Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με ψηφίσματα και δηλώσεις του, έχει σταθερά ζητήσει την ανακήρυξη της 23ης Αυγούστου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Μνήμης για τα θύματα του Σταλινισμού και του Ναζισμού και τη διαμόρφωση κοινής ευρωπαϊκής μνήμης και συνείδησης για τα ολοκληρωτικά, αντιδημοκρατικά καθεστώτα.Σκοπός των κινήσεων αυτώνείναι η «διατήρηση της μνήμης των θυμάτων των μαζικών εκτοπίσεων και εξοντώσεων, και ταυτόχρονα, την εδραίωση της δημοκρατίας καθώς και την ενίσχυση της ειρήνης και της σταθερότητας στην ήπειρο μας». Στο πλαίσιο αυτό, η Εσθονική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ (σημ.: Τα κράτη μέλη της ΕΕ ασκούν εκ περιτροπής την Προεδρία του Συμβουλίου ανά εξάμηνο) κάλεσε τα κράτη-μέλη της ΕΕ, εκπροσωπούμενα δια των Υπουργών Δικαιοσύνης, σε εκδηλώσεις για την Ημέρα Μνήμης των θυμάτων αυταρχικών και απολυταρχικών καθεστώτων στην πρωτεύουσα Ταλίν.
Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν κάλεσε προσωπικά τον κ. Κοντονή. Ο κ. Κοντονής προσεκλήθη εκ του θεσμικού του ρόλου, ήτοι ως Υπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας - ενός κράτους μέλους της Ενωμένης Ευρώπης – για να εκπροσωπήσει και να εκφράσει ΟΛΟΥΣ της Έλληνες. Όχι για να εκφράσει το κόμμα του ούτε την προσωπική του γνώμη. Άλλωστε, ο σκοπός των εκδηλώσεων δεν είναι η έκφραση προσωπικών απόψεων – κανείς δεν έχει το προνόμιο της αμερόληπτης ερμηνείας! Σκοπός είναι οι μνήμες του τραγικού παρελθόντος της Ευρώπης να μείνουν ζωντανές, για να αποτιθεί φόρος τιμής στα θύματα, να καταδικαστούν οι θύτες και να τεθούν οι βάσεις της συμφιλίωσης μέσα από την αλήθεια και τη μνήμη, ώστε τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν να μην επαναληφθούν.
Και στην Ελλάδα, ακόμα, η σύγχρονη ιστορία της χώρας και της Ευρώπης σπανίως διδάσκεται. Οι γνώμες που διατυπώνονται βασίζονται συχνά σε «μύθους», παρά σε τεκμηριωμένα ιστορικά γεγονότα. Όποιος δε αποτολμά να αμφισβητήσει το αριστερό αφήγημα, λοιδορείται ως καπιταλιστής, νεοφιλελεύθερος, προδότης κλπ. Κι εδώ είναι κατά τη γνώμη μου η μεγαλύτερη απρέπεια του Υπουργού Δικαιοσύνης. Επέλεξε να θέσει την κομματική προπαγάνδα και τις νεανικές προσωπικές τους οπτασίες υπεράνω του θεσμού τον οποίο εκλήθη και ορκίστηκε να υπηρετεί στο όνομα του Ελληνικού Λαού. Ακόμα περισσότερο, όμως, απέρριψε κάθε αντίθετη άποψη, απέρριψε τη συμμετοχή, τον διάλογο και τη δημοκρατική αντιπαράθεση με τεκμηριωμένα αντεπιχειρήματα, αποδεικνύοντας τη μέγιστη σημασία αυτών των εκδηλώσεων: όσο η διαφορετική άποψη απορρίπτεται, όταν η ιδεολογία τίθεται υπεράνω της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας, «σπέρματα»αυταρχισμού εξακολουθούν να υπάρχουν με κίνδυνο να επαναληφθεί η ιστορία εις βάρος της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας μας. ΤηςΦιλελεύθερηςΔημοκρατίας μας (και όχι της «νεοφιλελεύθερης» ή «καπιταλιστικής», όπως σκόπιμα επιχειρούν να στρεβλώσουν τις έννοιες διάφοροι Υπουργοί και μη).
Φυσικά, η εξομοίωση Σταλινισμού και Ναζισμού είναι τόσο βεβιασμένη όσο και επιφανειακή. Εξίσου αδιαμφισβήτητες, όμως, είναι και οι προφανείς ομοιότητές τους! Μαζικές εκτοπίσεις, δολοφονίες και υποδουλώσεις αποτελούν κοινή ιστορική πραγματικότητα που στιγμάτισε την εμπειρία του ναζισμού για τη Δυτική Ευρώπη και της διπλής δικτατορίας ναζισμού και κομμουνισμού στα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Εμπίπτουν δε στην κατηγορία των εγκλημάτων πολέμου και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Βέβαια, για τα θύματα, δεν έχει σημασία ποιο καθεστώς τους αφαίρεσε την ελευθερία, τους βασάνισε ή τους δολοφόνησε, για οποιονδήποτε λόγο.
Αδιαμφισβήτητα, η ευρωπαϊκή ενοποίηση υπήρξε εξαρχής μια απάντηση στα δεινά που επέφεραν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι και η ναζιστική τυραννία που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα και στην επιβολή ολοκληρωτικών και αντιδημοκρατικών κομμουνιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, αλλά και ένας τρόπος για την υπέρβαση των διαιρέσεων και της εχθρότητας στην Ευρώπη μέσω της συνεργασίας και της ενοποίησης, καθώς και για την εξάλειψη των πολέμων και την εδραίωση της δημοκρατίας στην Ευρώπη. ‘Ίσως, όμως, ο Υπ. Δικαιοσύνης απλά αισθάνεται άβολα σε αυτό το πλαίσιο. Θα προτιμούσε να είχε συνοδεύσει τον κ. Τσίπρα στην κηδεία του Φιντέλ Κάστρο, του δικτάτορα που καταδίκασε τον λαό της Κούβας σε εξαθλίωση, δίπλα στον Μαδούρο της Βενεζουέλας, ο οποίος έχει οδηγήσει τη χώρα του σε αιματηρό εμφύλιο, χωρίς ούτε μια δήλωση απαξίας εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης.
Τελικά οι αυταπάτες συνεχίζονται. Η πραγματικότητατης διακυβέρνησης μιας χώρας καλεί για λύσεις που δεν φαίνεται να κομίζει η νεανική ιδεολογία. Η άρνηση και οι προσωπικές οπτασίες αποτελούσαν ανέκαθεν ανθρώπινο καταφύγιο, πολύ πριν τις τραγουδήσουν οι αδερφοί Κατσιμίχα. Δεν ταιριάζουν όμως στη διακυβέρνηση μια φιλελεύθερης, δημοκρατικής ευρωπαϊκής χώρας και στους εκπροσώπους της.
Στον αντίποδα, ας μην ξεχνάμε ότι η Κεντροδεξιά στην Ελλάδα υπήρξε ανέκαθεν ο θεματοφύλακας και εγγυητής της Ενότητας του Ελληνικού Λαού, ιδίως με τη Σύνδεση Ελλάδας- ΕΟΚ, με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974 και τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ.
Το 1989 Φράνσις Φουκουγιάμα υποστήριζε στο ομώνυμο άρθρο του ότι «Το Τέλος της Ιστορίας» έχει επέλθει, αναφερόμενος στο τέλος της ιδεολογικής εξέλιξης και στην αποδοχή της φιλελεύθερης συνταγματικής δημοκρατίας ως του τελικού μοντέλου ανθρώπινης διακυβέρνησης. Εν πολλοίς δικαιώθηκε. Το ζητούμενο πια είναι όχι η αμφισβήτηση, αλλά η κατανόηση και μη επανάληψη του σκοτεινού παρελθόντος και η ενίσχυση των θεσμών της φιλελεύθερης δημοκρατίας μας που θα τη θωρακίσουν έναντι σε κάθε προσπάθεια οπισθοδρόμησης έξωθεν και οίκοθεν.
Αθηνά Π. Σιαφαρίκα
Δικηγόρος (LLMOXFORD)
Υπεύθυνη τομέα Δικαιοσύνης, ΔΗΜ.ΤΟ Τυρνάβου
Tο kosmoslarissa.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.