Πρωτοβουλία για μία συλλογική πολιτικήκινητοποίηση για την θωράκιση  των δημόσιων εκτάσεων από την εγκατάσταση φωτοβολταικών, όταν θίγεται το περιβάλλον και οι τοπικές κοινωνίες, αναλαμβάνει ο βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. κ. Βασίλης Κόκκαλης, ζητώντας να έρθει το θέμα στο Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας.

Συγκεκριμένα, με αφορμή τις έντονες διαμαρτυρίες που πληθαίνουν από κτηνοτρόφους σε πολλές περιοχές της Λάρισας, καθώς τίθεται εν αμφιβόλω η δυνατότητα να βοσκήσουν τα ζώα τους, ο κ. Κόκκαλης με επιστολή του προς τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Κώστα Αγοραστό που κοινοποιήθηκε στους βουλευτές, τους δημάρχους της περιοχής και τα μέλη του περιφερειακού συμβουλίου, ζητά να εξαιρεθούν οι δημόσιες εκτάσεις βόσκησης από ενδεχόμενη εγκατάσταση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στις περιοχές της Αγιάς και της Ελασσόνας. Περιοχές όπου αν συνεχιστεί με τον τρέχων ρυθμό η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, οι κτηνοτρόφοι δε θα έχουν μέρος να βοσκήσουν τα κοπάδια τους!

Αναλυτικά η επιστολή του κ. Κόκκαλη: «Η αξιοποίηση του εγχώριου δυναμικού ΑΠΕ αποτελεί εθνικό ενεργειακό στόχο και ενισχύει την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Σύμφωνα με την Οδηγία 2009/28/ΕΚ, για την Ελλάδα ο στόχος της διείσδυσης των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας το 2020 έχει τεθεί στο 18%, ενώ με τον ν. 3851/2010 ορίστηκε στο 20%. Από τα στοιχεία της 5ης Έκθεσης Προόδου του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις ΑΠΕ (NREAP) προκύπτει ότι το 2018 το μερίδιο των ΑΠΕ διαμορφώθηκε στο 18,05% της τελικής ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας, ενώ το μερίδιο των ΑΠΕ επί της τελικής ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας διαμορφώθηκε στο 25,99%. Στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης της νέας ευρωπαϊκής Οδηγίας 2018/2001 για την προώθηση της χρήσης από ανανεώσιμες πηγές, τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, δεσμεύονται ότι το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας θα ανέρχεται σε τουλάχιστον 32% για το 2030. Τα παραπάνω στοιχεία είναι ενδεικτικά της σπουδαιότητας της προαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για την προστασία του περιβάλλοντος, και δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός, ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν μια οικονομική επενδυτική δραστηριότητα, η οποία συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και της χώρας εν γένει.

Σε κάθε περίπτωση, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας συγχρόνως πρέπει να εναρμονίζεται πλήρως, αφενός προς τη συνταγματική επιταγή για την προστασία του περιβάλλοντος, αφετέρου πρέπει να διασφαλίζεται ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε, θα υπόκειται σε όρους, κριτήρια και περιορισμούς, ώστε να μην αποβαίνει επιζήμια, ούτε προς το φυσικό περιβάλλον (ΣτΕ 3289/2004) αλλά ούτε φυσικά και προς στην κοινωνική και οικονομική ζωή της περιοχής και των κατοίκων, όπου εγκαθίσταται και λειτουργεί ο εκάστοτε σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Εντούτοις, σε αρκετούς Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, δημιουργείται ο κίνδυνος να καταστρατηγηθούν οι παραπάνω σκοποί εις βάρος του περιβάλλοντος και των κατοίκων της περιοχής έχοντας πυροδοτήσεις έντονες αντιδράσεις, εξαιτίας των επιπτώσεων στο φυσικό περιβάλλον και στην ζωή των κατοίκων της περιοχής.

Α) ΔΗΜΟΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ

Πρόκειται για την αδειοδότηση για την εγκατάσταση Φ/Β σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή με την ονομασία «Καλιούρα», δημόσιας έκτασης 1.100 στρεμμάτων, στην Αετοράχη Ελασσόνας. 

Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με την απόφαση 10775/1971 του Υπουργείου Πολιτισμού αποφασίστηκε να χαρακτηριστεί η έκταση ως περιοχή εξαίρετου φυσικού κάλλους, καθώς εκεί «κείται σπήλαιον μετά σταλακτιτών και σταλαγμιτών». Η εγκατάσταση του έργου, θα αποκόψει την πρόσβαση στο σπήλαιον και επίσης, αποκόπτει και την πρόσβαση στο πευκοδάσος, το οποίο δημιουργήθηκε το 1920 στις παρυφές του βουνού, και στα τοπικά μνημεία , όπως στα υπολείμματα βυζαντινού ναού, στο ξωκλήσι του αγίου Γεωργίου, σε πέτρινα μνημεία κλπ.

Πέραν της  ζημίας διά της επέμβασης στον φυσικό πλούτο,  τα χαρακτηριστικά στην εν λόγω περιοχή είναι τέτοια που καθιστούν την εγκατάσταση του φωτοβολταικού πάρκου, επιζήμια και για το φυσικό περιβάλλον και για την κοινωνική και επαγγελματική ζωή των κατοίκων, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφοι. θα δημιουργηθεί ολική σχεδόν διατάραξη και ανατροπή της οικονομικής, κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής των κατοίκων, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι κτηνοτρόφοι, και ασκούν την δραστηριότητά τους αυτή στην έκταση των 1.100 στρεμμάτων, η οποία διανεμήθηκε στους κατοίκους για χρήση με απόφαση διανομής το έτος 1928 μέσω της επιτροπής αποκατάστασης Προσφύγων . Καταλαμβάνεται μια έκταση που το 1930 είχε αφεθεί ελεύθερη από τις δενδροφυτεύσεις για λόγους παθητικής πυροπροστασίας, αλλά και για κτηνοτροφικούς λόγους, αποτελώντας έκταση επί τόσες δεκαετίας βόσκησης για τις κτηνοτροφικές επιχειρήσεις. Η απώλεια της έκτασης αυτής για τους κτηνοτρόφους της περιοχής, θα σημάνει επαγγελματικό αδιέξοδο, εγκατάλειψη της περιοχής και του οικισμού Αετοράχη Ελασσόνας, ελλείψει άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων της περιοχής, και οικονομική ζημία από την καταστροφή των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων που βρίσκονται επί της έκτασης των 1.100 στρεμμάτων.

Η ίδια κατάσταση ισχύει και στην περιοχή του Λόφου του Δήμου Ελασσόνας.

Β) ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΑΣ

Σύμφωνα με πληροφορίες κατοίκων της περιοχής και κτηνοτρόφων, φέρεται να έχει ήδη πραγματοποιηθεί η μελέτη Περιβαλλοντικών όρων και να εκκρεμεί η έκδοση της άδειας από την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Περιβάλλοντος.  Πρόκειται για την αδειοδότηση και εγκατάσταση για την εγκατάσταση Φ/Β σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 10,17 mw σε δημόσια έκταση  107.699,95 τ.μ, στην θέση ΚΛΑΔΩΡΗ της Τ.Κ. Ποταμιάς της Δ.ΕΑγιάςΠΕ Λάρισας, παρά το γεγονός ότι η περιοχή είναι χαρακτηρισμένη ως ΝATURA 2000, με συνέπεια να διαταράσσεται η πανίδα και χλωρίδα της περιοχής. Πρόσθετα, η εν λόγω έκταση αποτελεί το μοναδικό φυσικό δημόσιο λιβάδι πλησίον της ΤΚ Ποταμιάς και των κτηνοτροφικών μονάδων αυτής, το οποίο χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι της περιοχής για βοσκή, ειδικά τους χειμερινούς μήνες. Μάλιστα έχει συμπεριληφθεί στο προσωρινό διαχειριστικό σχέδιο Βόσκησης του Δήμου Αγιάς. Με την παραχώρηση της έκτασης για εγκατάσταση του  επίδικου φωτοβολταϊκού σταθμού θα συντελεστεί μια ευθεία αλλαγή χρήσης γης, σε βάρος βοσκήσιμης έκτασης με πολλές επιπτώσεις στην επάρκεια της κτηνοτροφικής τροφής, στην εξεύρεση άλλων εκτάσεων , ενώ με την περίφραξη θα εγκλωβιστούν κτηνοτροφικές μονάδες που βρίσκονται από δεκαετίες στην περιοχή και είναι εφοδιασμένες με άδεια εγκατάστασης, λόγω προβλημάτων διακίνησης των ποιμνίων προς το βοσκότοπο και μεταφοράς τους από τις περιοχές βοσκής προς τις σταβλικές εγκαταστάσεις. Στην ουσία θα αφαιρεθεί βοσκήσιμη έκταση υψηλής βοσκοϊκανότητας από την ήδη περιορισμένη, λόγω της εφαρμογής του ν.4061/2012, ενόψει δε της εφαρμογής της νέας ΚΑΠ οι  κτηνοτρόφοι της περιοχής δεν θα μπορούν να επιδοτηθούν. Τέλος, εντός της έκτασης που πρόκειται να πραγματοποιηθεί το έργο υπάρχουν αγροτικοί δρόμοι και οι αγρότες θα χάσουν την πρόσβαση προς τις ιδιοκτησίες τους.

Επειδή, η εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις παραπάνω  εκτάσεις, αλλά και σε άλλες περιοχές ενδεχομένως, υπό τα ίδια χαρακτηριστικά, όπως στην περιοχή του Λόφου του Δήμου Ελασσόνας αντιβαίνει στην διάταξη του άρθρου 17 παρ. 3 της 498/2008 (ΑΠΟΦ 49828 ΦΕΚ Β 2464 2008), που ορίζει το  Ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ειδικότερα αντιβαίνει στα τιθέμενα κριτήρια χωροθέτησης εγκαταστάσεως εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας.

Επειδή, επιπλέον, αντιβαίνει στην αρχή που διέπει τις ΑΠΕ, της μη επέμβασης και διατάραξης του φυσικού περιβάλλοντος και της μη επέμβασης στο υπέρτερο έννομο αγαθό της κοινωνικής, επαγγελματικής και οικονομικής δραστηριότητας των κατοίκων της περιοχής όπου εγκαθίσταται ένας σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και προκαλεί ανεπανόρθωτη βλάβη της κοινωνικής, επαγγελματικής και οικονομικής ζωής των κτηνοτρόφων της περιοχής, καθώς και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Επειδή, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), σύμφωνα με έγγραφό του, έχει απαντήσει ότι έχει υποβληθεί αίτημα αξιοποίησης  της χρήσης ακινήτου με τίμημα εμβαδού 1.107.315,5 τ.μ., που βρίσκεται στη θέση «Αετοράχη»  της Δημοτικής Ενότητας Ελασσόνας, Δήμου Ελασσόνας, Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας της   Περιφέρειας Θεσσαλίας, εμβαδού 1.107.315,5 τ.μ., για αναπτυξιακούς σκοπούς (ανανεώσιμες  πηγές ενέργειας) και, συγκεκριμένα, για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου και ότι η   Δ/νση Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας του ΥΠΑΑΤ εξετάζει την νομιμότητα και σκοπιμότητα της παραχώρησης των εν λόγω εκτάσεων.

ΕΠΕΙΔΗ, η διασφάλιση δημιουργίας βιώσιμων εγκαταστάσεων ΑΠΕ μέσω της αρμονικής ένταξής τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και στο τοπίο και στην κοινωνική ζωή του τόπου και των κατοίκων της περιοχής, πρέπει να διασφαλιστεί και μέσω της ενιαίας τοποθέτησης, αφενός των δημοτικών συμβουλίων του εκάστοτε Δήμου, όπου βρίσκεται η επίμαχη έκταση, αφετέρου του Περιφερειακού Συμβουλίου, ώστε να διαμορφωθεί μια ενιαία προς όφελος των κατοίκων της περιοχής πολιτική και θεσμική τοποθέτηση.

ΑΙΤΟΥΜΑΙ

  • Να συμπεριληφθεί στο επόμενο Περιφερειακό Συμβούλιο ως θέμα εκτός Ημερησίας Διάταξης «Οι συνέπειες από την παραχώρηση δημόσιας έκτασης για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο περιβάλλον και στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή του τόπου».
  • Να ληφθεί απόφαση με την συμμετοχή των θεσμικών φορέων, για την συντονισμένη πολιτική τοποθέτηση και πρωτοβουλία όλων των φορέων της περιοχής μας, ώστε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (τμήμα Διαχείρισης ακίνητης περιουσίας) να μη προβεί σε παραχώρηση των εν λόγω εκτάσεων και εν γένει των δημοσίων εκτάσεων.»