Πόσες παιδικές χαρές έχει ο δήµος στον οποίο κατοικείτε; Πόσα σχολεία λειτουργούν στην περιοχή σας; Τα σκουπίδια που ρίχνετε στον κάδο ανακύκλωσης ανακυκλώνονται πραγµατικά ή καταλήγουν στη χωµατερή; Είναι ακριβά τα δηµοτικά τέλη στον δήµο σας σε σχέση µε άλλους; Ποια είναι τα έσοδα και κυρίως ποια είναι τα έξοδά του; Υπάρχει προοπτική να βελτιωθούν οι προσφερόµενες υπηρεσίες;

Σε αυτά και πολλά ακόµη ερωτήµατα των πολιτών θα απαντάει η πλατφόρµα http://deiktesota. gov.gr που αναµένεται να ανέβει στο gov.gr µέσα στον Νοέµβριο και οργανώνεται από το υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία µε το υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης. Όπως γράφει η Καθημερινή, πρόκειται για ένα εργαλείο λογοδοσίας, αλλά και χάραξης πολιτικής, το οποίο έχει θεσµοθετηθεί πριν από έναν χρόνο και αφορά τη συλλογή και υποβολή συγκεκριµένων στοιχείων για τους οργανισµούς τοπικής αυτοδιοίκησης προς το υπουργείο Εσωτερικών, έτσι ώστε να καταγραφούν οι ανάγκες, να περιοριστεί η σπατάλη και η κακοδιαχείριση, αλλά και να αξιολογηθούν οι επιδόσεις των ΟΤΑ, οι οποίοι χρηµατοδοτούνται από το κράτος. Πρόθεση του υπουργού Εσωτερικών Θόδωρου Λιβάνιου, ο οποίος από τη θέση του αναπληρωτή υπουργού είχε υπογράψει την απόφαση τον περασµένο ∆εκέµβριο, είναι η σχετική πλατφόρµα να είναι ανοιχτή προς τους πολίτες έτσι ώστε να υπάρχει έλεγχος και από κάτω προς τα πάνω.

∆ιαφάνεια και συµµετοχή

«Για τις βόρειες χώρες η πολιτική των ανοιχτών δεδοµένων όσον αφορά τα οικονοµικά στοιχεία των δηµοσίων οργανισµών και των ΟΤΑ είναι µια συνήθης τακτική. Οι πολιτικοί θέλουν να γνωρίζουν οι πολίτες τι κονδύλια υπάρχουν διαθέσιµα και τους προσκαλούν να συµµετέχουν στην απόφαση και άρα και στην ευθύνη. Συναποφασίζουν. Μπορεί, για παράδειγµα, να πει ο δήµαρχος υπάρχει Χ ποσό χρηµάτων. Χρειαζόµαστε να φτιαχτεί η πλατεία, αλλά και να ανακαινιστεί το σχολείο, αλλά δεν έχουµε τα χρήµατα και για τα δύο. Αποφασίστε τι θέλετε», λέει στην «Κ» ο Νικόλαος Χλέπας, καθηγητής ∆ιοικητικής Επιστήµης και ∆ηµοσίου ∆ικαίου στο ΕΚΠΑ µε ειδίκευση στην περιφερειακή διοίκηση και αυτοδιοίκηση. «Στην Ελλάδα όµως είµαστε µακριά από αυτή την πρακτική, δεν έχουµε κουλτούρα διαφάνειας – αν και η «∆ιαύγεια» έχει βελτιώσει πάρα πολύ τα δεδοµένα. Συνήθως οι πολιτικοί αποφασίζουν µόνοι τους µε τα δικά τους κριτήρια, µε ό,τι κι αν σηµαίνει αυτό», συµπληρώνει.

Οι ΟΤΑ έχουν την υποχρέωση να αναρτούν στις ιστοσελίδες τους προϋπολογισµούς και ισολογισµούς, αλλά και άλλες πληροφορίες σε σχέση µε τις υποδοµές και τις παροχές τους. Οµως, όπως επισηµαίνουν κύκλοι της αυτοδιοίκησης, λιγότεροι από δέκα δήµοι αναρτούν αυτά τα στοιχεία ώστε να πληροφορούν τους δηµότες τους. Παράλληλα, πολλά δεδοµένα, κυρίως οικονοµικά, τυπικά θα πρέπει να αποστέλλονται στο Παρατηρητήριο των ΟΤΑ, υπηρεσία που λειτουργεί στο υπουργείο

Εσωτερικών γι’ αυτόν τον σκοπό. Οµως, µετά την εποχή των µνηµονίων φαίνεται ότι η διαδικασία ελέγχου κάπως ατόνησε. Πηγές από το υπουργείο Εσωτερικών ανέφεραν στην «Κ» ότι υπάρχουν στοιχεία διασκορπισµένα σε διάφορα µητρώα, µε αποτέλεσµα να µην µπορούν τελικά να χρησιµοποιηθούν για να εξαχθούν συµπεράσµατα τα οποία θα βοηθήσουν στη χάραξη πολιτικής. «Το αν χρωστάει ένας δήµος είναι ένα θέµα. Αλλά από την άλλη, είναι πολύ σηµαντικό να γνωρίζεις το ύψος των οφειλών του, τι του οφείλεται και ποιες είναι οι δυνατότητες είσπραξης», υπογραµµίζουν οι ίδιες πηγές.

Η αρµόδια διεύθυνση του υπουργείου Εσωτερικών συλλέγει όσα από αυτά τα στοιχεία υπάρχουν ήδη στα δηµόσια ψηφιακά µητρώα που έχουν δηµιουργηθεί. Τα υπόλοιπα θα πρέπει να τα συµπληρώσουν οι δήµοι σε συγκεκριµένες προθεσµίες µόλις ξεκινήσει η λειτουργία της πλατφόρµας και να τα επικαιροποιούν σε τακτά χρονικά διαστήµατα.

Πρακτικά, ο πολίτης αλλά και το κράτος θα µπορεί να έχει µπροστά του πολλά και σηµαντικά στοιχεία σε σχέση µε το προφίλ του δήµου του ή κάποιου άλλου δήµου που τον ενδιαφέρει: πόσοι είναι οι κάτοικοί του και ποια είναι η ηλικία τους; Πόσοι από αυτούς βρίσκονται σε σχολική ηλικία; Εχει παιδικές χαρές και πόσες; Πόσοι γεννήθηκαν και πόσοι πέθαναν στον κάθε δήµο τον τελευταίο χρόνο; Πόσο είναι το οδικό του δίκτυο και σε τι κατάσταση βρίσκεται; Εχει ποδηλατόδροµο; Εχει κτίρια κλειστά τα οποία θα µπορούσαν να αξιοποιηθούν µε κάποιον τρόπο; Πόσα σκουπίδια παράγουν οι δηµότες του κάθε δήµου; Πόσες επιχειρήσεις και τι είδους λειτουργούν στα όρια της περιοχής του;

Ο κατάλογος των δεδοµένων που θα µπορούν να αντληθούν είναι πολύ µεγάλος και µε την κατάλληλη επεξεργασία πολύ χρήσιµος, για να ληφθούν αποφάσεις όσον αφορά τη χρηµατοδότηση, τις υποδοµές, αλλά και τις πολιτικές που χρειάζεται να εφαρµοστούν. Οι δείκτες αποδοτικότητας αφορούν κυρίως τα στοιχεία ανά δηµότη, π.χ. όγκος απορριµµάτων ανά κάτοικο. Προβλέπεται ότι θα θεσµοθετηθούν χρηµατικά βραβεία για την επίτευξη συγκεκριµένων στόχων.

Επιφυλάξεις

Αρκετοί από τους δήµους µε τους οποίους επικοινώνησε η «Καθημερινή» σηµείωσαν ότι το θέµα των δεικτών θα πρέπει να διαχωριστεί ανάλογα µε το µέγεθος και την τοποθεσία των δήµων. Ο Ηλίας Αποστολόπουλος, µέλος του διοικητικού συµβουλίου της Κεντρικής Ενωσης ∆ήµων Ελλάδος (ΚΕ∆Ε, δήµαρχος Παπάγου - Χολαργού) τονίζει ότι οι µικροί δήµοι δεν διαθέτουν το προσωπικό που απαιτείται για να συλλέγουν και να αποστέλλουν τα στοιχεία που ζητούνται.

Την ίδια στιγµή ο α΄ αντιπρόεδρος της ΚΕ∆Ε Γρηγόρης Κωνσταντέλλος (δήµαρχος Βάρης - Βούλας - Βουλιαγµένης) τονίζει ότι οι αριθµοί απεικονίζουν µόνο µια πλευρά ενός θέµατος. «Στον δήµο µας ξοδεύουµε περίπου 350.000 ευρώ τον χρόνο για τα αδέσποτα. Εχουµε στειρώσει 12.500 γάτες. Η χρηµατοδότηση που έχουµε για τα αδέσποτα από το υπουργείο είναι 12.000-15.000 ευρώ. Για να βρούµε αυτά τα χρήµατα σηµαίνει ότι δεν κάνουµε κάτι άλλο, όπως π.χ. έναν παιδικό σταθµό. Τα λειτουργικά µας έξοδα έχουν ανέβει τόσο πολύ, που έχουµε αναγκαστεί να κόψουµε κοινωνικές πρόνοιες και αυτό θα µπορούσε να εκληφθεί ως αντικοινωνική προσέγγιση».

kosmoslarissa.gr (από το ρεπορτάζ της Τάνιας Γεωργιοπούλου στην Καθημερινή)