Μπακούρας: Πρόσβαση στο φυσικό αέριο ακόμα και για τις πιο απομακρυσμένες περιοχές

Για τους τρόπους με τους οποίους η ΕΔΑ ΘΕΣΣ κατάφερε να έχει ποσοστό διείσδυσης 64% στις περιοχές ευθύνης της, μιλάει στο energypress ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας Λεωνίδας Μπακούρας.

Ο ίδιος εξηγεί πως αξιοποιήθηκε η τεχνολογία συμπιεσμένου αερίου (CNG), αλλά και ποια είναι τα τεχνοκρατικά κριτήρια για την ανάπτυξη του δικτύου της ΕΔΑ ΘΕΣΣ, των εικονικών αγωγών και την διαμόρφωση τιμολογίων ελκυστικών για τον καταναλωτή.

Κ. Μπακούρα, η ΕΔΑ ΘΕΣΣ είναι η Εταιρεία Διανομής που έχει πετύχει πολύ υψηλό ποσοστό διείσδυσης του φυσικού αερίου -που ανέρχεται στο 64% του πληθυσμού των Περιοχών της Αδείας της-, παρέχοντας πρόσβαση σε φθηνή και οικολογική ενέργεια ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές. Πώς το καταφέρατε αυτό;

Η στρατηγική της Εταιρείας από την ίδρυση της έως και σήμερα, έχει ως πρωταρχικό στόχο την περεταίρω διείσδυση του φυσικού αερίου στις περιοχές της Αδείας με τον πλέον ασφαλή και οικονομικό τρόπο. Εδώ και αρκετά χρόνια, είχαν καταγραφεί αιτήματα για σύνδεση με το δίκτυο διανομής και τροφοδοσία καταναλωτών σε περιοχές απομακρυσμένες από το ενεργό δίκτυο.

Η ΕΔΑ ΘΕΣΣ, ως πρωτοπόρος στην εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και δράσεων, ανέλαβε την πρωτοβουλία για την ανάπτυξη του Εικονικού Αγωγού αξιοποιώντας την τεχνολογία CNG στην Ελλάδα και τροφοδότησε με φυσικό αέριο τις απομακρυσμένες -εκτός δικτύου περιοχές-στις οποίες είναι δύσκολη η κατασκευή φυσικού αγωγού για τεχνικούς και οικονομικούς λόγους.

Ο Εικονικός Αγωγός, δεν αποτελεί μόνο συνέχεια του φυσικού δικτύου-στο πλαίσιο της προθυμίας και του στόχου του διαχειριστή δικτύου διανομής να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη της μέγιστης διείσδυσης του φυσικού αερίου- αλλά συμβάλλει επίσης αποφασιστικά στην κάλυψη των αναγκών ολοένα και περισσότερο τελικών καταναλωτών, την προστασία του περιβάλλοντος, στην επίτευξη της ενεργειακής αποδοτικότητας και στην εκπλήρωση συνολικά των Εθνικών και Κοινοτικών στόχων.

Εγκαταστήσαμε ήδη από το 2018 τους πρώτους σταθμούς CNG στη χώρα οι οποίοι φθάνουν σήμερα τους 15 και αποτελούν πρότυπο καινοτομίας και εγκατάστασης σύμφωνα με τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφαλείας.

Η εξέλιξη αυτή κρίθηκε ιδιαίτερα σπουδαία για την ελληνική περιφέρεια καθώς έβγαλε τις απομακρυσμένες περιοχές από την ενεργειακή απομόνωση και έδωσε ώθηση στην περαιτέρω διείσδυση του φυσικού αερίου, καλύπτοντας ολοένα και μεγαλύτερο εύρος περιοχών σε Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία.

Παράλληλα, στις συνδεδεμένες περιοχές με ενεργό δίκτυο φυσικού αερίου, η ταχεία, αλλά καλά μελετημένη ανάπτυξη και επέκταση του δικτύου διανομής, πολλαπλασιάζει τις συνδέσεις νέων καταναλωτών, και δημιουργεί ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις για μεγάλες μειώσεις στα τιμολόγια διανομής.

Έτσι, κατορθώσαμε μέσα σε 20 χρόνια να πετύχουμε ποσοστό διείσδυσης 64% στον πληθυσμό των Περιοχών της Αδείας, τη στιγμή που σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες για την επίτευξη του 50% απαιτήθηκαν 25 χρόνια. 

Αποτέλεσε δύσκολο έργο για σας η εφαρμογή μιας τεχνολογίας πρωτόγνωρης για τα Ελληνικά δεδομένα; Ποιες ήταν οι σημαντικότερες προκλήσεις που κληθήκατε να διαχειριστείτε και να ξεπεράσετε μέσα από ένα τόσο τολμηρό εγχείρημα;

Η μεγάλη πρόκληση για την ΕΔΑ ΘΕΣΣ ήταν να αυξήσει τη διείσδυση του φυσικού αερίου, ιδιαίτερα σε περιοχές με αυξημένη γεωγραφική διασπορά και μεγάλη χιλιομετρική απόσταση τόσο μεταξύ τους όσο και από το υφιστάμενο δίκτυο διανομής. 

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι την εποχή που η Εταιρεία εισήγαγε στην ελληνική αγορά την τεχνολογία του Συμπιεσμένου Φυσικού Αερίου CNG, υπήρχε πλήρης απουσία ρυθμιστικού - νομοθετικού πλαισίου, τεχνικών κανονισμών και ανεπτυγμένου συναφούς επιχειρηματικού κλάδου.

Αξιοποιώντας την πολυετή πείρα μας και την υψηλή τεχνογνωσία μας, έχουμε συμβάλλει καταλυτικά στη ανάπτυξη του ρυθμιστικού πλαισίου και των τεχνικών κανονισμών που διέπουν συνολικά τη δραστηριότητα διανομής στη χώρα μας.

Επιπλέον, τα ζητήματα που θα μπορούσαν να ανακύψουν από τη γεωγραφική διασπορά των περιοχών της Αδείας δεν αποτέλεσαν εμπόδιο, αντιθέτως, ήταν μια πρόκληση που καταφέραμε επιτυχώς να ξεπεράσουμε.

Επομένως, ποια ήταν η συμβολή της Εταιρείας στη διαμόρφωση του νομοθετικού, ρυθμιστικού πλαισίου και του τεχνικού κανονισμού ώστε να τροφοδοτηθούν οι εκτός δικτύου περιοχές μέσω Εικονικού Αγωγού;

Καθώς η τεχνολογία του CNG ήταν μια άγνωστη για τα ελληνικά δεδομένα εφαρμογή,  και δεδομένης της έλλειψης του κανονιστικού και ρυθμιστικού πλαισίου, η ΕΔΑ ΘΕΣΣ σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές συνέβαλε τα μέγιστα στη διαμόρφωση θεσμικών και τεχνικών διαδικασιών ώστε να αναπτυχθεί η αγορά Φυσικού Αερίου. 

Με στόχο τη δρομολόγηση των διαδικασιών για την κατάρτιση του κανονιστικού πλαισίου, η ΕΔΑ ΘΕΣΣ συμμετείχε στην Επιτροπή που συστάθηκε από το Υπουργείο Ενέργειας στη διαδικασία έκδοσης του Τεχνικού Κανονισμού, σε όλα τα στάδια από τη σύνταξη μέχρι και την έκδοσή του το Μάιο του 2018. 

Ο Τεχνικός Κανονισμός καθορίζει τις απαιτήσεις σχετικά με το σχεδιασμό, την κατασκευή, τη δοκιμή, τη θέση σε λειτουργία, τη συντήρηση, την εκμετάλλευση και την πυροπροστασία των εγκαταστάσεων αποσυμπίεσης πεπιεσμένου Φυσικού Αερίου (CNG) για να εξασφαλίζεται η τροφοδότηση των δικτύων διανομής αλλά και μεμονωμένων τελικών καταναλωτών. 

Περαιτέρω, καταλυτική ήταν η έκδοση του ρυθμιστικού πλαισίου τον Αύγουστο του 2018 από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, σχετικά με την ανάπτυξη απομακρυσμένων δικτύων μέσω εικονικού αγωγού, στη διαμόρφωση του οποίου συνετέλεσε η ΕΔΑ ΘΕΣΣ, εισηγούμενη την πρότασή της προς την Αρχή.  

Με ποιες παραμέτρους αναπτύσσεται το δίκτυο διανομής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ;

Το Δίκτυο Διανομής της ΕΔΑ ΘΕΣΣ, αναπτύσσεται στη βάση τεχνικοοικονομικών κριτήριων λαμβάνοντας υπόψη τις παρακάτω παραμέτρους:

Στοιχεία που διαμορφώνουν την ζήτηση και την δυναμικότητα της περιοχής, όπως:

• αιτήσεις, αριθμός διαμερισμάτων, κατανάλωση

• πληθυσμός

• αριθμός Δημοτικών – Δημοσίων κτιρίων

• εμπορικοί & βιομηχανικοί καταναλωτές

Τεχνικά κριτήρια:

• τεχνική δυνατότητα κατασκευής 

• ασφάλεια του έργου 

• τεχνικά χαρακτηριστικά (υλικά, όδευση, μορφολογία εδάφους) 

Κριτήρια διαχείρισης δυναμικότητας:

• βαθμίδα πίεσης σχεδιασμού του Δικτύου Διανομής 

• διάμετρος του αγωγού του Δικτύου Διανομής

Κατά το σχεδιασμό όλων των έργων ανάπτυξης του δικτύου, η Εταιρεία πραγματοποιεί υπολογισμό της επίπτωσης της υλοποίησης κάθε νέου έργου στη Μέση Χρέωση Χρήσης του δικτύου διανομής σύμφωνα με τον Κανονισμό Τιμολόγησης. Με απλά λόγια, διενεργείται αξιολόγηση της οικονομικής αποτελεσματικότητας του έργου ανάπτυξης. Η οικονομική αποτελεσματικότητα ενός νέου έργου εξαρτάται από το μέγεθος της προβλεπόμενης ζήτησης φυσικού αερίου, -το οποίο υπολογίζεται σε συνάρτηση του αριθμού των προβλεπόμενων συνδέσεων στο δίκτυο καθώς και του όγκου του φυσικού αερίου που οι συνδέσεις αυτές προβλέπεται να καταναλώσουν-, σε συνάρτηση με το κόστος της κατασκευής του έργου. 

Πώς διαμορφώνονται οι τιμές διανομής; Υπάρχει διαφορά για τους καταναλωτές των Απομακρυσμένων Δικτύων (που τροφοδοτούνται μέσω Εικονικού Αγωγού) από αυτούς των διασυνδεδεμένων με το δίκτυο περιοχών;

Όπως προανέφερα, οι επενδύσεις που υλοποιεί η ΕΔΑ ΘΕΣΣ για την ανάπτυξη του δικτύου, πραγματοποιούνται με βάση την οικονομική αποτελεσματικότητα.

Διασφαλίζοντας την ύπαρξη νέων συνδέσεων και αντίστοιχα την αύξηση στους διανεμόμενους όγκους φυσικού αερίου στις περιοχές όπου επεκτείνει το Δίκτυό της, η ΕΔΑ ΘΕΣΣ κατορθώνει όχι μόνο να μην αυξάνεται το τιμολόγιο διανομής αλλά να πετυχαίνει σημαντικές μειώσεις, όπως αυτές που σημειώθηκαν για το έτος 2021.

Δεδομένου ότι η κατασκευή δικτύου διανομής προαπαιτεί οικονομική βιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα, αν δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις για την διασύνδεση περιοχών με φυσικό αγωγό, η ανάπτυξη Εικονικών Αγωγών είναι ικανή υπό προϋποθέσεις να καλύψει την τροφοδοσία για μια μεταβατική περίοδο σε μια συγκεκριμένη περιοχή, μέχρι την τελική επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου. 

Με άλλα λόγια, ο Εικονικός Αγωγός αντικαθιστά το δίκτυο φυσικού αερίου σε περιπτώσεις όπου η επέκταση του τελευταίου θα επιβάρυνε δυσανάλογα το τιμολόγιο χρήσης του δικτύου, λόγω των αρχικά χαμηλών διανεμόμενων ποσοτήτων φυσικού αερίου, σε σύγκριση με το κόστος της επένδυσης. 

Η μελέτη κόστους οφέλους για την τροφοδοσία αυτών των περιοχών οφείλει να λαμβάνει υπόψη τα ίδια τεχνικοοικονομικά κριτήρια και την αποδοτικότητα των επενδύσεων, και να διασφαλίζει εύλογες τιμές διανομής.

Η λειτουργική δαπάνη της υπηρεσίας Εικονικού Αγωγού εντάσσεται στο Απαιτούμενο Έσοδο Βασικής Δραστηριότητας του εκάστοτε Δικτύου Διανομής σύμφωνα με τον Κανονισμό Τιμολόγησης, και με αυτό τον τρόπο όλοι οι Τελικοί Καταναλωτές του Δικτύου Διανομής επιβαρύνονται με ίδιο τιμολόγιο. Δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση ανάμεσα στους Καταναλωτές που τροφοδοτούνται σε Απομακρυσμένα Δίκτυα Διανομής, και σε αυτούς στο υφιστάμενο δίκτυο.

Ποια είναι τα κριτήρια που λαμβάνει η ΕΔΑ ΘΕΣΣ για την ανάπτυξη του Εικονικού Αγωγού;

Η ΕΔΑ ΘΕΣΣ για να συμπεριλάβει νέες περιοχές στα Προγράμματα Ανάπτυξης που υλοποιεί με κατασκευή Απομακρυσμένου Δικτύου Διανομής, προβαίνει σε μελέτη κόστους-οφέλους στην οποία αποτυπώνονται:

• Η προβλεπόμενη κατανάλωση (αριθμό συνδέσεων ανά κατηγορία πελατών και όγκο Φυσικού Αερίου).

• Το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής του Απομακρυσμένου Δικτύου Διανομής.

• Ο τρόπος τροφοδότησης του Απομακρυσμένου Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου.

• Το εκτιμώμενο κόστος σύνδεσης του Απομακρυσμένου Δικτύου Διανομής με υφιστάμενο Σύστημα Μεταφοράς ή Δίκτυο Διανομής, εάν αυτό επρόκειτο να συνδεθεί με αγωγό, στην περίπτωση που αυτό είναι τεχνικά εφικτό.

• Τα αποτελέσματα αξιολόγησης του κριτηρίου του άρθρου 12 του Κανονισμού Τιμολόγησης, και συγκεκριμένα η επίπτωση στη Μέση Χρέωση Διανομής: α) στην περίπτωση κατασκευής του ως Απομακρυσμένου Δικτύου και β) στην περίπτωση σύνδεσής του με αγωγό.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι επενδύσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου υλοποιούνται με βάση τεχνικά κριτήρια σχετικά με τη δυνατότητα κατασκευής, την ποιότητα και την ασφάλεια του έργου και σύμφωνα με οικονομικά κριτήρια με γνώμονα τη ζήτηση και τη δυναμικότητα της κάθε περιοχής, ώστε να διασφαλίζεται η αποδοτικότητα και η οικονομική αποτελεσματικότητα των επενδύσεων.

Ποια είναι τα οφέλη από τη χρήση του συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG); 

Όπως γίνεται αντιληπτό, χωρίς τη χρήση συμπιεσμένου φυσικού αερίου, οι κάτοικοι των απομακρυσμένων περιοχών δεν θα είχαν πρόσβαση στο φυσικό αέριο και μάλιστα με το ίδιο τιμολόγιο διανομής. Όσον αφορά στη χρήση του φυσικού αερίου, – του κυρίαρχου για τη μεταλιγνιτική εποχή μεταβατικού καυσίμου – οι καταναλωτές μειώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και παράλληλα απολαμβάνουν οικονομικά οφέλη από τη μείωση του ενεργειακού κόστους. 

Παράλληλα, η τεχνολογία CNGσυμβάλλει καταλυτικά στην ασφαλή και αδιάλειπτη διανομή φυσικού αερίου που για την ΕΔΑ ΘΕΣΣ αποτελεί πρωτεύον ζήτημα της επιχειρηματικής της λειτουργίας.

Συνεπώς η χρήση της τεχνολογίας συμπιεσμένου φυσικού αερίου ενισχύει την αδιάλειπτη διανομή φυσικού αερίου. Πείτε μας με απλά λόγια πώς το διασφαλίζετε αυτό ώστε να γίνει αντιληπτό στο ευρύ κοινό.

Η Εταιρεία εφαρμόζει την τεχνολογία συμπιεσμένου φυσικού αερίου σε περιπτώσεις προγραμματισμένων ή έκτακτων αναγκών για την τροφοδοσία Φυσικού Αερίου. Αυτό πραγματοποιείται μέσω φορητών μονάδων αποθήκευσης και φορητών Σταθμών Αποσυμπίεσης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη διανομή φυσικού αερίου σε δίκτυα διανομής ή εγκαταστάσεις, τα οποία υπό κανονικές συνθήκες τροφοδοτούνται μέσω αγωγών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι πραγματοποιούμε ασκήσεις ετοιμότητας κάθε χρόνο για να αξιολογήσουμε την πληρότητα των σχεδίων αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και διαχείρισης κρίσεων.

9. Το 2021 παρέρχεται η ισχύς του μεταβατικού πλαισίου ανάπτυξης Απομακρυσμένων Δικτύων Διανομής με χρήση Συμπιεσμένου/Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου. Απ’ όσο γνωρίζω κ. Μπακούρα, η ΡΑΕ διερευνά τη σκοπιμότητα θέσπισης νέου πλαισίου που θα διέπει την ανάπτυξη -σε πανελλήνια βάση- την ανάπτυξη Απομακρυσμένων Δικτύων Διανομής, τροφοδοτούμενων με Εικονικό Αγωγό CNG ή LNG, κατ ́ αναλογία των ισχυόντων για τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Ποια είναι η θέση της Εταιρείας και ποιες οι προϋποθέσεις ώστε να συνεχιστεί η τροφοδοσία υφιστάμενων και νέων περιοχών με αυτό τον τρόπο;

Πράγματι, το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο για τα απομακρυσμένα δίκτυα διανομής, σύμφωνα με τη ναπ. ΡΑΕ 643/2018,είναισεισχύέωςτοτέλοςτου 2021. 

Η ΕΔΑ ΘΕΣΣ αναμένει την ενημέρωση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σχετικά με τις ενδεχόμενες αλλαγές του πλαισίου για το Συμπιεσμένο Φυσικό Αέριο (CNG) και το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG), θα συμμετέχει στη σχετική διαβούλευση, ώστε σε συνεργασία με την Αρχή να διαμορφωθεί το επικαιροποιημένο πλαίσιο για την τροφοδοσία των απομακρυσμένων περιοχών. 

Ειδικά, για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, η Εταιρεία συμμετέχει στην Τεχνική Επιτροπή που έχει συσταθεί από το ΥΠΕΝ για τη θέσπιση Τεχνικού Κανονισμού, ενώ έχει συστήσει εσωτερικά ομάδα εργασίας για την συμμετοχή στη σύνταξη τόσο του σχετικού τεχνικού κανονιστικού πλαισίου, όσο για το ρυθμιστικό πλαίσιο, ενώ παράλληλα, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία της και σε συνεργασία με διαχειριστές του εξωτερικού, που διαθέτουν εκτενή εμπειρία στα θέματα του υγροποιημένου φυσικού αερίου, θα εξετάσει την δυνατότητα πιλοτικής εφαρμογής σε ένα απομακρυσμένο δίκτυο διανομής στις περιοχές της ΕΔΑ ΘΕΣΣ.