Πλούσια είναι τα τοπικά έθιμα στις περιοχές του νομού Λάρισας που ακολουθούνται τα Χριστούγεννα αλλά κυρίως ανάμεσα στην Πρωτοχρονιά και στα Θεοφάνεια και μαρτυρούν τις συνήθειες αλλά και τον τρόπο ζωής των κατοίκων τους. Βασικό στοιχείο των εθίμων είναι η σύνδεση με τις παραδόσεις, ενώ ξεχωρίζουν ορισμένα, τα οποία έλκουν την καταγωγή τους από την Ανατολική Ρωμυλία.

«Γουρουνοχαρά» στη Φιλιππούπολη Λάρισας

Ανάμεσα στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, το πιο διαδεδομένο έθιμο που πραγματοποιείται στη πόλη της Λάρισας είναι η λεγόμενη «Γουρουνοχαρά». Το έθιμο αυτό οργανώνεται στην συνοικία της Φιλιππούπολης και έχει τις ρίζες του στους πρόσφυγες της Ανατολικής Ρωμυλίας που εγκαταστάθηκαν στη συνοικία της πόλης πολλά χρόνια πριν. Το έθιμο του σφαξίματος του γουρουνιού και ο συνδυασμός με ξέφρενο γλέντι έδωσαν το όνομα της «Γουρουνοχαράς». Το γουρούνι, από πολύ παλιά ήταν σημαντικό για την τροφή της οικογένειας, καθώς μετά το σφάξιμο του ζώου όλα τα μέρη του αξιοποιούνταν.

Τα κομμάτια του κρέατος μετά τον τεμαχισμό μαγειρεύονταν, ενώ κάποια μέρη τα έφτιαχναν λουκάνικα. Το λίπος χρησιμοποιούνταν για μαγείρεμα, αφού το λάδι για τις φτωχές οικογένειες ήταν πανάκριβο. Μέχρι και σήμερα κατά την διάρκεια του εθίμου στη συνοικία της Φιλιππούπολης, οι γυναίκες μαγειρεύουν φαγητά της Ανατολικής Ρωμυλίας, και μαζί με το ψημένο χοιρινό κρέας και άφθονο κρασί τα προσφέρουν στους επισκέπτες.

Μπαμπαλιούρια στο Λιβάδι Ελασσόνας (Πρωτοχρονιά)

Στο Λιβάδι Ελασσόνας, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά βγαίνουν στους δρόμους τραγουδώντας τα κάλαντα. Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς ο επισκέπτης μπορεί να δει στο δρόμο τα «Μπαμπαλιούρια». Είναι ένα έθιμο που σχετίζεται με τον «εξορκισμό» των κακών πνευμάτων, ο οποίος γίνεται με τον δυνατό θόρυβο των κουδουνιών από νέους που φοράνε μάσκες ζώων.

«Καμήλες και Ντιβιτσήδες» στο Μεγάλο μοναστήρι Λάρισας

Το δρώμενο «Καμήλες και Ντιβιτζήδες» είναι ένα από τα πιο γνωστά πρωτοχρονιάτικα έθιμα της ανατολικής Ρωμυλίας που αναβιώνει και στο Μεγάλο Μοναστήρι της Λάρισας. Το έθιμο στόχευε και παλαιότερα στην ανταλλαγή ευχών για καλοχρονιά, γονιμότητα και υγεία.

Κατά την διάρκεια του εθίμου χορεύεται ένας από τους πιο δύσκολους και περίτεχνους χορούς. Πρόκειται για μια μορφή ζωναράδικου χορού όπου οι άντρες εκτελούν περίτεχνες φιγούρες υπό τους ήχους μουσικής από γκάιντα και νταούλι.

Ηλίας Σκυλλάκος (ΑΠΕ-ΜΠΕ)