Η πρώτη κατοικία θα αποτελεί από την 1η Ιανουαρίου 2021 πτωχευτική περιουσία του οφειλέτη και θα μπορεί να εκποιηθεί στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας. Αυτό προβλέπει ο νέος Κώδικας Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση.

Με το νέο πλαίσιο που φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους, το οποίο λόγω της πανδημίας οδεύει προς τα 300 δισ. ευρώ, καμία προστασία πρώτης κατοικίας δεν προβλέπεται.

Και μπορεί το υπουργείο Οικονομικών να επιχειρεί να… αποδομήσει τον νόμο Κατσέλη αναδεικνύοντας τις αδυναμίες που επέτρεψε σε κάποιους να τον καταστρατηγήσουν (βλέπε στρατηγικούς κακοπληρωτές), ωστόσο η πραγματικότητα είναι ότι έσωσε χιλιάδες νοικοκυριά από τον εφιάλτη των πλειστηριασμών τα χρόνια της βαθιάς κρίσης. Αρχικά με τον νόμο Κατσέλη και στη συνέχεια με τον νόμο 4605/2019 που έδωσε τη δυνατότητα να προστατευθεί η πρώτη κατοικία με επιδότηση από το κράτος της μηνιαίας δόσης του δανείου.

Στη Λάρισα εκκρεμούν σήμερα περισσότερες από χίλιες περιπτώσεις ιδιοκτητών που έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη για να σώσουν το σπίτι τους. Παρά την επίσπευση για την οποία κάνει λόγο η κυβέρνηση, οι παραπάνω υποθέσεις είναι πρακτικά δύσκολο να ξεκαθαριστούν όλες πριν την παρέλευση διετίας.

Με τα νέα δεδομένα που θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου 2021, η όποια προστασία θα αφορά τους οικονομικά ευάλωτους, οι οποίοι θα λαμβάνουν επίδομα στέγασης.

Μόνο οικονομικά ευάλωτοι θα έχουν τη δυνατότητα να προστατεύσουν την κατοικία τους. Τα κριτήρια για να θεωρηθεί κάποιος «ευάλωτος» θα προσδιορίζει υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί μετά την ψήφιση του Κώδικα. Και τότε χιλιάδες δανειολήπτες θα μάθουν αν θα μπορέσουν να λάβουν επίδομα στέγασης. Το ποιοι θα χαρακτηρίζονται «ευάλωτοι» καθώς και το ύψος της επιδότησης θα καθοριστούν με υπουργικές αποφάσεις.

Οι οικονομικά ευάλωτοι θα μπορούν να ζητήσουν τη μεταβίβαση της πρώτης κατοικίας τους στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης που θα συσταθεί ώστε να μπορούν να διαμένουν στο σπίτι τους καταβάλλοντας ενοίκιο –το οποίο θα αναπροσαρμόζεται κάθε χρόνο– και ύστερα από 12 χρόνια θα έχουν τη δυνατότητα να το επαναγοράσουν, με τίμημα που επίσης θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση. Το ποσό της επιδότησης θα καταβάλλεται απευθείας από το Δημόσιο στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης.

Το δικαίωμα επαναγοράς δεν μεταβιβάζεται, εκτός από την περίπτωση καθολικής διαδοχής του.

Οποιος οφειλέτης καταβάλει το σύνολο των μισθωμάτων για τη διάρκεια της μίσθωσης, τότε θα δικαιούται τη μεταβίβαση της κυριότητας της κύριας κατοικίας στον ίδιο ή στους νόμιμους διαδόχους του, έναντι τιμήματος επαναγοράς που, όπως προαναφέρθηκε, θα καθοριστεί σύμφωνα υπουργική απόφαση.

Σε περίπτωση που το δικαίωμα αυτό ασκηθεί πριν από τη συμβατική λήξη της μίσθωσης, τότε επιπλέον του ανωτέρω τιμήματος επαναγοράς ο οφειλέτης θα οφείλει να καταβάλει στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης την τρέχουσα αξία των μισθωμάτων που οφείλονται μέχρι τη λήξη της μισθωτικής περιόδου. Για παράδειγμα, αν ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα επαναγοράς ύστερα από 10 έτη, τότε θα πρέπει να καταβάλει και τα ενοίκια 2 ετών ώστε να συμπληρωθούν τα 12 έτη.

Η μίσθωση καταγγέλλεται εφόσον ο μισθωτής είναι υπερήμερος ως προς την καταβολή τριών μισθωμάτων και η υπερημερία δεν θεραπευθεί ως προς το σύνολό της εντός μηνός από τη σχετική όχληση του μισθωτή. Η καταγγελία επέρχεται αυτοδικαίως με την άκαρπη παρέλευση της παραπάνω προθεσμίας ενός μηνός. Η μίσθωση καταγγέλλεται επίσης σε περίπτωση που κριθεί από το αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο ότι ο οφειλέτης δεν απαλλάσσεται από τις οφειλές του.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται και η επιδότηση στεγαστικών δανείων ευάλωτων δανειοληπτών, οι οποίοι έχουν προβεί σε αναδιάρθρωση οφειλών με τους πιστωτές τους.

Λευτέρης Ευαγγέλου kosmoslarissa.gr