Θεραπευτικός αλγόριθμος που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και εφαρμόζεται εδώ κι ένα χρόνο στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο της Λάρισας, "φρενάρει" την φλεγμωνώδη αντίδραση σε ασθενείς με μέτρια ή βαριά νόσηση από COVID-19 και μειώνει εντυπωσιακά τα ποσοστά διασωλήνωσης και θανάτου.

Το "Larissa COVID-19 treatment algorithm" παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Παθολογίας, από τον καθηγητή του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και διευθυντή της Παθολογικής Κλινικής το Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της πόλης, Γιώργο Νταλέκο (φωτογραφία).

Η επιστημονική εργασία έγινε επίσημα δεκτή για πλήρη δημοσίευση στο μεγαλύτερο ευρωπαϊκό περιοδικό της Παθολογίας "European Journal of Internal Medicine", που είναι και το επίσημο περιοδικό της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εσωτερικής Ιατρικής (European Federation of Internal Medicine).

Με ανακοίνωσή του, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ζήσης Μαμούρης, έδωσε δημόσια τα συγχαρητήριά του στον καθηγητή Νταλέκο και τους συνεργάτες του, τονίζοντας ότι "για ακόμη μια φορά οι ακαδημαϊκοί του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας διακρίνονται σε διεθνές επίπεδο και πολύ δε περισσότερο, στη μάχη κατά του κορωνοϊού".

Μιλώντας στο iatronet, ο επικεφαλής της εργασίας εξηγεί τι είναι ο αλγόριθμος "Λάρισα" και πώς μπορεί μέσω εξατομικευμένης χορήγησης συνδυασμών ανοσορρυθμιστικών παραγόντων να σώσει τη ζωή σε νοσοκομειακούς ασθενείς με COVID-19.

Ο αλγόριθμος "Λάρισα"

Η Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λάρισας έχει εμπειρία άνω των 15 ετών στην εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση ασθενών με διάφορες αναπνευστικές λοιμώξεις, μέσω ενός αλγόριθμου, που λαμβάνει υπόψη του πολλούς παράγοντες, όπως την ποσότητα φερριτίνης στο αίμα.

Η προσαρμογή του ίδιου μοντέλου στο οξύ αναπνευστικό σύνδρομο από SARS-CoV-2 αποτέλεσε το αντικείμενο της εργασίας από το Μάρτιο του 2020, στη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας.

"Η βασική αρχή είναι πως οι άνθρωποι δεν είμαστε κλώνοι. Η μοντέρνα ιατρική στηρίζεται στην χορήγηση του κατάλληλου φαρμάκου, την κατάλληλη ώρα, στον κατάλληλο άνθρωπο με την κατάλληλη δοσολογία και στους κατάλληλους συνδυασμούς", τονίζει στο iatronet ο κ. Νταλέκος και προσθέτει: "Αξιοποιώντας την εμπειρία πολλών ετών στην κλινική ανοσολογία, επιχειρήσαμε με τους κατάλληλους συνδυασμούς φαρμάκων, εξατομικευμένα σε κάθε ασθενή, να κάνουμε switch off αυτή τη φλεγμονώδη αντίδραση που προκαλεί ο ιός στον οργανισμό του ασθενούς και καταστρέφει πολλά άλλα όργανα, εκτός από τους πνεύμονες. Να σβήσουμε αυτή την αντίδραση".

Ο αλγόριθμος βασίζεται, μεταξύ άλλων σε ορισμένους δείκτες στο αίμα των ασθενών, και κυρίως της φερριτίνης. Ανάλογα με την τιμή της, ακολουθείται ο ένας ή ο άλλος δρόμος ανοσοπαρέμβασης, με συνδυαστικές θεραπείες και σε κατάλληλη δοσολογία, ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσησης, την κλινική εικόνα, αλλά και το προφίλ του κάθε ασθενή (σωματικό βάρος, υποκείμενα νοσήματα).

Από τους 630 ασθενείς με COVID-19 που νοσηλεύτηκαν μέχρι σήμερα ο θεραπευτικός αλγόριθμος χρησιμοποιήθηκε σε 495. Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά.

"Συγκρίναμε τα ποσοστά διασωλήνωσης και θανάτου σε αυτή την ομάδα ασθενών με 213 ασθενείς με παρόμοια χαρακτηριστικά, κλινική εικόνα και βαρύτητα νόσησης, που νοσηλεύτηκαν σε άλλα νοσοκομεία και δέχτηκαν τη στάνταρ θεραπεία. Εμείς είχαμε ποσοστά διασωλήνωσης 6,1%, έναντι 34,3% της ομάδας ελέγχου και ποσοστά θανάτου 4,7% έναντι 17% της ομάδας ελέγχου, αντίστοιχα", είπε ο καθηγητής.

Σύμφωνα με τον ίδιο, έχει ενημερωθεί για τον αλγόριθμο ο επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας, καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας, ενώ και πολλοί άλλοι συνάδελφοί του έχουν ζητήσει πληροφορίες, εξετάζοντας την δυνατότητα τον εφαρμόσουν.

Η υπό δημοσίευση εργασία

Ο τίτλος της εργασίας της ομάδας του κ. Νταλέκου είναι "Μαθήματα από παθοφυσιολογία: Χρήση εξατομικευμένων συνδυαστικών θεραπειών με ανοσολογικούς παρεμβατικούς παράγοντες για την αντιμετώπιση σοβαρής αναπνευστικής ανεπάρκειας σε ασθενείς με COVID-19".

Στο τέλος του 2020, όταν υποβλήθηκε, ο θεραπευτικός αλγόριθμος με βάση τη φερριτίνη είχε εφαρμοστεί σε 311 ασθενείς (67,2% άνδρες). Η μέση ηλικία ήταν τα 63 έτη, ενώ οι 101 είχαν μέτρια και οι 210 σοβαρή νόσο. Ο ΔΜΣ ήταν 27,8 (5,8) kg / m2.

Ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών είχε υποκείμενες σημαντικές συννοσηρότητες όπως, διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και στεφανιαία νόσο. Το ιστορικό προηγούμενου ή ενεργού καπνίσματος καταγράφηκε σε 127 ασθενείς (40,8%).

Ανάλογα με τις τιμές της φερριτίνης στο αίμα (με όριο τα 500ng/ml) και το προφίλ του κάθε ασθενούς, χορηγήθηκε η κατάλληλη δοσολογία θεραπευτικού σχήματος συνδυαστικά.

Τα ποσοστά διασωλήνωσης και θνησιμότητας ήταν, αντίστοιχα 5,8% και 5,1% (από 0% σε μέτρια νόσηση ως και 8,6% σε σοβαρή). Σπάνιες ήταν οι σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών δευτερογενών λοιμώξεων, οι οποίες εμφανίστηκαν μόνο σε 7 από τους 311 ασθενείς (2,3%).

Στα συμπεράσματα της εργασίας αναφέρεται ότι "η έγκαιρη χορήγηση εξατομικευμένων συνδυασμών ανοσορρυθμιστικών παραγόντων μπορεί να σώσει τη ζωή σε νοσοκομειακούς ασθενείς με COVID-19. Μια άμεση επέμβαση (όσο πιο γρήγορα τόσο το καλύτερο) θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για την αποφυγή ανάπτυξης συνδρόμου οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας και τη βελτίωση της επιβίωσης".

Οι 16 από τους 311 ασθενείς (5,1%) έφυγαν από τη ζωή, συμπεριλαμβανομένων και 4 πριν από τη διασωλήνωση. Στο σύνολό τους είχαν σοβαρή νόσο. Σημειώνεται πως δεν πέθανε κανένας από τους 21 ασθενείς που προχώρησαν από μέτρια σε σοβαρή νόσο κατά τη διάρκεια της νοσηλείας.

"Η χρήση της βέλτιστης παρέμβασης σε αυτούς τους ασθενείς και ιδιαίτερα σε αυτούς με σοβαρή νόσο, με τη χορήγηση του σωστού φαρμάκου στον σωστό ασθενή την κατάλληλη στιγμή παραμένει ‘η απάντηση ενός εκατομμυρίου δολαρίων’", σημειώνουν χαρακτηριστικά οι συγγραφείς της εργασίας.

Βασίλης Ιγνατιάδης (iatronet.gr)