραπευτούν ασθένειες, τις οποίες ανέδειξε με τραγικό τρόπο το δυστύχημα στα Τέμπη. «Στόχος να ξεφύγει ο ΟΣΕ από τον στενό δημόσιο τομέα», αναφέρουν από τον οργανισμό, δίνοντας το στίγμα για τις αλλαγές που αναμένεται να επέλθουν το επόμενο διάστημα και να εξειδικευθούν σε νομοσχέδιο, στο οποίο θα εντάσσονται συστάσεις του ERA, του ΕΟΔΑΣΑΑΜ (Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων) αλλά και της Κομισιόν. Τρεις είναι οι βασικοί άξονες των αλλαγών: πιο ταχύρρυθμες διαδικασίες ειδικά για έργα που αφορούν την ασφάλεια του σιδηροδρόμου, ευελιξία και ταχύτητα στις προσλήψεις με σκοπό και την προσέλκυση στελεχών από την αγορά και μεγαλύτερη χρηματοδότηση.

Σύμφωνα με στελέχη του ΟΣΕ, μεγάλη «θηλιά» αποτελούν οι μακρόσυρτες διαγωνιστικές διαδικασίες και η νομοθεσία στην οποία είναι ενταγμένος «ο λεγόμενος 4412/2016». «Βγαίνει ένας διαγωνισμός π.χ. για την εγκατάσταση τηλεδιοίκησης, με τις προδιαγραφές του οργανισμού και αρχίζουν –από αυτούς που δεν πληρούν τα κριτήρια– οι προσφυγές και οι καθυστερήσεις. Αυτές μπορεί να φτάσουν και μέχρι το ΣΤΕ», τονίζουν, με αποτέλεσμα τα έργα να «σέρνονται» για χρόνια. Πηγές του οργανισμού εξηγούν ότι για έργα που άπτονται της ασφάλειας, π.χ. τηλεδιοίκησης, ETCS, GSMR, αναβάθμισης τέτοιων συστημάτων, να μπορεί ο νέος ΟΣΕ να προσφεύγει στο άρθρο 269. Να κάνει δηλαδή απευθείας αναθέσεις μέσω πρόσκλησης σε κλειστή διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού, επικαλούμενος «απρόβλεπτες περιστάσεις», όπως συνέβη με τα κατεπείγοντα σιδηροδρομικά και οδικά έργα αποκατάστασης στη Θεσσαλία μετά το πέρασμα του «Daniel». Για να περιγράψουν τις μακρόσυρτες διαγωνιστικές διαδικασίες, στελέχη του οργανισμού δίνουν το εξής παράδειγμα. «Υπογράψαμε αυτές τις ημέρες σύμβαση ύψους 22,5 εκατ. ευρώ για τη συντήρηση του συστήματος ραδιοεπικοινωνιών GSMR για 5+2 χρόνια. Είχαμε μία προσφορά από τη Nokia και παρότι κύλησε ομαλά αυτός ο διαγωνισμός, μας πήρε 16 μήνες για να τον ολοκληρώσουμε».

Ταχύτερες προσλήψεις και ευελιξία μέσω της προσέλκυσης στελεχών από την αγορά με καλύτερες αμοιβές. Αυτό επιδιώκεται να έχει το νέο σχήμα, που ενοποιεί τον ΟΣΕ, την ΕΡΓΟΣΕ και τη ΓΑΙΑΟΣΕ κατά το τμήμα που αφορά το τροχαίο υλικό. Με το νομοσχέδιο φαίνεται πως ανοίγει η πόρτα και σε γρηγορότερες προσλήψεις για προσωπικό σε κρίσιμες ειδικότητες, εκτός ΑΣΕΠ.

Εχουν περάσει 2,5 χρόνια για να προσληφθούν 140 άτομα μέσω ΑΣΕΠ (στους οποίους περιλαμβάνονται 57 σταθμάρχες και 49 κλειδούχοι), δηλώνουν από τον ΟΣΕ και το υπουργείο Μεταφορών, αναφερόμενοι σε διαγωνισμό του 2022.

Μεγάλο στοίχημα είναι και η προσέλκυση έμπειρων στελεχών από σιδηροδρομικές εταιρείες του εξωτερικού. Σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης απηύθυνε κάλεσμα σε Ελληνες του εξωτερικού, οι οποίοι έχουν σήμερα θέσεις ευθύνης, είναι μεσαία ή υψηλόβαθμα στελέχη σε σιδηροδρομικές εταιρείες ή δίκτυα σε Ευρώπη, Ασία και αραβικές χώρες. Οπως ανέφερε, έχει καταρτιστεί λίστα με πάνω από 70 Ελληνες του εξωτερικού, «οι οποίοι θα έχουν μέσω της νέας εταιρείας που δημιουργείται την ευκαιρία να έρθουν με καλύτερους μισθούς».

Αυτό ωστόσο για να επιτευχθεί, χρειάζεται να αρθούν και οι περιορισμοί στη μισθοδοσία. Σύμφωνα με ανώτατα στελέχη του ΟΣΕ, κανείς δεν πρόκειται να αναλάβει «ηλεκτρικές καρέκλες», όπως είναι η διεύθυνση κυκλοφορίας ή η διεύθυνση συστημάτων, χωρίς ελκυστικές απολαβές.

«Αντίθετα στις ΣΤΑΣΥ έβγαλαν προκήρυξη και μέσα σε τρεις μήνες πήραν τεχνικό προσωπικό, ηλεκτροδηγούς», υποστηρίζουν από τον ΟΣΕ, αντιπαραβάλλοντας τους βαθμούς ευελιξίας των δύο εταιρειών. Να σημειωθεί πως, σύμφωνα και με τις συστάσεις των οργανισμών (ERA, ΕΟΔΑΣΑΑΜ), έμφαση θα δοθεί και στο κομμάτι της επαναξιολόγησης του προσωπικού και εκπαίδευσής του με τη διενέργεια και ψυχομετρικών τεστ κ.ά. σε συνεργασία με το ΓΕΑ (Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας). Κατά το υπουργείο, οι υπάλληλοι, ειδικά όσοι είναι στα σταθμαρχεία, θα επαναξιολογούνται κάθε 6 μήνες, ενώ αίτημα είναι να γίνει το ίδιο και με τους μηχανοδηγούς της Hellenic Train.

Μεγάλο «αγκάθι» εξακολουθεί να αποτελεί η χρηματοδότηση. Μπορεί, υπό την προηγούμενη ηγεσία του Χρήστου Σταϊκούρα, να αυξήθηκε η χρηματοδότηση του ΟΣΕ από τα 45 εκατ. στα 75 εκατ. για να εξασφαλιστούν οι πόροι για τη συντήρηση και τη γενικότερη εύρυθμη λειτουργία του δικτύου, αυτά όμως, μετά και την ψήφιση του νέου φορέα, δεν επαρκούν. Από τον ΟΣΕ έχουν εισηγηθεί έναν προϋπολογισμό κοντά στα 120 εκατ. ευρώ, ώστε να καλυφθούν υποχρεώσεις συντήρησης και εξόδων (drones, φύλαξη κ.λπ.) αλλά και έξοδα μισθοδοσίας για περίπου «1.700-1.800» που σχεδιάζεται να επανδρώσουν τον νέο φορέα.

Ακόμη, καθώς ο νέος φορέας αναζητά και τεχνικό σύμβουλο, που θα υποστηρίξει κρίσιμες λειτουργίες (ρύθμιση κυκλοφορίας, συντήρηση υποδομών κ.λπ.), δεν αποκλείεται να απευθυνθεί στους γαλλικούς και στους γερμανικούς σιδηροδρόμους για να κάνει αυτή τη δουλειά, με τους οποίους ο ΟΣΕ σχετικά πρόσφατα υπέγραψε μνημόνια συνεργασίας. Πρόκειται, όπως λένε, για ένα μοντέλο που είχε εφαρμοστεί στο παρελθόν, όταν η εταιρεία Bechtel παρείχε τεχνογνωσία αλλά και εκπαίδευση στο προσωπικό κατά την κατασκευή του βασικού έργου του μετρό της Αθήνας.

Kosmoslarissa.gr (από το ρεπορτάζ της Δέσποινας Κόντη στην Καθημερινή)