Η Ιστορική – Λαογραφική Ένωση Λάρισας «Αλησμόνητες Πατρίδες», που ιδρύθηκε το 2017, με στόχο την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και της πολιτισμικής ταυτότητας των Ελλήνων με καταγωγή από τον Πόντο, την Καππαδοκία, τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωμυλία, δραστηριοποιείται στη συνοικία Αβέρωφ. Μια περιοχή στα νότια της Λάρισας που σήμερα σφύζει από ζωή. Οι πρώτοι κάτοικοι της συνοικίας ήταν πρόσφυγες κυρίως του Μικρασιατικού Πόντου αλλά και των άλλων περιοχών, θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα την ταυτότητα της συνοικίας, πρέπει να ανατρέξουμε στα γεγονότα εκείνης της περιόδου. Όπως είναι γνωστό με την Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 προβλεπόταν η ανταλλαγή των πληθυσμών της Ελλάδας (πλην των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης) και της Μικράς Ασίας (πλην των κατοίκων της Δυτικής Θράκης). Έτσι, λοιπόν, όσοι Έλληνες κατοικούσαν στον Πόντο, στην περιφέρεια της Καππαδοκίας και της ανατολικής Θράκης, εξαναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη τους, τις «Αλησμόνητες Πατρίδες» τους και να εγκατασταθούν στα εδάφη της μητρικής τους πατρίδας στην Ελλάδα.
Στο πλαίσιο αυτών των γεγονότων, κατατρεγμένοι Έλληνες που έφτασαν στην Λάρισα τέλη του 1924 και το 1925, εγκαταστάθηκαν σε έκταση ιδιοκτησίας «Παράσχου Αβέρωφ», η οποία ανταλλάχθηκε με αντίστοιχη έκταση ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου. Οι πρώτοι κάτοικοι της συνοικίας Αβέρωφ απαρτίζονταν από 33 οικογένειες, στις οποίες η Επιτροπή Αποκατάστασης των Προσφύγων έχτισε και παραχώρησε το 1932 σπίτια και αγροτεμάχια. Η γειτονιά του Πόντου, όπως είναι γνωστή η συνοικία, 97 χρόνια μετά έχει επεκταθεί και αστικοποιηθεί ενώ δεν θυμίζει σε τίποτα την αρχική μορφή της.
Η δημιουργία της Ένωσης των «Αλησμόνητων Πατρίδων», ως καρπός της ανάγκης των κατοίκων να δηλώσουν την ενεργή παρουσία τους, δίνει με ξεκάθαρο τρόπο το στίγμα και την ταυτότητα της συνοικίας. Μέσα από τις δράσεις μας που είναι εθελοντικές και έχουν χαρακτήρα ανθρωποκεντρικό, με το χορό και το τραγούδι, τη θεατρική αγωγή και την εκμάθηση ξένων γλωσσών, τις εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα και τις εκδρομές μας, προβάλλουμε τον πολιτισμό και το ήθος τους αλλά και την δραστήρια συμμετοχή τους στις σύγχρονες πολιτιστικές εξελίξεις.
Έτσι συνυφαίνονται αρμονικά η ιστορία μιας συνοικίας και μιας ένωσης ενώ το ελληνικό άρωμα και ο πολιτισμός που έφεραν στις αποσκευές τους οι Έλληνες πρόσφυγες εξακολουθεί να ευωδιάζει και να δίνει καρπούς στο παρόν.
