Την Παρασκευή 24 Μαΐου πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του προγράμματος προφορικής ιστορίας, που εκπόνησαν μαθητές της Α΄ και Γ΄ Γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Λάρισας υπό την εποπτεία του φιλόλογου Βασίλη Πλατή.

Το πρόγραμμα έθεσε εξαρχής ως στόχο την εναλλακτική και άμεση (βιωματική) προσέγγιση των ιστορικών γεγονότων από τους μαθητές μέσα από τις αφηγήσεις «δικών τους» προσώπων, που συμμετείχαν σε αυτά ή ήταν αυτήκοοι μάρτυρές τους.

Είναι γεγονός άλλωστε ότι η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στο δημόσιο σχολείο έχει αναχθεί τα τελευταία χρόνια σε «σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες». Το μάθημα της Ιστορίας δύσκολα φαίνεται να προσελκύει το ενδιαφέρον των μαθητών στις σχολικές τάξεις, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις τους απωθεί και τους προβληματίζει.

Ο λόγος είναι ότι η Ιστορία έχει ταυτιστεί στη συνείδησή τους με την αποθησαύριση πολλών ‒συχνά άχρηστων‒ ιστορικών πληροφοριών και τη στείρα απομνημόνευση. Συνεπώς, η απουσία δημιουργικού χαρακτήρα από το μάθημα σχεδόν το «περιθωριοποιεί, καθώς απομειώνει το ενδιαφέρον του μέσου μαθητή γι’ αυτό.

Συγκροτώντας, λοιπόν, έναν όμιλο προφορικής ιστορίας από μαθητές της Α΄ και Γ΄ Τάξης Γυμνασίου του σχολείου, ο στόχος ήταν σαφής και προδιαγεγραμμένος από τις συνήθεις «ανορθόδοξες» πρακτικές διδασκαλίας του μαθήματος: οι μαθητές να προσεγγίσουν βιωματικά ιστορικά ορόσημα της ελληνικής ιστορίας του 20ού αιώνα.

Επιπλέον, οι μαθητές συνειδητοποίησαν μέσα από τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα ότι οι προφορικές μαρτυρίες αποτελούν «ζωντανή» και αυθόρμητη πηγή για τη συγγραφή της Ιστορίας, ενώ οι ίδιοι ασκήθηκαν και στο πεδίο της ιστορικής σύνθεσης, της ικανότητας δηλαδή του ιστορικού να περνά από τις κατακερματισμένες και αλληλοσυγκρουόμενες αφηγήσεις στη συγγραφή του ιστορικού κειμένου.

Ειδικότερα, την ιστορική αφετηρία του προγράμματος αποτέλεσε η «ελληνική εμπλοκή» στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Αποτέλεσμα αυτής, ήταν, στην περίπτωση του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η Μικρασιατική καταστροφή και η βίαιη απομάκρυνση των Ελλήνων από τις πατρογονικές τους εστίες με τη Συνθήκη της Λοζάνης (προσφυγιά), ενώ η ελληνική εμπειρία του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου συνδέθηκε με τα γεγονότα του ελληνοϊταλικού μετώπου, της γερμανικής Κατοχής και του Εμφυλίου.

Τις μαρτυρίες που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση συνέλεξαν πρόθυμα μαθητές του Ομίλου με τη χρήση ημιδομημένων ερωτηματολογίων και συνεντεύξεων, καθένα από τα οποία αναφερόταν στην υπό μελέτη ιστορική περίοδο.

Στο πλαίσιο, εξάλλου, της παρουσίασης πραγματοποιήθηκε, μέσω της τεχνικής της δραματοποιημένης αφήγησης, η παράσταση του μουσικοθεατρικού δρώμενου με τίτλο «Οι μνήμες των προσφύγων ζωντανεύουν τις χαμένες πατρίδες», το οποίο βασίστηκε στη διασκευή μίας εκ των προφορικών μαρτυριών (αυτής της μαθήτριας Βασιλικής Κατσίκα). Η δραματοποίηση της μαρτυρίας και η σκηνοθεσία έγινε από τη θεατρολόγο του σχολείου Αγγελική Βόγια.

Τη θεατρική αφήγηση συνόδευσε επί σκηνής με ταξίμια και ήχους από τις «αλησμόνητες πατρίδες» το μουσικό σύνολο «Γιασεμί» υπό την καθοδήγηση, προπαρασκευή και εκτέλεση των μουσικών Σοφίας Χαλιάσα και Βασίλη Δαλακούρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μουσικοθεατρικό δρώμενο είχε παρουσιαστεί στην εκδήλωση της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Λάρισας με τίτλο «Των Ελλήνων οι πατρίδες» στο Δημοτικό Ωδείο, στις 17 Μαΐου.

Είναι φανερό ότι το πρόγραμμα ανέδειξε, μεταξύ άλλων, τις δυνατότητες διεπιστημονικότητας και συνεργασίας εκπαιδευτικών διαφόρων ειδικοτήτων στο δημόσιο σχολείο καθώς και το «ανεξερεύνητο» σε μεγάλο βαθμό και «ακαλλιέργητο» ακόμη ενδιαφέρον της τοπικής κοινωνίας για την Ιστορία.

Βέβαια, το σημαντικότερο από όλα ήταν η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στα ιστορικά γεγονότα, η οποία υποβοηθήθηκε από τις αφηγήσεις των δρώντων σε αυτά προσώπων. Οι μαθητές, μέσα από τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, οικειώθηκαν τις ιστορικές μαρτυρίες, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει αλλαγή παραδείγματος για τη διδασκαλία του μαθήματος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Από την άλλη πλευρά, έμπρακτα, η συλλογή προφορικών μαρτυριών αποδεικνύει ότι αποτελεί έναν άμεσο και βιωματικό τρόπο προσέγγισης της ιστορικής αλήθειας, ο οποίος, ωστόσο, μπορεί να αποβεί μονοδιάστατος ‒εάν δεν συμπληρωθεί με αρχειακές και άλλες γραπτές μαρτυρίες‒ και να εγερθούν ερωτήματα για την αντικειμενικότητα και την αξιοπιστία των πορισμάτων. Κι αυτό γιατί πολλές από τις προσωπικές αφηγήσεις είναι αλληλοσυγκρουόμενες, ενώ το στοιχείο του ανθρώπινου υποκειμενισμού σε αρκετές από αυτές δεν είναι δυνατό να αποσιωπηθεί.

Συμμετείχαν οι μαθητές:

Όμιλος προφορικής ιστορίας: Αναστασίου Αναστάσιος, Γκουγκουλιά-Γιαννακοπούλου Μυρτώ, Καραγιάννη Κωνσταντίνα, Κατσίκα Βασιλική, Κοκκινίδης Φίλιππος, Λαζαρίδης Γεώργιος, Μαστρογιάννη Παναγιώτα, Ματράκης Δημήτριος, Μπασδέκης Φώτιος, Μπουχλαριώτη Ανθή, Μπράτσου Νεφέλη, Ντάνου Μελίνα, Παλιούρα Ειρήνη, Παναγούλη Ευδοξία, Περδικογιάννη Δανάη, Προβατάς Απόστολος, Στεφανίδου Τριανταφυλλιά, Ταχυδρόμου Κυριακή, Τεντολούρη Αικατερίνη, Τσινίδης Γεώργιος, Τσιρώνης Απόστολος.

Παραδοσιακή χορωδία ΓΙΑΣΕΜί: Βασιλείου Μαρκέλλα-Ξένια, Γεωργιάδου Δήμητρα- Μπραζίλια, Γκουτσιούδη Κωνσταντίνα, Ζαούτσος Αλέξανδρος, Καπετανοπούλου Κατερίνα, Καραγιάννη Κωνσταντίνα, Κούγκουλος Αλέξανδρος, Λαζαρίδης Γιώργος, Μπασδέκης Φώτης, Νέτσας Δημήτρης, Παλιούρα Ειρήνη, Παπαδημητρίου Αριστείδης-Παναγιώτης, Παπαπαναγιώτου Θεοδώρα, Σκαρίπα Αφροδίτη, Τεντολούρη Κατερίνα, Τσαόπουλος Θανάσης, Τσινίδης Γιώργος, Τσιρώνης Απόστολος, Χασιώτης Χρήστος.

Θεατρική ομάδα: Βλαχάβας Αλκης, Γιούδη Μαρίλια, Γκαρλόφη Ιωάννα, Γκέρου Σωτηρία, Γρηγοριάδη Σοφίνα, Ευσταθιάδης Γιώργος, Ζιάκα Ηλιάννα, Ζιάκα Περσεφόνη, Καπετανοπούλου Μαρία, Κατσίκα Βασιλική, Κούρτη Ειρήνη, Μουζάκη Κατερίνα, Ντέλιου Παυλίνα, Παναγούλης Παναγιώτης, Πλίτση Ειρήνη, Πλίτση Ξανθίππη, Πορνάρα Μαρήνη, Προβατάς Γιώργος, Τσαλουκίδου Κατερίνα, Τσιντζηρούλης Δημήτρης, Φιλίππου Αθανάσιος.