«Όχι, η Κύπρος δεν κείται μακράν. Αντιθέτως, βρίσκεται τόσο πλησίον στη σκέψη μας και στη ψυχή μας, ώστε ο πόνος του ακρωτηριασμού της, της συνεχιζόμενης κατοχής της, να μας είναι ανυπόφορος. Καλή Λευτεριά λοιπόν στην Κύπρο μας και ας είναι Αθάνατοι στη μνήμη μας όλοι όσοι έχασαν ηρωικά τη ζωή τους τις μαύρες ημέρες του Βάρβαρου Αττίλα…» Με αυτά τα λόγια, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Λάρισας κ. Τρύφων Τσάτσαρος, έκλεισε την ομιλία του στην εκδήλωση του Συλλόγου Κυπρίων Νομού Λάρισας για τη «μαύρη» επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Αναλυτικά η ομιλία του κ. Τσάτσαρου: «Είναι πρωί της 15ης Ιουλίου 1974, όταν στην Λευκωσία τίθεται σε εφαρμογή το υποκινούμενο από την Αθήνα πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Ο Μακάριος, διαφεύγει προς την Πάφο και ακολούθως, στις 16 Ιουλίου, φυγαδεύεται με προορισμό το Λονδίνο, όπου και καταλήγει το βράδυ, μέσω Μάλτας.
Το πραξικόπημα έχει επικρατήσει. Οι πραξικοπηματίες σχηματίζουν άμεσα κυβέρνηση και Πρόεδρος τοποθετείτε ο Νίκος Σαμψών, ο οποίος ανακηρύσσει την «Ελληνική Δημοκρατία της Κύπρου».
Τα τουρκικά και τουρκοκυπριακά μέσα ενημέρωσης, καλλιεργούν και αναπαράγουν ένα τεχνηέντως εντεινόμενο κλίμα ανησυχίας για σκοπούμενους διωγμούς κατά των Τουρκοκυπρίων, καίτοι η νέα κυβέρνηση διαβεβαιώνει πως δεν θα κινηθεί κανείς εναντίον των τουρκοκυπριακών θυλάκων.
Η κινητικότητα του Μακαρίου και του τουρκικού παράγοντα είναι άμεση και έντονη. Στις 17 Ιουλίου, ο Μακάριος συναντά στο Λονδίνο τον Βρετανό πρωθυπουργό, ο οποίος διαδοχικά δέχεται και τον Τούρκο πρωθυπουργό Ετζεβίτ, που ισχυρίζεται πως το πραξικόπημα έχει τα χαρακτηριστικά εισβολής.
Τη θέση αυτή υιοθετεί τις επόμενες ώρες και ο Μακάριος, ο οποίος το απόγευμα της ίδιας ημέρας αναχωρεί αεροπορικώς για τις ΗΠΑ, προκειμένου να προετοιμαστεί για να παραστεί σε επικείμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία εν τέλει πραγματοποιείται στις 19 Ιουλίου. Εν τω μεταξύ, σε Αθήνα και Αγκυρα λαμβάνουν χώρα πυρετώδεις συσκέψεις και διαβουλεύσεις με τον Αμερικανό Υφυπουργό Εξωτερικών Τζόζεφ Σίσκο, ο οποίος φέρεται να καταβάλει προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ των δύο χωρών, που αμφότερες συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ. Ο κίνδυνος απόπειρας τουρκικής στρατιωτικής επέμβασης στην Κύπρο είναι σε κάθε περίπτωση, αν μη τι άλλο, διαφαινόμενος. Είναι σαφές, ότι η Τουρκική πλευρά αναζητά αφορμή στρατιωτικής επέμβασης στη Νήσο.
Βρισκόμαστε πλέον στις 19 Ιουλίου 1974 και ο Μακάριος, βρίσκεται στο βήμα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Απευθυνόμενος στα μέλη του, κλείνει την ομιλία του λέγοντας μεταξύ άλλων :
"...Καλώ τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να τεθεί ένα τέλος στην αφύσικη αυτή κατάσταση, που δημιουργήθηκε με το πραξικόπημα των Αθηνών.
Καλώ το Συμβούλιο Ασφαλείας να κάνει χρήση όλων των τρόπων και μέσων που διαθέτει, ώστε να αποκατασταθούν χωρίς καθυστέρηση η συνταγματική τάξη και τα δημοκρατικά δικαιώματα του λαού της Κύπρου.
Όπως ανέφερα ήδη, τα γεγονότα της Κύπρου δεν αποτελούν εσωτερική υπόθεση των Ελληνοκυπρίων. Αφορούν και επηρεάζουν και τους Τουρκοκυπρίους.
Το πραξικόπημα της ελληνικής χούντας αποτελεί εισβολή, και οι συνέπειές του πλήττουν ολόκληρο τον κυπριακό λαό, Έλληνες και Τούρκους… ¨
Υπάρχει η άποψη κάποιων μελετητών ότι η τουρκική πλευρά έκανε ότι περνάει από το χέρι της για να βρει βήμα ο Μακάριος εκείνη την ημέρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Να βρει βήμα και να πει όσα είπε . Η ιστορία θα κρίνει τι ρόλο έπαιξε η ομιλία αυτή σε όσα ακολούθησαν για την μαρτυρική μεγαλόνησο…
Ηδη, από τις 20.00 της 19ης Ιουλίου, μεταδίδεται στην τηλεόραση η εικόνα κατάφορτης αρμάδας τουρκικών πολεμικών πλοίων να αποπλέει από το λιμάνι της Μερσίνας της Τουρκίας. Στις 21.15 τα ναυτικά ραντάρ της Κύπρου επισημαίνουν έξι στόχους σε σχηματισμό να κινούνται με κατεύθυνση από Μερσίνα προς νότο. Λίγο μετά, στους παραπάνω στόχους προστίθενται άλλοι οκτώ. Από την αποτύπωση της πορείας τους, φέρονται να κατευθύνονται στη περιοχή Κορμακίτη, δυτικά της Κερύνειας. Δεν επρόκειτο για στρατιωτικά γυμνάσια όπως ήθελαν κάποιοι να πιστεύουν ή να πείσουν. Ηταν η απαρχή της βάρβαρης τουρκικής στρατιωτικής επιχείρησης, που καταγράφηκε στην ιστορία με την ονομασία ΑΤΤΙΛΑΣ 1, η οποία είχε μόλις ξεκινήσει και που δυστυχώς δεν ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά αλλά ούτε πήρε την απάντηση που της έπρεπε. Ηταν η απαρχή ενός σχεδίου που κατέληξε στον ακρωτηριασμό της Κύπρου μας. Και οι ευθύνες προς τούτο της ελληνικής πλευράς είναι υπαρκτές.
Τις πρώτες ώρες της 20ής Ιουλίου 1974, σαν σήμερα, 48 χρόνια πριν, οι τούρκικες δυνάμεις αποβιβάζονται στην παραλία Πεντεμίλι, η οποία βρίσκεται στη βόρεια ακτογραμμή της Κύπρου, περίπου 8 χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνειας. Η τουρκική δύναμη αποτελείτο από 3.000 στρατιώτες, 12 άρματα μάχης, 20 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και 12 ολμοβόλα. Δεν ήταν στρατιωτική άσκηση, δεν ήταν γυμνάσια... Ηταν στρατιωτική εισβολή. Εισβολή που επισήμως για τους Τουρκους ήταν παρέμβαση που έβρισκε δήθεν νόμιμο έρεισμα στο άρθρο 4 της «Συνθήκης των Εγγυήσεων», σύμφωνα με την οποία "Σε περίπτωση παραβίασης των όρων της Συνθήκης αυτής, οι τρείς εγγυήτριες δυνάµεις (μεταξύ αυτών και η Τουρκία), έχουν το δικαίωμα να πάρουν µέτρα µε µοναδικό σκοπό να επαναφέρουν την κατάσταση που δηµιουργήθηκε µε την προκειμένη Συνθήκη".
Η Τουρκία είχε πλέον ένα έστω ψευδεπίγραφο επιχείρημα. Στην πραγματικότητα, είχε μόλις βρει την αφορμή που χρόνια αναζητούσε…
Η πρώτη εμπλοκή λαμβάνει χώρα στις 10 το πρωί περίπου . Ακολουθούν φυσικά πολλές. Οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς μάχονται ηρωικά. Παραμένουν όμως ουσιαστικά αβοήθητοι. Οι στρατιωτικές συγκρούσεις διαρκούν επισήμως 3 ημέρες, στη διάρκεια των οποίων οι εισβολείς καταλαμβάνουν την Κερύνεια και την περιοχή γύρω από την πόλη. Στις 23 Ιουλίου κηρύχθηκε εκεχειρία, αν και οι Τούρκοι εισβολείς συνεχίζουν να επιχειρούν με κάθε τρόπο να διευρύνουν τις θέσεις τους, κατά παράβαση των όρων της εκεχειρίας. Οι πραξικοπηματικές κυβερνήσεις Αθηνών και Λευκωσίας καταρρέουν υπό το αβάσταχτο βάρος των ταπεινωτικών εξελίξεων.
Ακολουθούν ατελέσφορες διαβουλεύσεις στη Γενεύη μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών . Η Τουρκία δείχνει πλέον τις αληθινές της προθέσεις που κείνται φυσικά πολύ μακράν των αρχικών ψευδεπίγραφων επιχειρημάτων της περί προστασίας των Τουρκοκυπρίων και μη μεταβολής των δεδομένων που συνδέονταν με το πραξικόπημα σε βάρος του Μακαρίου.
Ετσι, στις 14 Αυγούστου 1974, εκκινεί η δεύτερη τουρκική στρατιωτική επιχείρηση σε βάρος της Κύπρου, η δεύτερη φονική εισβολή, που έλαβε την ονομασία «Αττίλας ΙΙ». Αυτή που ολοκλήρωσε τον σχεδιασμό που χρόνια εξύφαιναν οι γείτονες μας και που και πάλι η Ελλάς δεν κατάφερε να αποτρέψει. Βλέπετε , κρίθηκε ότι η Κύπρος κείται μακράν …
Οι Τούρκοι καταλαμβάνουν περισσότερο από το 1/3 του Νησιού, στο οποίο το 1983 ανακηρύσσεται το ανομιμοποίητο ψευδοκράτος με την ψευδοονομασία Τουρκική Δημοκρατία της Βορείου Κύπρου.
Περί τους 150.000 ανθρώπους (πάνω από το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού και περί το ένα τρίτο των Ελληνοκυπρίων) αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και προσφυγοποιούνται. 3.000 περίπου ελληνοκύπριοι χάνουν τη ζωή τους από τη φονική επέλαση του ΑΤΤΙΛΑ. 1.619 αγνοούνται . Και φυσικά πλήθος γυναικών και κοριτσιών βιάζονται και κακοποιούνται στο πέρασμα των βαρβάρων…
Δεν θα αναφερθώ ειδικότερα σε όσα ακολούθησαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των Τούρκων στα πλαίσια του ΑΤΤΙΛΑ Ι και του ΑΤΤΙΛΑ ΙΙ. Δεν θα αναφερθώ στην ασυντόνιστη επιστράτευση που κηρύχθηκε στην Ελλάδα. Ούτε στην αιφνίδια ανάκληση εντολών αποστολής ενισχύσεων ή στην εν γένει έλλειψη βούλησης άμεσης και αποτελεσματικής αντίδρασης από ελληνικής πλευράς. Ούτε στην αδυναμία ή αποφυγή θέσης σε εφαρμογή προ πολλού εκπονημένων σχεδίων αντίδρασης σε τουρκικές επιθετικές ενέργειες που από χρόνια δεν θεωρούνταν ούτως ή άλλως απίθανες. Ούτε στις εσφαλμένες εκτιμήσεις ή στις εγκληματικές σκοπιμότητες που αποδίδονται σε Έλληνες στρατιωτικούς ή πολιτικούς που κλήθηκαν εκείνες τις κρίσιμες ώρες ή ημέρες να αξιολογήσουν καταστάσεις και να πάρουν αποφάσεις. Ούτε στα εγκληματικά λάθη όλων των πλευρών που διαδραμάτισαν ρόλο εκείνη την εποχή, που το καθένα εξ αυτών, εκ του αποτελέσματος πια, συνέδραμε στην επέλευση του ακρωτηριασμού της Κύπρου, στον βίαιο θάνατο Κυπρίων και Ελλαδιτών που την υπερασπίστηκαν εκείνες τις κρίσιμες ώρες, στους βιασμούς και τις ασχήμιες που διαπράχθηκαν από τους ανεξέλεγκτους βαρβάρους, στις αιχμαλωσίες και στην εξαφάνιση συμπατριωτών μας. Όλα αυτά έχουν ειπωθεί και θα συνεχίζουν να ειπώνονται εις το διηνεκές, και ο καθένας μας, με την αναπόφευκτη υποκειμενικότητα της κρίσης του, θα τοποθετηθεί ιστορικά αντιστοίχως.
Θεωρώ όμως χρέος μου, στη σημερινή θλιβερή επέτειο, να επικεντρωθώ σε μια άλλη διάσταση των γεγονότων που διαδραματίστηκαν τις μέρες του βάρβαρου ΑΤΤΙΛΑ . Μια διάσταση που δεν επιδέχεται καμίας υποκειμενικής προσέγγισης. Και η διάσταση αυτή αφορά στην απαράμιλλη ανδρεία που επέδειξαν κάποιοι εκείνες τις ώρες. Που δεν δείλιασαν εμπρός στην βαρβαρότητα ή ακόμη και την υπεροπλία του εχθρού, που δεν φοβήθηκαν τον θάνατο. Που δεν ζύγισαν συμφέροντα, σκοπιμότητες ή προσωπικές αγκυλώσεις. Που ιεράρχησαν την προάσπιση της πατρίδας ως σημαντικότερη από τη ζωή τους. Ανήκει και σε αυτούς η ημέρα αυτή , ως ημέρα που πρέπει να τους αποδίδονται οι πρέπουσες τιμές.
Τα περιστατικά στα οποία θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί εάν ήθελε να καταγράψει την παληκαριά, τον πατριωτισμό, το θάρρος, την ανδρεία και την αυτοθυσία όσων Κύπριων και Ελλαδιτών πολέμησαν εκείνες τις μέρες, είναι δόξα τω Θεώ πολλά, πάρα πολλά. Μπορούμε να μιλάμε ατελείωτα και πάλι είναι βέβαιο ότι θα αδικήσουμε πολλούς. Θα αναφερθώ εν προκειμένω σε δύο περιπτώσεις, απολύτως ενδεικτικές:
Η πρώτη περίπτωση αφορά το αρματαγωγό ΛΕΣΒΟΣ. Έφτασε στην Κύπρο στις 19 Ιουλίου 1974 για μια συνήθη διαδικασία. Να αποβιβάσει μια δύναμη αντικαταστατών των ανδρών της ΕΛΔΥΚ που υπηρετούσαν στο νησί και αντίστοιχα να παραλάβει τους άνδρες που είχαν ολοκληρώσει την υπηρεσία τους στην ΕΛΔΥΚ και να τους μεταφέρει στην Ελλάδα . Απέπλευσε από την Κύπρο το απόγευμα της 19 Ιουλίου 1974, με προορισμό την Ελλάδα.
Κυβερνήτης του αρματαγωγού ΛΕΣΒΟΣ ο Πλωτάρχης ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΧΑΝΔΡΙΝΟΣ.
Το πρωί της 20ης Ιουλίου βρήκε το ελληνικό πλοίο να πλέει νότια της Λεμεσού. Εκεί ο πλοίαρχός του Ελευθέριος Χανδρινός, έλαβε σήμα που τον ενημέρωνε για την τουρκική απόβαση και τον διέταζε να αποβιβάσει τους 450 άντρες που μετέφερε στη Λεμεσό, αρχικά και κατόπιν στην Πάφο. Αμέσως το «Λέσβος» έπλευσε προς την Πάφο και αποβίβασε τους άντρες του, ενώ ταυτόχρονα κανονιοβολούσε τον Τουρκοκυπριακό θύλακα της Πάφου στο Μούτταλο.
Ο πλωτάρχης Χανδρινός όμως δεν αρκέστηκε σε αυτό, αλλά παρέμεινε στην περιοχή και με τα πυροβόλα του πλοίου συνέχισε να σαρώνει τις θέσεις των Τουρκων. Βάλλοντας σχεδόν 1.000 βλήματα, υποχρέωσε δύο τάγματα Τουρκων να υψώσουν λευκή σημαία. Με την υποστήριξη του «Λέσβος», οι ελληνικές δυνάμεις υπερίσχυσαν. Ο Χανδρινός δεν έχασε χρόνο. Απέπλευσε άμεσα με πορεία νότια, προς την Αίγυπτο, για να παραπλανήσει τους Τούρκους που, λογικά, θα τον αναζητούσαν προς τα βορειοδυτικά.
Καθώς το «Λέσβος» απομακρυνόταν, οι Τούρκοι είχαν πάθει κρίση πανικού, κάνοντας λόγο για την ύπαρξη ελληνικής νηοπομπής, με εννέα μεταγωγικά και πέντε συνοδά πολεμικά, που έπλεε τάχα μεταφέροντας ενισχύσεις, προς την Κύπρο. Αμέσως, τρία αντιτορπιλικά που υποστήριζαν τις αποβατικές τουρκικές δυνάμεις, στάλθηκαν να ερευνήσουν για ελληνικά πλοία. Η σύγχυση ήταν μεγάλη και παράλληλα με το ναυτικό στάλθηκε και η τουρκική αεροπορία. Τουρκικά μαχητικά εντόπισαν τα τρία, αμερικανικής κατασκευής αντιτορπιλικά, ίδια εξωτερικά, με τα αντίστοιχα ελληνικά, τα οποία θεώρησαν ελληνικά και τους επιτέθηκαν. Επιτέθηκαν στα δικά τους πλοία… Όταν τελικά κατάλαβαν το λάθος ήταν αργά. Το ένα αντιτορπιλικό τους, το «Kocatepe» , ήταν ένα φλεγόμενο κουφάρι, που σύντομα βυθίστηκε, ενώ και τα άλλα δύο πλοία είχαν υποστεί πολύ σοβαρές ζημιές.
Οι απώλειες σε άνδρες ήταν επίσης βαριές. Από τα αντιαεροπορικά πυρά των πλοίων, τα οποία απάντησαν στις επιθέσεις που δέχονταν, τελικά, επλήγησαν πέντε τουρκικά μαχητικά, ένα εκ των οποίων κατέπεσε.
Μέχρι σήμερα, πάντως, οι Τούρκοι επιμένουν ότι υπήρξε πράγματι ελληνική νηοπομπή, η οποία «αναχαιτίστηκε με τη θυσία» του Τουρκικού ναυτικού!
Η δεύτερη περίπτωση που θα αναφερθώ αφορά στην επική Μάχη του Στρατοπέδου της ΕΛ.ΔΥ.Κ. από 14-16/8/74, όταν πλέον ήταν σε εξέλιξη ο ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ. Εκεί όπου 317 ΗΡΩΕΣ με επικεφαλής τον Υποδιοικητή της μονάδας ΑνχηΠΖ Παναγιώτη Δ. Σταυρουλόπουλο, κράτησαν το Στρατόπεδο Ελληνικό επί 60 κρίσιμες ώρες, αντιμετωπίζοντας 6.900 Τούρκους και Τουρκοκύπριους Στρατιώτες, υποστηριζόμενους από άρματα, πυροβολικό και αεροπορία. Μια αναλογία 1:22.
Λύγισαν ΜΟΝΟ όταν οι πάντες τους εγκατέλειψαν… Όταν τους πρόδωσαν.
Θα περιγράψω στιγμές από τις τελευταίες ώρες της μάχης αυτής, όπως τις αφηγείται ο ίδιος ο Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος:
«Με το πρώτο φως της μοιραίας 16ης Αυγούστου, αρχίζει η σφοδρότερη μέρα των μαχών αυτού του 3ημερου αγώνα. Τους είχαμε ήδη κρατήσει δύο ολόκληρες μέρες. Αυτή έμελλε να είναι η τελευταία. Από το χάραμα έκανε την εμφάνισή της η Τουρκική αεροπορία η οποία διά βομβών ναπάλμ – από αυτές που ο ΟΗΕ είχε απαγορεύσει την χρήση τους – αλλά και ρουκετών, μετέβαλλε την περιοχή σε κόλαση. Κόλαση του Δάντη.
Μόλις σταμάτησε η αεροπορία, οι Τούρκοι άρχισαν σφοδρό βομβαρδισμό με Πυροβολικό, όλμους και όπλα ευθυτενούς τροχιάς. Τα πυρά έσκαβαν όλο τον χώρο στην γραμμή αμύνης μας.
Μετά το σφυροκόπημα, ξεκίνησε η πρωινή πρώτη επίθεση των Τούρκων σε όλο το μέτωπο της γραμμής αμύνης μας.
Ήταν περίπου 7 η ώρα το πρωί. Αυτή η επίθεση αποκρούστηκε από τους άνδρες μου, οι οποίοι με απαράμιλλο ηρωισμό αποδεκάτιζαν τους Τούρκους που πλησίαζαν τις θέσεις τους. Οι επιθέσεις ανά κύματα. Οι Τούρκοι επέμεναν παρά τις μεγάλες τους απώλειες. Η πίεση μεγάλωνε.
Αλλά οι λεβέντες μου τους απώθησαν, διατηρώντας την γραμμή αμύνης ανέπαφη.
Γύρω στις 10 ξεκίνησε η δεύτερη επίθεσή τους κατά του 4ου Λόχου και του Λ/Δκσεως ενώ ταυτόχρονα καθήλωναν τον 2ο Λόχο με προσβολή από την αεροπορία τους. Οι άντρες μου χτυπούσαν τους επιτιθέμενους Τούρκους αλύπητα, παρόλο που όλμοι και πυρά πυροβολικού έσκαγαν με μια ταχύτατη συχνότητα ανάμεσα στα ορύγματά τους. Κανείς δεν δείλιασε. Κανείς δεν κιότεψε. Όλοι μάχονταν με πείσμα, αποφασισμένοι να υπερασπισθούν το Στρατόπεδό τους, το «σπίτι τους».
Οι Τούρκοι είδαν ότι δεν κατάφερναν τίποτα και σε αυτήν τους την επίθεση, παρά το σφοδρότατο πυρ. Και όπως ήταν φυσικό, οι σφυρίχτρες ξανασφύριξαν σημαίνοντας την αναδίπλωσή τους, προτού χάσουν περισσότερους άνδρες.
Γύρω στις 11.30 ξεκίνησε η τελευταία και μοιραία επίθεση των Τούρκων. Οι σφυρίχτρες ακούγονταν παντού, δείγμα ότι οι Τούρκοι έκαναν επίθεση σε όλα τα μέτωπα! Και ξαφνικά εμφανίζονται τα άρματα του εχθρού, να έρχονται από δύο κατευθύνσεις, σε σχηματισμό «Υ» δηλαδή σε σχηματισμό «λαβίδας» με σκοπό να μας κλείσουν εντός αυτής ώστε να μας αποδεκατίσουν.
Αντιαρματικά δεν είχαμε. Τα άρματα προχωρούσαν και προστάτευαν το Πεζικό που ακολουθούσε. Οι λεβέντες μου χτυπούσαν χωρίς σταματημό. Αλλά μπορείς να σταματήσεις τα άρματα με Μ1; Το πυροβολικό μας χτυπούσε ακόμα και επιβράδυνε την πορεία των αρμάτων, αλλά δεν την ανέκοπτε. Τα άρματα που έρχονταν από τον Γερόλακκο έφτασαν κοντά στις θέσεις του Λ/Δκσεως, οι άνδρες του οποίου παρότι δευτερευουσών ειδικοτήτων μάχονταν με απερίγραπτη αυτοθυσία!
Τότε έχασα τον ΗΡΩΑ Λοχαγό μου Σωτήρη Σταυριανάκο. Ο Σταυριανάκος βλέποντας τα άρματα να έχουν φτάσει μπροστά τους, βγαίνει από το όρυγμά του και επιτίθεται τρέχοντας στο πιο κοντινό άρμα, με σκοπό να σκοτώσει με το πιστόλι του τον οδηγό του, πυροβολώντας από την θυρίδα! Βλέποντας τον έτσι ακάλυπτο να τρέχει εναντίον του άρματος, το πλήρωμα από ένα άλλο τούρκικο άρμα κάνει βολή και τον πετυχαίνει πριν ολοκληρώσει τον σκοπό του και τον στέλνει στο Πάνθεον των Αθανάτων.
Οι Τούρκοι λοιπόν είχαν πλησιάσει τόσο πολύ – ιδιαίτερα στο Ύψωμα Β’ – που σε κάποιες περιπτώσεις είχαν «σπάσει» τις γραμμές μας και τα άρματα περνούσαν πάνω από τα ορύγματα.
Εκεί, υπήρξαν μάχες σώμα με σώμα, απερίγραπτου ηρωισμού, όπου γραφείς, ταχυδρομικοί, οδηγοί, μάγειροι, έδειξαν ότι ανεξαρτήτως ειδικότητας ο Έλλην στρατιώτης υπερέχει παρασάγγας σε ηρωισμό από οποιονδήποτε άλλο στρατιώτη!
Όμως όλα έχουν και τα όρια τους… Και αυτά τα όρια ξεπεράστηκαν προ πολλού! Και οι δυνάμεις των Τούρκων που έκαναν επίθεση, ήταν πλημμυρίδα… Έρχονταν όλο και περισσότεροι. Η πλημμυρίδα της Ασιατικής Στέππας!
Και στην πιο κρίσιμη στιγμή, σταματούν οι βολές του πυροβολικού μας. Πιάνω στον ασύρματο την Διοίκηση της 187 ΜΠΠ και τους λέω: «Γιατί σταματήσατε;» Η απάντηση από την άλλη γραμμή ήταν «τέλος τα βλήματα κεΣυνταγματάρχα. Δεν έχουμε άλλα βλήματα»!
Αργότερα έμαθα από δύο Ανθυπολοχαγούς της ότι υπήρχαν βλήματα. Μας είχαν πει ψέματα. Μας είχαν ξεγράψει. Μας είχαν προδώσει.
Με την παύση των πυρών τα Τουρκικά άρματα πέρασαν πάνω από την γραμμή του Λόχου Διοικήσεως, σκοτώνοντας τους περισσότερους υπερασπιστές του δι’ αμέσου βολής, με τα πολυβόλα τους.
Η κατάσταση στο Ύψωμα Β’ ήταν απελπιστική! Εφεδρείες δεν υπήρχαν, αντιαρματικά δεν υπήρχαν, τα πυρομαχικά τελείωναν, οι άνδρες είχαν υπερβεί κατά πολύ τα όρια της αντοχής τους, οι απώλειες ήταν βαριές και αυξάνονταν λεπτό με λεπτό, τα άρματα των Τούρκων θα έκλειναν σαν λαβίδα την όλη παράταξη αμύνης, εγκλωβίζοντας όλους τους μαχόμενους ακόμα υπερασπιστές του Στρατοπέδου και βοήθεια δεν φαινόταν από πουθενά!......
Ήταν περίπου 4 και κάτι το απόγευμα όταν το στρατόπεδο έπεσε μοιραία στα χέρια των Τούρκων, παρά τον τιτάνιο αγώνα των ανδρών της ΕΛΔΥΚ !
Οι Τούρκοι κατά το συνήθειό τους δεν σεβάστηκαν τους ΗΡΩΕΣ νεκρούς μας. Σε κάποιους έκοψαν τα κεφάλια και έβαλαν τις σωρούς τους πάνω στο δρόμο του Γερόλακκου και την Πύλη και τις φωτογράφιζαν.
Ήταν τόσο το μίσος τους για τους άνδρες της ΕΛΔΥΚ. Δεν μπορούσαν να διανοηθούν ότι 318 άνδρες εγκαταλελειμμένοι από όλους, χωρίς άρματα, χωρίς αντιαρματικά, χωρίς αεροπορία, αντιμετώπισαν 6.900 περίπου πάνοπλους Τούρκους στρατιώτες, με 4 Ίλες αρμάτων, Πυροβολικό, όλμους και βέβαια την πανταχού παρούσα Τουρκική Αεροπορία, επιτυχώς για 60 ώρες! Μια αναλογία ένας εναντίον είκοσι δύο (1:22) ! »
Η Μάχη αυτή, η Μάχη της ΕΛΔΥΚ και το ολοκαύτωμα του Στρατοπέδου και των Υπερασπιστών του, θεωρήθηκε από τους ουδέτερους παρατηρητές της ως «Η ΠΙΟ ΑΝΙΣΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ» !
Κυρίες κύριοι, όλα αυτά δεν ανήκουν σε κάποιο μακρινό και ξεχασμένο παρελθόν ! Η Τουρκία δεν έπαψε ποτέ μέχρι σήμερα την επιθετική ρητορική και πολιτική της, ούτε φυσικά εγκατέλειψε τις αναθεωρητικές της βλέψεις . Αντιθέτως , εκμεταλλευόμενη κάθε πλεονέκτημα που τυχόν της προσδίδουν οι διεθνείς συγκυρίες, προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση της, να δημιουργήσει τετελεσμένα σε βάρος μας και φυσικά καιροφυλακτεί σαν το τσακάλι να μας αρπάξει ο,τι μπορεί , αδιαφορώντας για κάθε έννοια διεθνούς δικαίου … Και είναι βέβαιο κατά τη γνώμη μου πως αν νιώσει ότι μπορεί, θα το επιχειρήσει…
Επίσης κυρίες και κύριοι… ΟΧΙ, η Κύπρος δεν κείται μακράν. Αντιθέτως, βρίσκεται τόσο πλησίον στη σκέψη μας και στη ψυχή μας, ώστε ο πόνος του ακρωτηριασμού της, της συνεχιζόμενης κατοχής της, να μας είναι ανυπόφορος…
Καλή Λευτεριά λοιπόν στην Κύπρο μας και ας είναι Αθάνατοι στη μνήμη μας όλοι όσοι έχασαν ηρωικά τη ζωή τους τις μαύρες ημέρες του Βάρβαρου Αττιλα…»