Ένα ξεχωριστό μουσείο, με ένα ιδιαίτερο περιεχόμενο που αφορά τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, λειτουργεί στη Λάρισα.

Πρόκειται για το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης που στεγάζεται στο κτίριο των παλαιών φυλακών Λάρισας (παλαιά πυριτιδαποθήκη). Είναι κτίσμα του 18ου αιώνα και χαρακτηρισμένο ιστορικό - διατηρητέο μνημείο, σύμφωνα με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού.

Η επιλογή του χώρου του Μουσείου έχει σημαντικό συμβολισμό. Σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων η πυριτιδαποθήκη χτίστηκε πιθανότατα γύρω στο 1750, χρησιμοποιούνταν κατά τη μεταφορά των φυλακών της Λάρισας ως θάλαμος κρατουμένων. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής στο κτίριο αυτό φυλακίστηκε πλήθος πατριωτών.

Στους χώρους του Μουσείου υπάρχει η μόνιμη έκθεση, καθώς και ειδική αίθουσα για τη φιλοξενία προσωρινών εκθέσεων και εκδηλώσεων.

Η μόνιμη έκθεση του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης Λάρισας έχει τον τίτλο: «1941 - 1944: Η Θεσσαλία αντιστέκεται». Πραγματεύεται τον τρόπο με τον οποίο οι Θεσσαλοί οργανώθηκαν προκειμένου να απελευθερώσουν την πατρίδα από τις δυνάμεις του Άξονα. Περιλαμβάνει σημαντικό αρχειακό υλικό που αποτυπώνει την καθημερινότητα των Θεσσαλών ανταρτών που πολέμησαν τις Γερμανικές αλλά και τις Ιταλικές δυνάμεις.

Τα εκθέματα προέρχονται κυρίως από την Εταιρεία Συλλογής και Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων 1940-1974 Λάρισας, από την Κεντρική Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων 1940-1974, από το αρχείο του Θεσσαλικού Αντιστασιακού Τύπου, αλλά και από ιδιώτες και φορείς.

Σημαντική είναι και η συμβολή του Συλλόγου Φίλων του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης όπου διοργανώνουν αρκετές δράσεις που αφορούν τη λειτουργία του Μουσείου, αναδεικνύοντας παράλληλα ιστορικά γεγονότα της περιόδου της εθνικής αντίστασης.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Πάνος Σάπκας τα Μουσεία Εθνικής Αντίστασης έχουν μεγάλη σημασιολογική αξία ως φορείς μνήμης συλλογικής και κοινωνικής, αλλά και αγώνων ενάντια στον κατακτητή και τον φασισμό.

«Έτσι λοιπόν το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης στη Λάρισα αναδεικνύει τα ιδανικά της ειρήνης της ισότητας και του σεβασμού στον άνθρωπο, επικοινωνώντας τα δεινά του φασισμού στα νέα παιδιά μέσα από τα εκπαιδευτικά προγράμματα που διοργανώνει. Στόχος αυτών των δράσεων αλλά και η ίδια η ύπαρξη του Μουσείου είναι η αντίσταση στο φόβο, την άγνοια και την απανθρωπιά» σημείωσε.

Τα αντικείμενα της έκθεσης αφορούν την περίοδο κυρίως του ελληνοϊταλικού πολέμου, της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης (1940 - 1944). Περιλαμβάνονται: χάρτες, έντυπος αντιστασιακός Τύπος, φωτογραφικό υλικό, γραφομηχανές που χρησιμοποιήθηκαν από τον ΕΛΑΣ και την ΕΠΟΝ καθώς και στολές του Γ. Σαράφη.

Ο επισκέπτης θα μπορέσει να περιηγηθεί στο μουσείο, και να μελετήσει πλευρές της ιστορίας, να γνωρίσει τους πρωταγωνιστές της Θεσσαλικής Αντίστασης μέσα από φωτογραφίες, αλλά και μέσα από τις χαρτογραφημένες μάχες μεταξύ του Ε.Λ.Α.Σ. και δυνάμεων κατοχής, συνοδευόμενες από λεκτικές περιγραφές αγωνιστών.

Στο Μουσείο ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποτελούν συγκεκριμένα αντικείμενα όπως μια αριθμομηχανή, η οποία ανήκε σε έναν Ιταλό επιλοχία αλλά και ένα κράνος που ανήκε σε Γερμανό σαμποτέρ, τον οποίο σκότωσαν συμμαχικά αεροπλάνα έξω από το Αρμένιο Λάρισας. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η γραφομηχανή που χρησιμοποιήθηκε στην 1η πανθεσσαλική συνδιάσκεψη των ανταρτών στην Καστανιά Καλαμπάκας, τον Ιούνιο του 1943.

Τα αντικείμενα αποτελούν μέρος της Μόνιμης Έκθεσης με θέμα «1941 - 1944: Η Θεσσαλία αντιστέκεται» που αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο οι Θεσσαλοί οργανώθηκαν προκειμένου να απελευθερώσουν την πατρίδα από τις δυνάμεις του Άξονα. Παράλληλα, προβάλλεται ο συντονισμός τους σε μυστικές οργανώσεις, για την έκδοση και διακίνηση παράνομου Τύπου, για τη διενέργεια σαμποτάζ στις σιδηροδρομικές γραμμές και για τις μάχες που έδωσαν ως αντάρτικο ιππικό.

Ηλίας Σκυλλάκος (ΑΠΕ-ΜΠΕ)