Κατοικημένη αδιάλειπτα από την απώτατη αρχαιότητα έως τις μέρες μας, η πόλη της Λάρισας δίνει στους ταξιδιώτες την ευκαιρία να γνωρίσουν το ιστορικό κέντρο της περπατώντας και να ανακαλύψουν τα σημαντικότερα μνημεία της ακολουθώντας συγκεκριμένες διαδρομές πολιτιστικού ενδιαφέροντος.

Η πρώτη διαδρομή

Με αφετηρία το Μύλο του Παππά (εντυπωσιακό κτιριακό συγκρότημα όπου φιλοξενούνται ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες, άλλοτε αλευροβιομηχανία) οι περιπατητές ανηφορίζουν στο λόφο του Φρουρίου (οχυρωμένη ακρόπολη της Λάρισας), όπου βρίσκονται το Μπεζεστένι (σκεπαστή υφασματαγορά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κτίσμα του τέλους του 15ου/αρχών του 16ου αιώνα) και ακριβώς δίπλα παλαιοχριστιανική βασιλική, που ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Αχίλλιο, πολιούχο και πρώτο επίσκοπο της πόλης της Λάρισας.

Από την τρίκλιτη βασιλική του 6ου ή του 7ου αιώνα σώζονται μόνο τα θεμέλια και ελάχιστα τμήματα από το ψηφιδωτό δάπεδο του νάρθηκα. Το σημαντικότερο εύρημα στο χώρο της παλαιοχριστιανικής βασιλικής ήταν δύο πολυτελείς καμαροσκεπείς τάφοι, που κατά τα φαινόμενα προϋπήρχαν του ναού. Ο μεγαλοπρεπέστερος εξ αυτών αποδίδεται από πολλούς μελετητές στον Άγιο Aχίλλιο.

Στο λόφο του Φρουρίου βρίσκεται και ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Αχιλλίου, του προστάτη της πόλης, που προσφέρει υπέροχη θέα στον Πηνειό και το πάρκο του Αλκαζάρ.

Ο Άγιος Αχίλλιος, επίσκοπος Λαρίσης, ανήλθε στο αξίωμα αυτό κατά τους χρόνους του Μεγάλου Κωνσταντίνου, πριν από τη σύγκληση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια (325). Αρχιεράτευσε στη Λάρισα επί σαράντα περίπου χρόνια, μέχρι το θάνατό του, το 350.

Κατηφορίζοντας από το λόφο του Φρουρίου οι περιπατητές συναντούν το λαμπρό Α’ Αρχαίο Θέατρο, ενώ η διαδρομή ολοκληρώνεται με την επίσκεψη στο λιτό Β’ Αρχαίο Θέατρο.

Το Α’ Αρχαίο Θέατρο, που οικοδομήθηκε κατά τους Πρώιμους Ελληνιστικούς Χρόνους (α’ μισό του 3ου αιώνα π.Χ., επί βασιλείας Αντίγονου Γονατά) και είχε χωρητικότητα 10.000 και πλέον θεατών, σχετίζεται άμεσα με τη λατρεία του θεού Διονύσου και την τέλεση θεατρικών παραστάσεων, αποτέλεσε δε κέντρο της κοινωνικής ζωής των κατοίκων της αρχαίας Λάρισας.

Το Α’ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας λειτούργησε επί έξι αιώνες περίπου, έως τα τέλη του 3ου ή τις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ., όταν διακόπηκε απότομα η λειτουργία του.

Το Β’ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας (το λεγόμενο μικρό θέατρο της Λάρισας) οικοδομήθηκε στα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ., την εποχή του ρωμαίου αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου, και προοριζόταν, πέραν των θεατρικών παραστάσεων, και για άλλες ομαδικές εκδηλώσεις.

Στη θέση όπου εντοπίστηκε το θέατρο υπήρχε ένας χριστιανικός ναός, ενώ αργότερα, επί Τουρκοκρατίας, οικοδομήθηκε το τζαμί του Χασάν Μπέη, που απεικονίζεται σε διάφορες χαλκογραφίες.

Η δεύτερη διαδρομή

Με σημείο εκκινήσεως το πάρκο του Αλκαζάρ, δίπλα στις όχθες του Πηνειού και κάτω από το λόφο του Φρουρίου (το πάρκο διαθέτει πεζοδρόμους, ποδηλατοδρόμους, τεχνητή λίμνη, χώρους αναψυχής, υπαίθριο θέατρο, μνημείο Εθνικής Αντίστασης κ.ά.), οι περιπατητές, αφού διαβούν τον Πηνειό διαμέσου της γέφυρας του Αλκαζάρ, ανηφορίζουν στο ναό του Αγίου Αχιλλίου, για να απολαύσουν την όμορφη θέα από ψηλά.

Στη συνέχεια, κατηφορίζοντας το λόφο του Φρουρίου, οι περιπατητές κατευθύνονται προς το Α’ Αρχαίο Θέατρο και φθάνουν ακολούθως στην πλατεία Λαού (Δημάρχου Αγαμέμνονος Μπλάνα) με το Γενί τζαμί (19ος αιώνας).

Διασχίζοντας την πλατεία βλέπουν το εκκλησάκι του Αγίου Βησσαρίωνος, ενώ ολοκληρώνουν τη διαδρομή τους φθάνοντας στο Μύλο του Παππά.

Η τρίτη διαδρομή

Πρόκειται για μια μικρή αλλά περιεκτική διαδρομή στα πεζοδρομημένα στενά του λόφου του Φρουρίου, όπου βρίσκονται το Α’ Αρχαίο Θέατρο, η βασιλική του Αγίου Αχιλλίου και το Μπεζεστένι.

* Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο προέρχονται στο σύνολό τους από το διαδικτυακό τόπο του Δήμου Λαρισαίων (larissa-dimos.gr).

Βαγγέλης Στεργιόπουλος (in.gr)