Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα με τίτλο “ClimateDetectives” στο οποίο συμμετείχαν κατά το τρέχον σχολικό έτος (2022-2023) οι μαθητές και οι μαθήτριες του Ε΄1 τμήματος του 16ου Δημοτικού Σχολείου Λάρισας.

Το «ClimateDetectives» είναι ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για μαθητές μεταξύ 8 και 19 ετών που συντονίζεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και τα εθνικά Ευρωπαϊκά Γραφεία Πόρων Εκπαίδευσης για το Διάστημα (ESEROs). Στο πλαίσιο του προγράμματος, ομάδες μαθητών αναγνωρίζουν και διερευνούν ένα κλιματικό πρόβλημα στον τόπο τους με τη χρήση δεδομένων από μετρήσεις εδάφους ή/και από πλατφόρμες τηλεπισκόπησης, όπως δορυφόρους παρατήρησης της Γης.

Το θέμα που επέλεξαν να ερευνήσουν οι μαθητές του 16ου Δ.Σ. Λάρισας είναι: «Δρόμοι του νερού του Ολύμπου και κλιματική αλλαγή». Συγκεκριμένα ερεύνησαν το πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ποσότητα και ποιότητα νερών του Ολύμπου και ποιες είναι οι συνέπειες στη ζωή και τις καλλιέργειες στις ημι-ορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου.Ο κύκλος νερού στον Όλυμπο περιλαμβάνει τη μετατροπή βροχής και χιονιού σε επιφανειακές και υπόγειες ροές και εκροές από πηγές. Την πορεία αυτή μελέτησαν οι μαθητές μέσω α) εργασίας στην αίθουσα, β) επιτόπιας έρευνας, και γ) εργαστηρίων από ειδικούς.

Οι μαθητές με την καθοδήγηση της υπεύθυνης εκπαιδευτικού κ. Εύης Μπελόγια έκαναν χρήση της πλατφόρμας https://www.sentinel-hub.com/, εξερεύνησαν δορυφορικές εικόνες σε βάθος ετών και είδαν ενδείξεις για τη μείωση των χιονοπτώσεων, αλλά και τη μείωση της χρονικής περιόδου χιονοκάλυψης στον Όλυμπο.Η εργασία με δορυφορικά δεδομένα ήταν μία πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία, καθώς επέτρεψε τη χρήση της τεχνολογίας για την αντιμετώπιση προβλημάτων του πραγματικού κόσμου.

Η επίσκεψη στη Ραψάνη του Δήμου Τεμπών (Ανατολικό Όλυμπο), η περιήγηση στους δρόμους του νερού, η ξενάγηση στο Μουσείο Οίνου και Αμπέλου, καθώς και σε πραγματικό αμπελώνα με τη βοήθεια της βιβλιοθηκονόμου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ραψάνης, κ. Χάιδως Πανταζήέδωσε στους μαθητές πιο εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με τις ανάγκες του αμπελιού και τη διαδικασία μετατροπής των σταφυλιών σε κρασί. Έμαθαν επίσης για την επιστροφή των αγροτών σε παλιές ποικιλίες μετά από προσωρινή στροφή σε ξενόφερτες, καθώς οι παλιές ήταν καλύτερα προσαρμοσμένες στο κλίμα της περιοχής, ακόμα και σε συνθήκες μειωμένων νερών και αυξημένης θερμοκρασίας.

Μέσα από συνεντεύξεις που πήραν από ηλικιωμένους κατοίκους/αγρότες σχετικά με τις μεταβολές της ποσότητας και της ποιότητας του νερού τις τελευταίες δεκαετίες και την επιρροή στην καθημερινότητα και στις καλλιέργειες, οι μαθητές κατέγραψαν την αλλαγή του καιρού, τη μείωση της ροής σε ρέματα, το στέρεμα πηγών και τις λιγότερες σε αριθμό αλλά συχνά πιο έντονες βροχοπτώσεις, και τημείωση των χιονοπτώσεων. Επίσης, συνέδεσαν τα στοιχεία αυτά με την αλλαγή των συνθηκών καλλιέργειας των αμπελιών, που από ξερικές καλλιέργειες πλέον είναι αναγκαστικά ποτιστικές.

   

Το εργαστήριο που συντόνισε ο Δρ. Γιάννης Κοντός, ειδικός στη διαχείριση υδατικών πόρων, σχετικά με τον κύκλο του νερού, τη ροή των νερών, επιφανειακών και υπόγειων, στην περιοχή από τον Όλυμπο μέχρι τις πηγές της Αγίας Παρασκευής και τις εκβολές στο Δέλτα,έδεσε θεωρητικά όλες τις πληροφορίες που συγκέντρωσαν, ώστε να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα του κύκλου του νερού και το πώςεπηρεάζουν οι κλιματικές μεταβολές τα επιφανειακά και υπόγεια νερά, τις πηγές, την ποιότητα των νερών και τις καλλιέργειες.

Στο τελικό στάδιο του προγράμματος οι συμμετέχοντες μαθητές και μαθήτριες ανέλυσαν όλα τα ευρήματα από τις επιτόπιες έρευνες και το εργαστήριο, κατέγραψαν τα αποτελέσματα και με κριτική σκέψη συνέθεσαν συμπεράσματα και προτάσεις.

Συνολικά, το έργο ClimateDetectives ήταν μια εξαιρετικά χρήσιμη εκπαιδευτική εμπειρία που προσέφερε πολλά περισσότερα από τη μελέτη ενός σχολικού βιβλίου για το περιβάλλον μέσα στην τάξη. Ανέδειξε τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στον Όλυμπο και παρείχε στους συμμετέχοντες μαθητές μια σημαντική, πρακτική εμπειρία στη διεξαγωγή ενός ερευνητικού έργου. Μέσω της συμμετοχής τους σε αυτό το πρόγραμμα, οι μαθητές ανέπτυξαν την κριτική σκέψηκαι  καλλιέργησαν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Ωστόσο, το πιο σημαντικό όφελος για τους συμμετέχοντες είναι πως ενισχύθηκε η αίσθηση ευθύνης τους ως προς τα περιβαλλοντικά ζητήματα, ενθαρρύνοντάς τους να συνδέσουν τη μάθησή με τον κόσμο γύρω τους και να προσπαθήσουν να βρουν λύσεις σε πραγματικά προβλήματα.

Ο Διευθυντής του σχολείου, κ. Ηλίας Θεοδώρου και ο Σύλλογος Διδασκόντων ευχαριστούν θερμά την κ. Χάιδω Πανταζή και τον Δρ. Γιάννη Κοντό για τη σημαντική συνεισφορά τους στην υλοποίηση του προγράμματος και συγχαίρουν τους συμμετέχοντες μαθητές και μαθήτριες και τη συντονίστρια του προγράμματος κ. Εύη Μπελόγια, εκπαιδευτικό Αγγλικής Γλώσσας του σχολείου,για την επιτυχή ολοκλήρωση ενός τόσο σημαντικού ερευνητικού έργου.