Τα dating apps δημιούργησαν ένα νέο πεδίο γνωριμιών για πρώτη φορά στην ιστορία, πολύ διαφορετικό από αυτό που είχαμε συνηθίσει. Μια ειδική σε θέματα σχέσεων εξηγεί στο ΒΗΜΑ πώς επαναπροσδιορίζεται ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε θεμελιώδη συναισθήματά μας.

Κάθε μέρα εκατομμύρια άνθρωποι στρέφονται σε εφαρμογές γνωριμιών για να βρουν τον έρωτα. Εφαρμογές όπως το Tinder και το Bumble κάνουν την εύρεση πιθανών ερωτικών συντρόφων πιο γρήγορη, μέσα από ένα απλό «swipe right». Πρόσωπα περνούν μπροστά από την οθόνη μας σας προϊόντα σε κατάλογο περιοδικού. Την ίδια ώρα που άγνωστοι κανονίζουν ραντεβού με άτομα που γνώρισαν σε dating apps, όλο και περισσότεροι ειδικοί μιλούν για την σκοτεινή πλευρά του online dating: τον σεξισμό που αναπαράγεται στους κόλπους του, την ψυχρότητα και την επιφανειακότητά του, τη συχνά παραπλανητική του φύση. Ένα εργαλείο όπως τα dating apps έχει επηρεάσει το τοπίο των ερωτικών σχέσεων και έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο συναναστρεφόμαστε.  Συχνά ακούμε ότι τα social media και ειδικά οι πλατφόρμες γνωριμιών, σκότωσαν τον ρομαντισμό, το φλερτ, τον έρωτα και οτιδήποτε άλλο όμορφο έχει να μας προσφέρει η θνητή μας εμπειρία στη γη. Παράλληλα, όμως, μαθαίνουμε συχνά για ιστορίες ανθρώπων που γνωρίστηκαν στο ίντερνετ και κατέληξαν στα σκαλιά της εκκλησίας. Κι από τη στιγμή που μπήκαν οι εφαρμογές αυτές στη ζωή μας, περιορίστηκαν και τα φλερτ στα μπαρ, κατά έναν (όχι και τόσο) περίεργο τρόπο. Είναι οι πλατφόρμες γνωριμιών το τέλος της καψούρας όπως την ξέραμε ή απλώς μια διαφορετική μορφή συναναστροφής και κοινωνικοποίηση;

Θυμάμαι ακόμα το πρώτο μου crush από το προνήπιο. Από τότε ήρθαν και παρήλθαν τόσες και τόσες καψούρες: άνθρωποι που μου άρεσαν «από μακριά» και τους έπλασα στο μυαλό μου σαν τις καλύτερες εκδοχές των εαυτών τους. Ως γνήσιο παιδί της γενιάς των social media, γρήγορα ανακάλυψα ότι οι καψούρες μπορεί να είναι και διαδικτυακές. Γιατί όχι; Με τον ίδιο τρόπο που μπορείς να γνωρίζεις έναν άνθρωπο ελάχιστα στην καθημερινότητά σου και να αρχίσεις να πλάθεις σενάρια στο μυαλό σου, το ίδιο μπορείς να κάνεις και με άτομα των οποίων το πρόσωπο έχεις δει μέσα από κάποια πίξελ. Αυτή είναι μια άποψη με την οποία δε θα συμφωνήσουν όλοι.

Dating apps, καψούρα και ιδιωτικοποίηση της οικειότητας

«Από την διαδικτυακή μου θητεία σε dating apps και από συζητήσεις με φίλους συμπεραίνω ότι δε μπορεί να μην έχουμε ξενυχτήσει όλη μας κάποια στιγμή μιλώντας με ένα καινούργιο άτομο που έχουμε κάνει match» μου λέει η Ειρήνη Γεωργή, συγγραφέας, ομιλήτρια και σύμβουλος dating κι επικοινωνίας. «Αυτό είναι καψούρα. Το ίδιο συμβαίνει και όταν κάποιος που είχες παρατηρήσει διαδικτυακά και σου άρεσε, μετά από καιρό σου στέλνει ένα μήνυμα. Τα συναισθήματά σου εκείνη τη στιγμή μπορεί να είναι παρόμοια με αυτά που θα είχες με ένα crush στον έξω κόσμο. Οι καψούρες ποτέ δεν πεθαίνουν».

«Στα dating apps νιώθουμε ότι έχουμε τον έλεγχο της ερωτικής μας ζωής, κάτι που δεν υπήρχε πριν»

Φυσικά, είναι απολύτως πιθανό να ερωτευτούμε κάποιον που γνωρίσαμε στο διαδίκτυο, την ίδια ώρα που άλλα ζευγάρια «γεννιούνται» με τον πατροπαράδοτο τρόπο: σε μπαρ, γραφεία, Erasmus και εκκλησίες. Αλλά η αδάμαστη άνοδος των εφαρμογών γνωριμιών αναμφίβολα αλλάζει τον τρόπο που ερωτευόμαστε. Η κοινωνιολόγος Dr Marie Bergström υποστηρίζει ότι οι εφαρμογές γνωριμιών έχουν μετατρέψει τα ραντεβού σε μια κατακερματισμένη, ιδιωτική δραστηριότητα, ένα φαινόμενο που αποκαλεί «ιδιωτικοποίηση της οικειότητας». Σύμφωνα με την Bergström, πριν την επέλαση των dating apps, πολλοί άνθρωποι γνωρίζονταν, φλέρταραν κι ερωτεύονταν «εν δήμω», σε κοινωνικά περιβάλλοντα εκτός σπιτιού: σχολεία, πανεπιστήμια, δουλειές και χώρους αναψυχής. Το dating δεν είχε έναν συγκεκριμένο τόπο κι ο έρωτας μπορούσε να σε βρει οπουδήποτε, ανά πάσα στιγμή. Αυτό άλλαξε με τα dating apps, ψηφιακές πλατφόρμες σχεδιασμένες για ανθρώπους που θέλουν να γνωριστούν ερωτικά με άλλους ανθρώπους. Σήμερα η κοινωνία μας έχει γίνει πιο δομημένη και οι ζωές μας έχουν μπει σε κουτάκια. Σύμφωνα με ένα άρθρο του Atlantic, στα dating apps νιώθουμε ότι έχουμε τον έλεγχο της ερωτικής μας ζωής, κάτι που δεν υπήρχε πριν. «Βασιζόμασταν μέχρι τότε στο ποιον θα μας γνωρίσει η θεία ή ποια θα πετύχουμε στην εκκλησία», σχολιάζει η Ειρήνη.

Ο μύθος του ρομαντισμού

Ας πούμε ότι φτιάχνετε έναν λογαριασμό σε ένα dating app. Βάζετε τις καλύτερες φωτογραφίες που σας τράβηξαν οι φίλοι ή ο πρώην σας κι αρχίζετε να ψάχνετε για άτομα που θα σας ενδιέφεραν. Μετά από δυσανάλογα swipe left και right, κάνετε match με ένα άτομο που φαίνεται ενδιαφέρον και ξεκινάτε να μιλάτε. Δεν γνωρίζετε πολλά για το άτομο με το οποίο συνομιλείτε αλλά σίγουρα γνωρίζετε τα βασικά: βρεθήκατε σε αυτό το dating app για τον ίδιο λόγο. Δεν έχει σημασία αν φτιάξατε λογαριασμό για να φλερτάρετε, να βγείτε ραντεβού ή να παντρευτείτε. Από τη στιγμή που και οι δύο κάνατε swipe right σημαίνει ότι υπάρχει έλξη έστω και σε έναν στοιχειώδη βαθμό. Πού είναι ο ρομαντισμός σε όλο αυτό; «Πού είναι ο ρομαντισμός όταν κάποιος πρέπει να φωνάζει χιλιοστά από το αφτί σου σε ένα κλαμπ ζητώντας -πιθανότατα- τον αριθμό σου;» θα μου πείτε.

«Ο ρομαντισμός έφτασε να μετατραπεί σε κάτι σαν θρησκεία, δημιουργώντας μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Είναι φυσικό, επομένως, οι σχέσεις που κάνουμε να φαίνονται πεζές»

«Ο ρομαντισμός βλάπτει τη ζωή μας» λέει η Ειρήνη. «Ο φιλόσοφος Alain De Botton έχει μιλήσει εκτενώς για αυτό. Ο ρομαντισμός δεν είναι θέσφατο, αλλά καλλιτεχνικό κίνημα που παρουσίασε την ιδέα της αγάπης ως μιας και μοναδικής αδερφής ψυχής. Σύμφωνα με όσα πρεσβεύει ο ρομαντισμός, τον πραγματικό έρωτα τον αναγνωρίζεις με την πρώτη ματιά. Νιώθεις πυροτεχνήματα στην πρώτη γνωριμία και ζήτε μαζί για πάντα. Από καλλιτεχνικό κίνημα ο ρομαντισμός έφτασε να μετατραπεί σε κάτι σαν θρησκεία, δημιουργώντας μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι φυσικό οι σχέσεις που κάνουμε να φαίνονται πεζές. Η σύμβουλος σχέσεων Esther Perel έχει εξηγήσει πως όσες ανάγκες άλλοτε μας κάλυπτε μια ολόκληρη κοινότητα, πλέον απαιτούμε να τις καλύψει ένας και μόνο σύντροφος. Ξαφνικά «το άλλο μας μισό» γίνεται σύντροφος, φίλος, συγκάτοικος, αδελφός, γονιός. Αν ένα άτομο δεν μπορεί να μας τα προσφέρει όλα αυτά τότε ίσως δεν είναι το κατάλληλο. Μεγάλο βάρος να κουβαλήσει κανείς».

Πείτε ό,τι θέλετε για τα dating apps, δεν μπορείτε όμως να πείτε ότι το πείραμα δεν πέτυχε. Στις αρχές του ίντερνετ, τα σάιτ γνωριμιών ήταν αρκετά παρεξηγημένα. Για να φτιάξει ένας άνθρωπος λογαριασμό σε αυτές τις γωνιές του διαδικτύου, λογικά η ζωή είχε προλάβει να τον κεράσει αρκετές ερωτικές πίκρες ή τουλάχιστον αυτό ήταν το στερεότυπο που επικρατούσε. Μπορεί πού και πού να διαβάζαμε στα μίντια για κάποιο love story όπου ένα ζευγάρι, το οποίο χώριζαν δύο ήπειροι, γνωρίστηκε online, ερωτεύτηκε και πλέον ζουν μαζί τον έρωτά τους, αλλά ακόμη κι αυτές οι ιστορίες δεν έκαναν και πολλά για να σώσουν τη φήμη των σάιτ αυτών. Και πάλι μια μεγάλη μερίδα του κόσμου αναρωτιόταν γιατί να φτάσει κανείς σε τέτοιο σημείο που να πρέπει να ανακοινώσει στον κόσμο ότι «Είμαι ελεύθερος και θα ήθελα αυτό να αλλάξει σύντομα!». Με τα χρόνια, τα dating apps άλλαξαν τελείως χαρακτήρα και όλο και περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να γνωρίζονται με αυτόν τον τρόπο. «Πλέον πάνω από το 50% των ζευγαριών στην Αμερική γνωρίζονται online, παρότι το στίγμα εξακολουθεί να υπάρχει. Οι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι για να ερωτευόμαστε και όλοι έχουμε την ανάγκη της σύνδεσης. Όσο η ανθρώπινη φύση λειτουργεί έτσι, τόσο οι επιχειρήσεις θα καινοτομούν έτσι ώστε να μας προσφέρουν ακριβώς αυτό, βάσει του νόμου της ζήτησης» σχολιάζει η Ειρήνη.

Σύντομη ιστορία του dating

Όπως εξηγεί, το dating είναι μια σχετικά πρόσφατη κατασκευασμένη συνθήκη που συχνά αλλάζει μορφή ανάλογα με τις κοινωνικές, πολιτικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Για αιώνες και σε πολλές κοινωνίες ο γάμος και ο έρωτας δεν πήγαιναν μαζί. Οι γάμοι ήταν αποτέλεσμα προξενιού και λειτουργούσαν περισσότερο ως συμμαχίες μεταξύ των δύο οικογενειών. Κατά τη βιομηχανική επανάσταση ο κόσμος είδε μια μεγάλη αλλαγή: δειλά-δειλά οι νέοι άρχισαν να αναζητούν οι ίδιοι τον μελλοντικό τους σύντροφο. Φυσικά, ακόμα και τα ελάχιστα ραντεβού πριν τον γάμο γίνονταν υπό το άγρυπνο βλέμμα κάποιου κηδεμόνα. Μια εκδοχή του dating πιο κοντινή σε αυτό που γνωρίζουμε ήρθε με την εμφάνιση της σύγχρονης αντισύλληψης, για ευνόητους λόγους. Μια άλλη σημαντική επανάσταση στον χώρο του dating έφερε η εφεύρεση του αυτοκινήτου και των μέσων μαζικής μεταφοράς. Πλέον τα ζευγάρια μπορούσαν να συναντιούνται και σε άλλους χώρους εκτός σπιτιού.

«Στην Ελλάδα, το στίγμα των εφαρμογών αυτών υπερισχύει ακόμα και πολλοί τις χρησιμοποιούν για πιο εφήμερες γνωριμίες»

Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι γυναίκες μπήκαν στην αγορά εργασίας, κάτι που αύξησε σημαντικά την ελευθερία τους. Άρχισαν να πηγαίνουν στις δουλειές τους με τα μέσα μεταφοράς και να οργανώνουν ταξίδια κι εκδρομές. Η ιδέα της ασυνόδευτης, ελεύθερης γυναίκας έμελλε να αλλάξει μια για πάντα την κοινωνία. Την δεκαετία του ‘50 δημιουργήθηκε ο όρος «going steady» (το πάμε σοβαρά) στα αγγλικά, υποδηλώνοντας ότι είχε ήδη ξεκινήσει να υπάρχει και το πιο casual dating, όπου ένα ζευγάρι γνωρίζεται και ο γάμος δεν είναι αυτοσκοπός. Το 1988 δημιουργείται το speed dating ενώ παράλληλα το προξενιό δέχτηκε ολικό ρεκτιφιέ, υπό την μορφή των γραφείων συνοικεσίων και του match-making. «Το match making σήμερα έχει ξαναπάρει τα πάνω του και πολλές φεμινίστριες με ρωτούν αν μπορώ να τους γνωρίσω με φεμινιστές», σχολιάζει η Ειρήνη.

Μπορεί στη Δύση πολλά ζευγάρια να κάνουν σχέσεις με ανθρώπους που γνώρισαν σε εφαρμογές γνωριμιών, πάντως αυτό σίγουρα δεν κυριαρχεί στην Ελλάδα. Εδώ το στίγμα των εφαρμογών αυτών υπερισχύει ακόμα και πολλοί τις χρησιμοποιούν για πιο εφήμερες γνωριμίες. «Στην Ελλάδα τα dating apps χρησιμοποιούνται κυρίως για hookups και ίσως αυτό συμβαίνει ακριβώς γιατί έχουν αυτή τη φήμη γύρω τους. Κυρίως οι άντρες τα χρησιμοποιούν έτσι, καθώς συνεχίζουν να ισχύουν και εδώ τα πρότυπα της πατριαρχίας. Σκέφτονται ότι οι εφαρμογές μπορούν να τους βοηθήσουν να κάνουν συχνότερα σεξ κι αυτό υποτίθεται ότι είναι το σημαντικότερο επίτευγμα για το φύλο τους. Έτσι, πολλές γυναίκες που δημιουργούν λογαριασμό για να γνωρίσουν κόσμο, έρχονται αντιμέτωπες με ένα περίεργο καθεστώς που λέει “hookups ή τίποτα”. Πρέπει κάποια στιγμή να το ξεπεράσουμε αυτό το σκεπτικό. Οι εφαρμογές είναι απλώς ένα μέρος να γνωρίσεις ανθρώπους», λέει η Ειρήνη. Και προσθέτει ότι ίσως το στίγμα αυτό δεν αφορά μόνο τον τρόπο που η κοινωνία βλέπει το online dating αλλά και οι ίδιοι οι χρήστες. «Όλοι όταν κάτσουμε σε ένα φιλικό ή οικογενειακό τραπέζι θέλουμε να πούμε μια πιο κινηματογραφική ιστορία από το “γνωριστήκαμε στο Tinder”. Για αυτό και μια γνωστή ατάκα που κυκλοφορεί στα apps αυτά είναι “Μην ανησυχείς, αν ποτέ ρωτήσουν θα πούμε ότι γνωριστήκαμε στο σουπερμάρκετ”. Κάποια στιγμή θα αποβάλουμε κι αυτήν την ρετσινιά, όπως κάναμε και με τις γνωριμίες σε μπαρ. Τη δεκαετία ‘80 ήταν ντροπή να γνωρίσεις κάποιον πάνω στο ποτό, σήμερα όμως είναι φυσιολογικό» λέει.

Νοσταλγία για μια πιο αθώα εποχή

Επιστρέφοντας, όμως, στις καψούρες αναφέρω στην Ειρήνη ότι όταν βλέπω ταινίες και σειρές που διαδραμίζονται στην προ-social media εποχή, συχνά νιώθω μια περίεργη νοσταλγία για μια εποχή που δεν έζησα. Σίγουρα δε μπορούμε να στραφούμε μόνο στη μυθοπλασία αν θέλουμε να καταγράψουμε την πραγματικότητα μιας κοινωνίας, αλλά και πάλι δε μπορώ να αγνοήσω αυτό το συναίσθημα: νιώθω σαν κάτι να χάθηκε, στην στροφή του αιώνα, στον τρόπο που συσχετιζόμαστε και περνάμε τον ελεύθερό μας χρόνο – στον τρόπο που βλέπουμε τον έρωτα στη δημόσια σφαίρα. Στην οθόνη βλέπω νεαρούς ανθρώπους να πηγαίνουν στο στέκι που ξέρουν ότι θα πετύχουν το άτομο που τους αρέσει. Τους βλέπω να γνωρίζονται σε ασανσέρ, ψύκτες και φούρνους, να ανταλάσσουν τηλέφωνα γραμμένα πάνω σε τσιγάρα, να περιμένουν ένα τηλεφώνημα για μέρες, να καλούν οι ίδιοι και μετά να το κλείνουν μόλις ακούσουν τη φωνή «εκείνου» ή «εκείνης».

Σίγουρα σήμερα η αίσθηση της κοινότητας έχει συρρικνωθεί κι αυτό επηρεάζει την αλληλοεπίδραση, την κοινωνικοποίηση, τον έρωτα, το φλερτ. «Ο κόσμος πριν το ίντερνετ δεν είχε και πολλά να κάνει σπίτι του. Αυτό μπορεί να τον έκανε πιο δημιουργικό και ευφάνταστο με τον ελεύθερό του χρόνο. Δεν είχε λόγο να μείνει σπίτι», απαντάει η Ειρήνη. Τα “εν οίκω” δεν ήταν μια διασκεδαστική συνθήκη, εκτός κι αν το προσπαθούσατε. Σήμερα όμως το ίντερνετ δίνει άπειρες επιλογές. «Στα αφιλόξενα αστικά κέντρα, ο κόσμος έχει πολλούς περισσότερους λόγους να γυρίσει σπίτι του μετά τη δουλειά κι ακριβώς αυτό κάνει» αναφέρει η Ειρήνη.

«Το να βγεις για έναν καφέ με κάποιον που γνώρισες φευγαλέα, είναι από τα πιο βαρετά πράγματα στον κόσμο»

Στη μυθοπλασία τα meet cutes είναι οι σκηνές στις οποίες ένα ζευγάρι γνωρίζεται πρώτη φορά με έναν απρόσμενο, ρομαντικό και συνήθως χαριτωμένα χιουμοριστικό τρόπο. Σύμφωνα με την Ειρήνη, σήμερα βιώνουμε μια μεγάλη νοσταλγία για τα meet cutes στην πραγματική ζωή. «Πριν το online dating, όντως γνωρίζαμε περισσότερο κόσμο έξω. Θυμάμαι ξεκάθαρα άντρες να έρχονται να μου μιλήσουν στον δρόμο. Και δεν ήταν χαριτωμένο, τουλάχιστον όχι 8 στις 10 φορές. Μπορούσε να είναι από άβολο μέχρι ενοχλητικό. Ακόμα και με αυτούς που γνώρισα τυχαία και τελικά βγήκαμε, ανακάλυψα ότι ήταν από τα χειρότερα ραντεβού. Αυτό ίσως να μην το κατανοούν όσοι νοσταλγούν παλιότερες εποχές χωρίς να τις έχουν ζήσει, αλλά το να βγεις για έναν καφέ με κάποιον που γνώρισες φευγαλέα, είναι από τα πιο βαρετά πράγματα στον κόσμο. Μας λείπει ωστόσο το στέκι. Μας λείπει ένας χώρος όπου όλοι γνωρίζουν το όνομά σου, που ξέρεις ότι θα βρεις τους φίλους σου ακόμη κι αν δεν έχετε κανονίσει έξοδο, που ξέρεις ότι μπορεί να πετύχεις το crush σου ή να γνωρίσεις νέο κόσμο» λέει. Ίσως, λοιπόν, το ίντερνετ δε σκότωσε τις καψούρες per se αλλά το στέκι.

Τρίτος τόπος: εκεί που γεννιέται ο έρωτας

Στις κοινωνικές επιστήμες, «τρίτος τόπος» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα περιβάλλον ξεχωριστό από το σπίτι (πρώτος τόπος) και τον χώρο εργασίας (δεύτερος τόπος). Σίγουρα ο «τρίτος τόπος» δεν έχει πεθάνει, αφού ακόμη υπάρχουν καφετέριες, μπαρ, κλαμπ, γυμναστήρια και άλλα μέρη όπου οι άνθρωποι ερωτεύονται και θα συνεχίσουν να ερωτεύονται πεισματικά. Ωστόσο, τα όρια του «τρίτου τόπου» έχουν ρευστοποιηθεί, με τις γνωριμίες σε αυτούς τους χώρους να περιορίζονται. Πόσα ζευγάρια ξέρετε που γνωρίστηκαν σε σούπερ μάρκετ ή πανηγύρια (ή ακόμη και σε κλαμπ); «Ίσως απλά οι τρίτοι τόποι ή τα στέκια μας, να μην εξαφανίζονται αλλά να μεταφέρονται online. Πολλά ζευγάρια γνωρίστηκαν σε φόρουμ ή σε γκρουπ στο Facebook. Παρόλα αυτά επιμένω στην αξία των πραγματικών στεκιών, για την αίσθηση της κοινότητας που μας προσφέρουν» αναφέρει η Ειρήνη.

«Ο πιο κοντινός τρόπος να ερωτευτούμε με παιδική αθωότητα ή να φλερτάρουμε όπως στην προ-ίντερνετ εποχή, είναι στις διακοπές»

Τα crushes εμπεριέχουν την ιδέα ότι ακόμη δεν γνωρίζεις καλά το άτομο το οποίο σου αρέσει κι απλώς πάνω του προβάλλεις τις επιθυμίες, τις φαντασιώσεις και τα απωθημένα σου. Όπως σχολιάζει η Ειρήνη, το ίδιο σκίρτημα που νιώθουμε όταν βλέπουμε το άτομο που μας αρέσει στο στέκι όπου συχνάζει, μπορεί να νιώσουμε όταν το crush μάς κάνει like σε μια φωτογραφία, μετά από καιρό που απλώς έβλεπε τα stories μας. «Στα dating apps επειδή υπάρχει διάδραση, είναι πιθανότερο με το που κάνετε match να αρχίσετε να μιλάτε. Όσο μιλάτε τόσο πεθαίνει το crush, γιατί η καψούρα βασίζεται ακριβώς σε αυτήν την έλλειψη πληροφοριών για το άτομο που νιώθεις έλξη».

Δηλαδή, αυτό ήταν; Δε θα ξανανιώσουμε τον έρωτα όπως στα 18; Στη συζήτησή μου με την Ειρήνη καταλήξαμε ότι ίσως υπάρχει ένα μικρό παραθυράκι. Ο πιο κοντινός τρόπος να ερωτευτούμε με παιδική αθωότητα ή να φλερτάρουμε όπως στην προ-ίντερνετ εποχή, είναι στις διακοπές. Σε ειδυλλιακά ταξίδια και κοντινές ή μακρινές αποδράσεις, γυρνάμε σε μια ανέμελη συνθήκη μακριά από τα προβλήματα της καθημερινότητας. «Πας διακοπές σε νησί, σε μια μικρή κοινότητα και αναρωτιέσαι αν θα πετύχεις το άτομο που γνώρισες στη παραλία ή στο μπαρ. Κάποια στιγμή θα το πετύχεις κάπου, δεν υπάρχουν πολλά μέρη να βγεις. Δεν δουλεύεις, βγαίνεις κάθε μέρα, έχει καλό καιρό και βρίσκεσαι κάπου όμορφα. Είναι οι ιδανικότερες συνθήκες για να βιώσεις την καψούρα. Φυσικά δεν κρατάει για πάντα».

Αναζητώντας το «τυχαίο»

Τελικά, αυτό που προσέφεραν τα dating apps είναι μια πιο σαφώς ορισμένη σκοπιμότητα να γνωριστούμε. Οι καιροί αλλάζουν και πλέον δε χρειάζεται να περιμένουμε την επόμενη χοροεσπερίδα για να γνωρίσουμε έναν πιθανό σύντροφο. Σε αντίθεση με τα social media, τα μπαρ και τις λαϊκές αγορές, τα dating apps έχουν σχεδιαστεί ακριβώς για ανθρώπους που επιθυμούν τη δεδομένη στιγμή να γνωρίσουν κόσμο (συνήθως ερωτικά) ασχέτως του πού/πώς θα καταλήξει η γνωριμία τους. Ναι, μπορεί αύριο ο έρωτας της ζωής σας να στέκεται σε έναν πάγκο με ντομάτες ή ίσως είναι εκεί απλώς για να αγοράσει ντομάτες. Δε θέλει να σας γνωρίσει, δε θέλει το τηλέφωνό σας. Τουλάχιστον στα dating apps (με τα μυριάδες κακά τους) γνωρίζετε ότι βρίσκεστε και οι δύο εκεί για να γνωριστείτε.

«Από τη στιγμή που η γνωριμία αυτή βγει στον έξω κόσμο, γίνεται κάτι αυθύπαρκτο, εντελώς διαχωρισμένο από την εφαρμογή»

«Νοσταλγούμε την τυχαιότητα που πρόσφερε το παρελθόν, αλλά δεν θέλουμε να περιμένουμε κιόλας έναν μήνα για να πάμε στον χορό και να δούμε το άτομο που μας αρέσει. Σε αυτό μας λύνουν τα χέρια τα dating apps και για αυτό και η τεχνολογία τους θα συνεχίσει να εξελίσσεται» αναφέρει η Ειρήνη. Τονίζει, ωστόσο, ότι η ελληνική μετάφραση των dating apps, δηλαδή εφαρμογές γνωριμιών, ίσως είναι ορθότερη από τον πρωτότυπο όρο. «Μπορεί να λέγονται dating apps, αλλά δεν κάνεις dating απλώς επειδή μιλάς με κάποιον. Στην πραγματικότητα γνωρίζεις κάποιον και αποφασίζεις μετά τι θα συμβεί. Από τη στιγμή που η γνωριμία αυτή βγει στον έξω κόσμο, γίνεται κάτι αυθύπαρκτο, εντελώς διαχωρισμένο από την εφαρμογή».

Πάντως, η Dr Helen Fisher, βιολογική ανθρωπολόγος και Chief Science Advisor στο Match.com (όπου ανήκει το Tinder, το Ok-Cupid, κα), υποστηρίζει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι σχεδιασμένος με τον ίδιο τρόπο και στην τελική αυτό που θέλουμε είναι να αγαπηθούμε. Μπορεί ο τρόπος που ψάχνουμε και βρίσκουμε την αγάπη να έχει αλλάξει, αλλά η ρίζα της επιθυμίας στην αρχιτεκτονική του εγκεφάλου μας, παραμένει ίδια. Ή όπως λέει η Ειρήνη: «Η δύναμη είναι στη σύνδεση, στην κοινότητα, στο μαζί. Όσο κι αν η κοινωνία προσπαθεί να μας πείσει ότι ο ατομικισμός είναι η λύση και δεν έχουμε ανάγκη κανέναν, η ψυχή μας γνωρίζει την αλήθεια».