Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά στο χωριό. Μοναδικές, ξεχωριστές, αξέχαστες γιορτές, που αποτελούν και μια πολύ καλή αφορμή για την αναβίωση εθίμων, που οι ρίζες τους χάνονται στα βάθη των αιώνων.
Για τα έθιμα στο χωριό Γιαννωτά της επαρχίας Ελασσόνας μίλησε στην ΕΡΤ ο φιλόλογος -συγγραφέας, Νίκος Τάχατος και είπε τα εξής:
Κάλαντα: παλιότερα τα κάλαντα των Χριστουγέννων τα παιδιά τα έλεγαν την νύχτα, ξημερώνοντας Χριστούγεννα. Παρέες 4-5 ατόμων, περνούσαν από κάθε σπίτι και ανήγγειλαν στους νοικοκυραίους την γέννηση του Θεανθρώπου.
Γουρουνοχαρά: γινόταν κυρίως στην περιοχή της Θεσσαλίας. Το ζώο αγοραζόταν αρχές Μαΐου, εκτρεφόταν τους επόμενους μήνες και σφαζόταν λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Συνεργαζόταν αρκετοί άντρες του χωριού και ακολουθούσε τραπέζι με χορό και τραγούδι.
Βασιλόπιτα: γίνεται από 12 φύλλα αλευριού (συμβολίζουν τους 12 μαθητές του Χριστού), που οι γυναίκες άνοιγαν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Μέσα, εκτός από το φλουρί, τοποθετούσαν και ένα κομμάτι ξύλο πουρναριού ( όποιος το έβρισκε θα ασχολούνταν με κτηνοτροφικές εργασίες) και ένα κομμάτι άχυρο ( θα ασχολούνταν με αγροτικές εργασίες).
Ο πρώτος επισκέπτης: την ημέρα της Πρωτοχρονιάς, τον πρώτο επισκέπτη του σπιτιού τον οδηγούσαν μπροστά στο τζάκι ή την σόμπα και του έδιναν στο χέρι αλάτι. Εκείνος το έριχνε στην φωτιά και φώναζε δυνατά ευχές για την νέα χρονιά.
Οι σπόροι του σιταριού: παραμονή Πρωτοχρονιάς η οικογένεια μαζευόταν γύρω από το τζάκι και έπαιρνε ο καθένας στο χέρι του σπόρους σιταριού. Με την σειρά τους έριχναν στην φωτιά και αν αναπηδούσαν, σήμαινε ότι θα είχαν καλή τύχη την νέα χρονιά.
Τα ψωμιά των Φώτων: εκείνη την ημέρα οι γυναίκες ζύμωναν ψωμιά και μαζί με ένα πιάτο αλάτι, τα πήγαιναν στην εκκλησία, όπου τα ευλογούσε ο ιερέας. Όταν γύριζαν σπίτι, έκοβαν το ψωμί σε μικρά κομμάτια και έριχνα πάνω του και το αλάτι. Πήγαινα στον στάβλο και τάιζαν ένα-ένα τα ζώα για να είναι ευλογημένα και να έχουν καλή παραγωγή.
Τα έθιμα δείχνουν αφ ενός την απόλυτη εξάρτηση και το συναισθηματικό δέσιμο που είχε παλιότερα η ελληνική οικογένεια με τα ζώα της, από τα οποία εξαρτάται η επιβίωσή της και αφ ετέρου την πίστη της ότι ίσως δεν αρκεί η σκληρή δουλειά για να συντηρηθούν τα μέλη της. Συνεπώς, προσπαθούν με τα έθιμα να προσελκύσουν ευνοϊκά την Τύχη, για να έχουν όσο το δυνατό μια καλύτερη χρονιά.
.gif)
