Το σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για τις συγχωνεύσεις των ∆ηµοτικών Εταιρειών Υδρευσης Αποχέτευσης (∆ΕΥΑ) και την αλλαγή του θεσµικού πλαισίου, το οποίο έχει προκαλέσει σφοδρότατες αντιδράσεις από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, παρουσιάζει η εφημερίδα «Καθημερινή». Στοχεύει στον «εξορθολογισµό του διοικητικού και οικονοµικού κόστους διαχείρισης, µε την υιοθέτηση κοινών κανόνων λειτουργίας για τους παρόχους υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης δικτύου οµβρίων υδάτων της χώρας».

Η κυβέρνηση από την πλευρά της υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατόν η διαχείριση του νερού, σε συνθήκες µάλιστα λειψυδρίας, να γίνεται άναρχα και αποσπασµατικά. Οι µικροί οργανισµοί διαχείρισης που υπάρχουν διάσπαρτοι σε όλη τη χώρα, σύµφωνα µε το υπουργείο Περιβάλλοντος, δεν έχουν τη δυνατότητα πραγµατοποίησης έργων υποδοµής ούτε µπορούν να λάβουν χρηµατοδότηση, µε αποτέλεσµα να υπάρχουν σπατάλη νερού και πολλά χρέη από ανείσπρακτους λογαριασµούς. Πρέπει να σηµειωθεί, ωστόσο, ότι η αλλαγή που προτείνεται αφορά το πόσιµο νερό το οποίο αποτελεί το 15%, ενώ την ίδια στιγµή τα αρδευτικά δίκτυα βρίσκονται σε άσχηµη κατάσταση.

Ως προς τo σχέδιο: χωρίζει τις 126 υπάρχουσες ∆ΕΥΑ σε τρεις κατηγορίες, χωρίς εµφανή κριτήρια. Προβλέπει ότι κατά τη διαδικασία των συγχωνεύσεων οι ληξιπρόθεσµες οφειλές θα παραµείνουν στους δήµους. Οι εταιρείες ΕΥ∆ΑΠ Α.Ε., ΕΥΑΘ Α.Ε. και η ΕΥ∆ΑΠ Νήσων Αναπτυξιακή Α.Ε. (ανενεργή µέχρι σήµερα) θα µπορούν να λειτουργήσουν ως µηχανισµός είσπραξης των οφειλοµένων από τους καταναλωτές για λογαριασµό των δήµων, λαµβάνοντας σχετική προµήθεια. Οσον αφορά το ενεργειακό κόστος, µε το οποίο έχουν επιβαρυνθεί υπέρµετρα οι ∆ΕΥΑ τα τρία τελευταία χρόνια, εφόσον η λειτουργία των εγκαταστάσεών τους γίνεται µε τις τιµές του οικιακού ρεύµατος, προβλέπεται η δανειοδότηση των δήµων –των οποίων οι ∆ΕΥΑ θα συγχωνευθούν– µε συνολικά 250 εκατ. ευρώ. Τα χρήµατα θα παρακρατούνται τα επόµενα χρόνια από την τακτική επιχορήγηση του κράτους προς τους οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Oπως προβλέπεται επίσης στο σχέδιο του ΥΠΕΝ, το οποίο διέρρευσε προς τους αυτοδιοικητικούς (επισήµως δεν έχει δοθεί) η πλειονότητα των ∆ΕΥΑ της ηπειρωτικής Ελλάδας θα συγχωνευθεί δηµιουργώντας τις ΜΕ∆ΕΥΑ (Μείζονες ∆ηµοτικές Επιχειρήσεις Υδρευσης Αποχέτευσης). Οι ΜΕ∆ΕΥΑ µπορούν επίσης στη συνέχεια να συγχωνευθούν και εφόσον γειτνιάζουν µε περιοχή αρµοδιότητας της ΕΥ∆ΑΠ Α.Ε. ή της ΕΥΑΘ Α.Ε. µπορούν να ζητήσουν την απορρόφησή τους από αυτές.

Στα νησιά των Κυκλάδων θα συσταθούν οι ΤΕΥΑ (Τοπική Επιχείρηση Υδρευσης και Αποχέτευσης), δηµοτικές επιχειρήσεις µε τη µορφή νοµικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, στις οποίες θα ενταχθούν όλοι οι υφιστάµενοι

∆ΕΥΑ Κυκλάδων. Στα διοικητικά συµβούλια των ΤΕΥΑ την πλειοψηφία θα έχει η ΕΥ∆ΑΠ Νήσων Αναπτυξιακή Α.Ε., σύµφωνα πάντα µε τις διατάξεις του σχεδίου.

Ωστόσο, αρκετοί δήµοι θα εξακολουθήσουν να είναι αυτόνοµοι ως προς τη διαχείριση του δικτύου ύδρευσης. Η εξαίρεση αφορά δήµους των Περιφερειών Βορείου Αιγαίου (Ικαρίας, Φούρνων - Κορσέων, Λήµνου, Αγίου Ευστρατίου, Ανατολικής Σάµου, ∆υτικής Σάµου, Οινουσσών, Ηρωικής Νήσου Ψαρών), Νοτίου Αιγαίου (Καρπάθου, Ηρωικής Νήσου Κάσου, Αγαθονησίου, Λειψών, Λέρου, Πάτµου, Νισύρου, Μεγίστη, Τήνου, Χάλκης) και Περιφέρειας Κρήτης (Αρχανών - Αστερουσίων, Βιάννου, Γόρτυνας, Ιεράπετρας, Οροπεδίου Λασιθίου, Αγίου Βασιλείου, Αµαρίου, Ανωγείων, Αποκορώνου, Γαύδου, Κισσάµου και Σφακίων).

Επίσης, η χωρική αρµοδιότητα της ΕΥ∆ΑΠ Α.Ε. επεκτείνεται στους ∆ήµους Κέας, Κύθνου, καθώς και στο σύνολο των δήµων των Περιφερειών Αττικής, Βοιωτίας, Φωκίδας και Κορινθίας, συµπεριλαµβανοµένων των ∆ήµων Αίγινας, Τροιζηνίας, Κυθήρων, Αγκιστρίου, Σπετσών, Υδρας και Πόρου της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων της Περιφέρειας Αττικής. Η χωρική αρµοδιότητα της ΕΥΑΘ Α.Ε. επίσης επεκτείνεται στο σύνολο των δήµων των περιφερειακών ενοτήτων Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής. Στις περιοχές τώρα όπου οι ∆ΕΥΑ µεταφέρονται στην ΕΥ∆ΑΠ Α.Ε. ή στην ΕΥΑΘ Α.Ε., όπως προβλέπεται στο σχέδιο, «η κυριότητα των υφισταµένων παγίων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και τα χρέη των εντασσοµένων δηµοτικών υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης, διαχείρισης δικτύων οµβρίων υδάτων και άρδευσης, παραµένουν στον αρµόδιο δήµο». Με λίγα λόγια, µεταβιβάζεται µόνο το διαχειριστικό κοµµάτι και όχι τα χρέη ή άλλα διοικητικά βάρη.

Το σχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπει επίσης µεταφορά προσωπικού για την κάλυψη των αναγκών στις δύο εταιρείες, ενώ υπάρχουν και διατάξεις που αφορούν την τιµολογιακή πολιτική των ΜΕ∆ΕΥΑ, ∆ΕΥΑ και ΤΕΥΑ (Κυκλάδες), η οποία καταρτίζεται υποχρεωτικά «σύµφωνα µε τα καθοριζόµενα στην κοινή απόφαση των υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εθνικής Οικονοµίας και Οικονοµικών, Εσωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων».

Αντιδράσεις

Το σχέδιο του ΥΠΕΝ έχει προκαλέσει µεγάλες αντιδράσεις από το σύνολο σχεδόν της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και από το προσωπικό. Σε έκτακτη συνέλευση που πραγµατοποιήθηκε χθες σε κεντρικό ξενοδοχείο στην Αθήνα, ο δήµαρχος Ρεθύµνου Γιώργος Μαρινάκης, και πρόεδρος της Ενωσης ∆ηµοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης και Αποχέτευσης, τόνισε ότι «το υπουργείο Περιβάλλοντος επεξεργάστηκε ένα νοµοσχέδιο χωρίς να έχει κάνει ακτινογράφηση και καταγραφή της υφιστάµενης κατάστασης». Ενα σχέδιο για τους δήµους χωρίς τους δήµους και χωρίς το καθ’ ύλην αρµόδιο για την τοπική αυτοδιοίκηση υπουργείο Εσωτερικών. Αξίζει να τονιστεί ότι ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος παραβρέθηκε στην έκτακτη συνέλευση, χωρίς ωστόσο να πάρει θέση κατά αλλά ούτε και υπέρ του σχεδίου.

Ο κ. Μαρινάκης αναφέρθηκε και στο θέµα της χαµηλής εισπραξιµότητας των ∆ΕΥΑ, στοιχείο το οποίο χρησιµοποιείται από το υπουργείο Περιβάλλοντος ως επιχείρηµα υπέρ των αναγκαίων συγχωνεύσεων. «Η εισπραξιµότητα όντως είναι ένα σοβαρό ζήτηµα που απασχολεί τις ∆ΕΥΑ. Με βάση µελέτη που κάναµε για 88 ∆ΕΥΑ καταγράψαµε εισπραξιµότητα περίπου 68%. Και θα ήταν µεγαλύτερη αν η ΑΑ∆Ε αναλάµβανε να βοηθήσει εισπράττοντας τις ληξιπρόθεσµες οφειλές των δηµοτών προς τις ∆ΕΥΑ. Ωστόσο, όταν ζητήσαµε βοήθεια από την ΑΑ∆Ε για βελτίωση της εισπραξιµότητας, εισπράξαµε άρνηση», τόνισε.

kosmoslarissa.gr (από το ρεπορτάζ της Τάνιας Γεωργιοπούλου στην Καθημερινή)