Σε νέα φάση αντιπαράθεσης εισέρχεται το κρίσιμο θέμα της χρήσης των υδάτων του Αχελώου

Της Μαρίνας Μπαμπαλιάρη

Με την νέα προσφυγή φορέων της Περιφέρειας Δυτικής Στερεάς Ελλάδος (Αιτωλοκαρνανίας) κατά της διατήρησης των πράξεων του Υπουργικού Συμβουλίου που αφορούν στην έγκριση της 2ης Αναθεώρησης του Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος και της αντίστοιχης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Η απόφαση του ΣΤΕ θα είναι κομβικής σημασίας για το μέλλον του Αγροτικού τομέα της Θεσσαλίας και ειδικότερα της συνεχισης παραγωγής βαμβακιού.

Είναι κοινή πλέον η διαπίστωση ότι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί το σοβαρό έλλειμμα στο υδατικό ισοζύγιο της Θεσσαλίας, είναι η μερική εκτροπή του Αχελώου. Παράλληλα έχει ιδιαίτερη σημασία να καθοριστεί και το εύρος της εκτροπής.

Έχουν ακουστεί προτάσεις για μεταφορά 250 εκατ. κ.μ. νερού. Ομως αυτό το ποσοστό δεν είναι αρκετό για την συνέχιση της παραδοσιακής παραγωγής βαμβακιού, όπως γινόταν εδώ και χρόνια. Απαιτούνται όπως ειχε δηλώσει στην Ελληνική Βουλή το 2007 ο τότε υπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς τουλάχιστον 600 εκατ. κ.μ. νερού που ισοδυναμούν με το 15% του συνόλου των 4 δισ. κυβικών μέτρων νερού που εκβάλλονται κάθε χρόνο στο Ιόνιο.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος το 2023 είχε εξετάσει αρχικά το ενδεχόμενο της κάλυψης των υδατικών αναγκών της Θεσσαλίας εντός των ορίων της Λεκάνης Απορροής της, αποκλείοντας τη μεταφορά νερού απο άλλη Λεκάνη Απορροής, δηλαδή τη μεταφορά νερού από τον Αχελώο.

Η πρώτη αυτή διερεύνηση από την πλευρά του ΥΠΕΧΩΔΕ δια της εταιρίας μελετών ΕΝVECO είχε γίνει με καθαρά διοικητικά κριτήρια. Στη συνέχεια όμως το Υπουργείο ζήτησε δεύτερη διερεύνηση του σοβαρού αυτού ζητήματος, εισάγοντας και επιστημονικά κριτήρια, καταλήγοντας έτσι στο συμπέρασμα ότι η μερική εκτροπή του Αχελώου είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση του υδατικού προβλήμματος της Θεσσαλίας.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν το Υπουργείο να συμπεριλάβει το συγκεκριμένο έργο στο σχέδιο διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας.

Σημειώνεται, ότι και η Ολλανδική εταιρία ΗVA την οποία προσέλαβε το Ελληνικό Δημόσιο για την εκπόνηση σχεδίου διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας, στη σχετική εκθεση της αναφέρθηκε στην ανάγκη να σταματήσουν καλλιέργειες που προϋποθέτουν μεγάλες ποσότητες νερού, μεταξύ των οποίων και το βαμβάκι και να υπάρξει στροφή στα οπωροκηπευτικά και το σουσάμι, ωστε να στραφούν εκεί οι επιδοτήσεις που τώρα πηγαίνουν στο βαμβάκι. Στην εκθεσή της συμπεριέλαβε την ανάγκη αντλησης νερού από τον ανω ρου του Αχελώου ως μόνη λύση για να καλυφθεί το έλλειμμα 500 εκατ.κμ νερού το χρόνο που αντιμετωπίζει η Θεσσαλία, όπως είχε διευκρινήσει σε συνέντευξη του στην Καθημερινή ο Ελληνας διευθύνων σύμβουλος της Ολλανδικής εταιρίας Μ.Γκουζούρης.

Από αυτες τις διαπιστώσεις της Έκθεσης των Ολλανδών και τις σχετικές δηλώσεις του κ. Γκουζούρη, προκύπτει ότι η Ολλανδική εταιρία θεωρεί ότι το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας θα αντιμετωπιστεί με το συνδιασμό της στροφής σε καλλιέργειες που χρειάζονται λιγότερο νερό και την αντληση νερού απο τον Αχελώο.

Στην κρίσιμη αυτή στιγμή παρεμβαίνει και η ΠΕΔ Θεσσαλίας δια του προέδρου της κ. Νίκου Σακκά στηρίζοντας την πλευρα του Ελληνικού Δημοσίου και υπογραμμιζοντας την παρουσία της σε όλη αυτή τη νομική διαδικασία στο ΣΤΕ.

Ο Περιφερειαρχης Θεσσαλίας Δ. Κουρέτας σε συνέντευξη του στον κ. Κολλάτο, στο Θεσσαλία ΤV, μίλησε για μεταφορά ποσοστού υδάτων 250 εκατ. κμ για την αντιμετώπιση των αναγκών της Θεσσαλίας.

Παράλληλα κάλεσε τον Πρωθυπουργό να έρθει και να δώσει χρονοδιάγραμμα για τα μεσαία φράγματα τον Αχελώο και τη χρηματοδότηση τους.

Τα ζητήματα αυτά και τα ερωτήματα δεν είναι καινούργια για την Κυβέρνηση. Τα είχε επισημάνει στην Κυβερνηση το 2023 η εταιρεία μελετών ΕΝVECO υπογραμμίζοντας ότι για να καλυφθούν οι ετήσιες συνολικές ανάγκες νερού της Θεσσαλίας απαιτούνται 55 έργα ή δαπάνη για τα οποία ανέρχεται στο 1,1δις ευρώ και επιπλέον των έργων αυτών η μερική εκτροπή του Αχελώου,η οποία για να ολοκληρωθεί απαιτούνται τα εξής τέσσερα βήματα.

Το πρώτο αφορά στον ανασχεδιασμό του ταμιευτήρα της Συκιάς. Το δεύτερο αφορά στην κατασκευή του φράγματος της Συκιας.Το τρίτο στην ολοκλήρωση των έργων της συραγγας μεταφοράς νερού, ενώ το τέταρτο αφορά στην μελέτη και κατασκευή των δικτύων άρδευσης.

Η κυβέρνηση, καθώς το θέμα των φραγμάτων και του Αχελώου ειναι ιδιαίτερα πιεστικό, θεώρησε οτι η διαδικασία της δεύτερης αναθεώρησης των σχεδίων συνιστά την τοποθέτηση της επί του θέματος και έμμεση απάντηση σε όσους διατυπώνουν σχετικά ερωτήματα.

Παράλληλα ο αρμόδιος φορέας ΟΔΥΘ ο οποίος εχει συσταθεί από την Κυβέρνηση, και το διοικητικό του συμβούλιο εχει διορισθεί απο το αρμοδιο Υπουργείο, το οποίο μάλιστα σε πρόσφατο νομοσχέδιο συμπεριέλαβε παράγραφο για την διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του για την διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία χωρίς όμως να διευκρινίζεται τι ακριβώς σημαίνει αυτό, αρκείται στην απλή αποδοχή της δεύτερης αναθεώρησης των σχεδίων, ενώ θα έπρεπε να έχει καθοριστικό ρόλο στην πορεία της όλης υπόθεσης και να ακολουθήσει το παράδειγμα του Δημάρχου Τρικάλων κ. Νίκου Σακκά ο οποίος συμεριζόμενος και τα εύλογα αιτήματα των βαμβακοπαραγωγών, ηγήθηκε όλων και ενήργησε τάχιστα, κάνοντας με δηλώσεις του σαφές ότι η ΠΕΔ Θεσσαλίας ,της οποίας είναι πρόεδρος, ετοιμάζεται να δώσει μάχη υπέρ των Θεσσαλικών συμφερόντων στο ΣΤΕ ενεργοποιώντας όλες τις δυνάμεις και τους φορείς της Θεσσαλίας. Υπογραμμίζοντας, ότι σε αυτόν τον αγώνα θα είναι σε συνεργασία και συνεχή επαφή με την Περιφέρεια Θεσσαλίας.

Η κυβέρνηση βέβαια παριστάμενη δια του Ελληνικού Δημοσίου στο ΣΤΕ δείχνει ξεκάθαρα την αποψή της υπέρ της ολοκλήρωσης του έργου, απαντώντας με τον τρόπο αυτό έμμεσα και στο σχετικό ερώτημα του κ. Περιφερειάρχη.

Βέβαια η επιλογή του κ. Σακκά να προστατεύσει τα ζητήματα Δήμων και Περιφέρειας Θεσσαλίας, θεωρείται υπό τις παρούσες συνθήκες πολύ ρεαλιστική προσέγγιση.-