Μπορεί ένα επιχειρηματικό «success story» να εξελιχθεί πολύ γρήγορα σε... «big fail»; Μία απάντηση στο ερώτημα μπορεί να δώσουν οι εξελίξεις που αναμένονται το αμέσως επόμενο διάστημα για τον ΘΕΣγάλα, τον καινοτόμο θεσσαλικό συνεταιρισμό αγελαδοτρόφων που λάνσαρε το 2013 στην Ελλάδα τα ΑΤΜ γάλακτος, αλλά αντιμετωπίζει εδώ και περίπου δύο χρόνια σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Η δυσχερής θέση στην οποία έχει περιέλθει ανάγκασε τον ΘΕΣγάλα να καταθέσει αίτημα υπαγωγής στο άρθρο 106α του Πτωχευτικού Κώδικα, διαδικασία που κατέστη μονόδρομος για τη διάσωσή του, δεδομένου ότι οι συζητήσεις με τον Λαρισαίο επιχειρηματία Ξενοφώντα Καντώνια, αλλά και με άλλους ενδιαφερόμενους επενδυτές, αν δεν «ναυάγησαν», έχουν μπει σίγουρα στον «πάγο».
Το δικαστήριο εκδίκασε την αίτηση την Παρασκευή και, όπως αναμενόταν, έδωσε παράταση στην προστασία του ΘΕΣγάλα από τους πιστωτές μέχρι την οριστική απόφασή του, η οποία αναμένεται σε διάστημα περίπου 20 ημερών-ενός μήνα. Το αίτημα ένταξης στην προπτωχευτική διαδικασία, που έχει τη στήριξη τραπεζών (Πειραιώς, Eurobank και Συνεταιριστική Θεσσαλίας), προμηθευτών και εργαζομένων, στοχεύει στην αναδιάρθρωση των υποχρεώσεών του και σε ρύθμιση των οφειλών του, οι οποίες υπολογίζονται περί τα 7 εκατ. στις τράπεζες και 10 εκατ. στους προμηθευτές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το business plan της Deloitte, που κατατέθηκε στο Πρωτοδικείο και το οποίο θα οριστικοποιηθεί τις επόμενες μέρες, προβλέπει νέο δάνειο 1 εκατ. ευρώ και αναδιάρθρωση του βραχυπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού ύψους περίπου 4 εκατ. ευρώ, με ταυτόχρονο άνοιγμα του συνεταιρισμού στις εξαγωγές και στα private label προϊόντα.
Πηγές κοντά στον ΘΕΣγάλα υποστηρίζουν ότι, με την τήρηση του επιχειρηματικού πλάνου και τη στήριξη των τραπεζών, ο συνεταιρισμός μπορεί να ανακάμψει ακόμα και χωρίς την είσοδο επενδυτών. Στον αντίποδα, άλλες πηγές, από την αγορά, θεωρούν ότι η συμμετοχή ενός στρατηγικού επενδυτή είναι, αν όχι δρόμος χωρίς επιστροφή, σίγουρα το ασφαλέστερο μονοπάτι για να εισέλθει ο συνεταιρισμός σε έναν βιώσιμο αναπτυξιακό κύκλο. Και τα νομικά ζητήματα που υπάρχουν σε σχέση με την εμπλοκή επενδυτή, καθώς πρόκειται για συνεταιρισμό και όχι για εταιρεία, μπορούν να ξεπεραστούν, λένε οι γνωρίζοντες.
Πώς εμφανίστηκαν τα προβλήματα
Το ερώτημα που εύλογα εγείρεται είναι πώς το success story με τους αυτόματους πωλητές γάλακτος, που ξεκίνησε εν μέσω κρίσης από τη Λάρισα, συνεχίστηκε στη Θεσσαλονίκη και επεκτάθηκε δυναμικά στην Αθήνα, ταρακουνώντας τη λιανική αγορά και τις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες, κινδυνεύει με... fail;
Ο ίδιος ο ΘΕΣγάλα, με επίσημη ανακοίνωσή του, απέδωσε τα προβλήματα ρευστότητας, που εμφανίστηκαν πριν από περίπου δύο χρόνια, στο γεγονός ότι οι επενδύσεις του συνεταιρισμού (επέκταση ΑΤΜ και νέο τυροκομείο) συνέπεσαν με την οικονομική κρίση αλλά και τη δευτερογενή κρίση που προκάλεσε η επιβολή των capital controls, με δυσμενείς επιπτώσεις και στην κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.
Αναμφισβήτητα, αρνητικά επέδρασε η αποτυχημένη απόπειρα της Friesland, που είχε φθάσει να απορροφά μεγάλο μέρος της παραγωγής του συνεταιρισμού, να εισέλθει στην ελληνική αγορά γάλακτος και ο συνακόλουθος δραστικός περιορισμός της συνεργασίας των δύο πλευρών. Άλλοι παράγοντες της αγοράς, ωστόσο, αναφέρουν ότι, εκτός από την υπερεπένδυση χωρίς ισχυρή κεφαλαιακή βάση, ο συνεταιρισμός πληρώνει επίσης ότι μπήκε στον ανταγωνισμό της λιανικής με μεγάλους πελάτες του (ΔΕΛΤΑ, Friesland, Όλυμπος, ΦΑΓΕ κ.ά.), καθώς και πως προσέφερε ένα πολύ ποιοτικό προϊόν σε σχετικά χαμηλή τιμή, κάτι που τελικά, όπως επισημαίνεται, «του γύρισε μπούμερανγκ».
Ο Συνεταιρισμός, με 35 μονάδες παραγωγής αγελαδινού γάλακτος σε Θεσσαλία και Μακεδονία, συνεχίζει σήμερα να προμηθεύει μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες, ωστόσο σε ποσότητες περίπου μισές από την πρώτη περίοδο της λειτουργίας του - καθημερινά 65-70 περίπου τόνους γάλακτος έναντι 120 στην εποχή της ακμής.
Βέβαια, από την άλλη, οφείλει κανείς να αναγνωρίσει στη διοίκηση του ΘΕΣγάλα ότι, εκτός από την καινοτομία των ΑΤΜ, επέδειξε ευελιξία και διάθεση προσαρμογής όταν εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια κόπωσης. Και τούτο διότι φρόντισε να αναδιαμορφώσει το concept των ΑΤΜ γάλακτος, μετατρέποντας πολλά εξ αυτών, και με τη μέθοδο του franchise για να ενισχύσει τη ρευστότητα των παραγωγών-μελών του, σε μικρές συνεταιριστικές γωνιές («ΘΕΣγάλα συν»), που πωλούν ελληνικά τρόφιμα τοπικών παραγωγών παραπλεύρως των ήδη υπαρχόντων αυτόματων πωλητών γάλακτος και άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων.
Ο ΘΕΣγάλα διατηρεί αυτή τη στιγμή 57 σημεία πώλησης, εκ των οποίων τα 32 είναι στην Αθήνα, τα 7 στη Θεσσαλονίκη (από 12 πριν ένα χρόνο) και τα 19 στη Λάρισα, με τον τζίρο του να υπολογίζεται στα επίπεδα των 22 εκατ. ευρώ. Σε «ΘΕΣγάλα Συν» έχουν μετατραπεί 21 από τα σημεία, όλα της Θεσσαλονίκης, 12 της Αθήνας και δύο της Λάρισας. Ο συνεταιρισμός στην τελευταίο χρήση (2017-2018) κατάφερε να περιορίσει τις ζημίες του στην περιοχή των 150.000 ευρώ, από ζημίες 500.000 στη χρήση 2016-2017 και 1,7 εκατ. ευρώ το 2015-2016.

Γιώργος Χατζηλίδης (Η Ναυτεμπορική)