Tου Κώστα Τόλη*

“Οχυρώσαμε τις ΔΕΥΑ”, δήλωσε την Πέμπτη ο υπουργός των Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης επισκεπτόμενος την ΔΕΥΑ Λάρισας, ξορκίζοντας κάθε ανάμειξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στις επιχειρήσεις του είδους.

Δεν μας εξήγησε όμως ο κ. υπουργός γιατί θα ήταν χαμένος ο Έλληνας φορολογούμενος αν οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δεν βρίσκονταν στα χέρια των Δήμων και αντιθέτως λειτουργούσαν ως αμιγώς ιδιωτικές ή έστω υπό τη μορφή ΣΔΙΤ.

Πως γίνεται να είναι πραγματικά επωφελείς για τον δημότη, όταν με την σημερινή τους κρατικομονοπωλιακή μορφή παρέχουν ακριβές υπηρεσίες οι οποίες, μάλιστα, ελλείψει ανταγωνισμού, στερούν από τον καταναλωτή το δικαίωμα να επιλέξει τον πάροχο που τον συμφέρει;

Δεν λείπουν δε και εκείνες που παρουσιάζουν ελλειμματικούς ισολογισμούς, παρά το γεγονός ότι στην αγορά είναι μόνες τους. Είναι σαν να τρέχει κάποιος χωρίς αντίπαλο και στο τέλος να βγαίνει δεύτερος.

Η εξήγηση προφανής. Οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης αποτελούσαν πάντα προνομιακό πεδίο πελατειακών σχέσεων. Τόσο για τους δημοτικούς άρχοντες όσο και για τα πολιτικά κόμματα - κυρίως εκείνα που κυβέρνησαν επί δεκαετίες και βούλιαξαν τον τόπο.

Το έργο χιλιοπαιγμένο. Διορισμοί από το παράθυρο, απέχθεια στις αξιοκρατικές διαδικασίες,πανάκριβες αμοιβές σε εργαζόμενους που δεν τις αξίζουν, και πλήθος προνομίων σε συνδικαλιστές για να ελέγχουν το παιχνίδι και να μαζεύουν ψήφους για δημάρχους και κόμματα. Το κόστος για την οικονομία τεράστιο.

Φαινόμενα του είδους κατήγγειλαν άλλωστε και στελέχη της σημερινής αριστερής δημοτικής αρχής Λάρισας όταν ήταν στην αντιπολίτευση. 

Στη Θεσσαλία μάλιστα συναντάμε μια ακόμα χειρότερη εκδοχή του φαινομένου. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα ποινικού χαρακτήρα συμβαίνοντα στην ΔΕΥΑ Βόλου, με το σκάνδαλο ΕΡΓΗΛ να αποτελεί ένα μόνο δείγμα.

Όλα αυτά τα πληρώνουν, εν τέλει, οι δύσμοιροι καταναλωτές ενώ τα ελλείμματα των δημοτικών επιχειρήσεων μετακυλίονται σταθερά στους φορολογούμενους πολίτες.

Οι εποχές άλλαξαν. Είναι καιρός το καθεστώς των επιχειρήσεων ύδρευσης- αποχέτευσης να μεταρρυθμιστεί. Οι εταιρείες που σήμερα ανήκουν στους Δήμους θα πρέπει να βγουν στην ελεύθερη αγορά, να εξυγιανθούν και να επιδιώξουν την κερδοφορία μέσα από πλήθος ποιοτικών υπηρεσιών που μπορούν, απελευθερωμένες πια, να προσφέρουν στους καταναλωτές.

Δεν χρειάζονται ιδιαίτερα παραδείγματα για να κατανοήσουμε ότι η κοινή ωφέλεια δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του κράτους και των ΟΤΑ. Τις απολαβές των ιδιωτικοποιήσεων για τον καταναλωτή τις βιώσαμε στην περίπτωση της τηλεφωνίας, του ηλεκτρικού ρεύματος, των τυχερών παιχνιδιών, των αεροδρομίων και άλλων κλάδων που έπαψαν να είναι μονοπώλια κρατικού χαρακτήρα. 

Και τότε τα ίδια ακούγαμε από τον βολεμένο συρφετό του κατεστημένου. Ότι ιδιωτικοποιήσεις σημαίνει καταστροφή. Αποδείχτηκε όμως πως ο τελικός ωφελημένος ήταν ο καταναλωτής και τα δημόσια ταμεία.

Ο ρόλος του κράτους θα πρέπει να είναι ξεκάθαρος και συγκεκριμένος: Αυστηρή τήρηση της νομοθεσίας με διαρκή εποπτεία και κανόνες δικαίου. Από εκεί και πέρα ας αφεθεί η αγορά να λειτουργήσει ελεύθερα.

Οι λαϊκιστές και τα παρακμιακά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, που  εξυπηρετούνται ή στηρίζουν από άγνοια το πλαδαρό και κοστοβόρο κράτος αντιμαχόμενοι κάθε μεταρρύθμιση, δεν πρόκειται να εκλείψουν. Και δυστυχώς τους συναντάμε δεξιά και αριστερά.

Ο τόπος δεν χρειάζεται άλλους “νεκροθάφτες”. Χρειάζεται ενότητα και τολμηρούς μεταρρυθμιστές για να νοικοκυρέψουν τη δύστυχη αυτή χώρα.

*Ο Κώστας Τόλης είναι δημοσιογράφος και διευθυντής της ιστοσελίδας