Με ρυθµό 30% περίπου τρέχει το α΄ εξάµηνο του έτους η καταναλωτική πίστη, που έχει ανακάµψει σε επίπεδο εκταµιεύσεων έπειτα από µακρά περίοδο καθίζησης της ζήτησης για νέα δάνεια. Σύµφωνα µε στοιχεία των τραπεζών, βασικοί προσδιοριστικοί παράγοντες της ζήτησης είναι η ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης και οι πωλήσεις αυτοκινήτων, που τρέχουν µε ρυθµό 6,5% το α΄ εξάµηνο του έτους σε ό,τι αφορά τα νέα οχήµατα ή τις εισαγωγές µεταχειρισµένων.

Οι εκταµιεύσεις νέων καταναλωτικών δανείων αγγίζουν τα 650 εκατ. ευρώ από 500 εκατ. ευρώ περίπου το περυσινό α΄ εξάµηνο και σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των τραπεζών αναµένεται να ξεπεράσουν το 1,3 δισ. ευρώ από 1 δισ. ευρώ το 2023. Χαρακτηριστικό της ανάκαµψης που εµφανίζει η καταναλωτική πίστη είναι ότι οι εκταµιεύσεις είναι αντίστοιχες µε αυτές της στεγαστικής πίστης που έκλεισε πέρυσι µε ανάλογο ύψος νέων εκταµιεύσεων.

Από τα καταναλωτικά δάνεια που εκταµιεύονται στο σύνολο της αγοράς 5 στα 10 είναι απλά καταναλωτικά (είτε µε αίτηση στο φυσικό κατάστηµα είτε µέσω ψηφιακής πλατφόρµας), 3 στα 10 είναι δάνεια για αγορά αυτοκινήτου και 2 στα 10 είναι µέσω εµπόρων λιανικής και συνεργαζόµενων επιχειρήσεων.

Στα απλά τοκοχρεολυτικά δάνεια το µέσο δάνειο είναι σήµερα κοντά στα 6.000 ευρώ και η µέση διάρκεια στα 4 χρόνια, ενώ στα δάνεια αυτοκινήτου ο µέσος όρος ανέρχεται κοντά στα 11.500 ευρώ και η µέση διάρκεια στα 4,5 χρόνια. Πολύ µικρότερη είναι η µέση διάρκεια των δανείων που διατίθενται µέσω εµπόρων λιανικής και η οποία διαµορφώνεται κοντά στα 800 ευρώ, ενώ η µέση διάρκεια διαµορφώνεται περίπου στον ενάµιση χρόνο. Πρόκειται ωστόσο για µια ταχεία αναπτυσσόµενη αγορά καταναλωτικών δανείων, που εξασφαλίζει άµεση έγκριση του δανείου τη στιγµή της αγοράς ενός προϊόντος, π.χ. µιας τηλεόρασης, µε την προϋπόθεση ότι ο πελάτης επιτρέπει την άµεση πρόσβαση στα φορολογικά του στοιχεία και η πιστοληπτική του ικανότητα διασφαλίζει τη χορήγηση του δανείου.

Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους παίρνει κάποιος καταναλωτικό δάνειο είναι η κάλυψη έκτακτων αναγκών και η αγορά αυτοκινήτου. Η αγορά αυτοκινήτου προβάλλει ως ένας από τους βασικούς λόγους προσφυγής σε δανεισµό µέσω καταναλωτικού δανείου σε ό,τι αφορά τα µεταχειρισµένα οχήµατα που αποκτώνται από ιδιώτες και όχι µέσω αντιπροσωπείας αυτοκινήτων, ανεβάζοντας ουσιαστικά

τα καταναλωτικά δάνεια που προορίζονται για την αγορά αυτοκινήτου κοντά στα 500 εκατ. ευρώ. Ενας τρίτος σηµαντικός λόγος είναι η κάλυψη εξόδων για ανακαινίσεις και αγορά οικιακού εξοπλισµού, αλλά και η ανάγκη για την κάλυψη εξόδων φοίτησης, καθώς αρκετοί γονείς καταφεύγουν σε αυτή τη λύση προκειµένου να ανταποκριθούν στα έξοδα φοίτησης των παιδιών τους κυρίως στο εξωτερικό.

Το επιτόκιο ενός τυπικού καταναλωτικού δανείου διαµορφώνεται µεταξύ 11%-14% και είναι από τα υψηλότερα στην Ευρωζώνη, αλλά οι τράπεζες έχουν δηµιουργήσει ειδικά προγράµµατα µε χαµηλότερο επιτόκιο κοντά στο 10% για όσους διατηρούν σχέση µε την τράπεζα τηρώντας είτε τη µισθοδοσία είτε τη σύνταξή τους.

Στα δάνεια αυτοκινήτου ο µέσος όρος είναι κοντά στο 8,5%9% (φτάνουν ακόµη και το 11%), αλλά σύµφωνα µε στοιχεία από τις τράπεζες η γκάµα των επιτοκίων ποικίλλει και το τελικό επιτόκιο εξαρτάται από το κατά πόσον το δάνειο αφορά καινούργιο ή µεταχειρισµένο όχηµα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις συνδέεται ακόµη και µε τη µάρκα του αυτοκινήτου. Οι τράπεζες αναπτύσσουν ειδικές συνεργασίες µε αντιπροσωπείες µε προσφορές για συγκεκριµένες µάρκες ή ακόµη και µοντέλα και σε ορισµένες περιπτώσεις το τελικό επιτόκιο διαφοροποιείται, ανάλογα µε το κατά πόσον επιδοτείται από τον έµπορο.

∆άνεια µε εξασφάλιση

Ειδική κατηγορία που εξασφαλίζει προνοµιακή τιµολόγηση κοντά στο 4,5%-7,5%, είναι τα δάνεια µε εξασφάλιση που δίνουν τη δυνατότητα σε κάποιον να καλύψει προσωπικές, οικογενειακές ή καταναλωτικές ανάγκες, µέσω δανειοδότησης ακόµη και για µεγάλα ποσά (π.χ. άνω των 10.000 ευρώ και διάρκεια από 2 έως 20 χρόνια) µε ευνοϊκότερο επιτόκιο. Η εξασφάλιση µπορεί να είναι µε:

• Προσηµείωση ακινήτου.

• Εξασφάλιση µε κατάθεση 100% µετρητών σε ειδικό λογαριασµό ενεχύρου µε ιδιαίτερα προνοµιακή τιµολόγηση.

• Ενεχυρίαση µετρητών µε προθεσµιακή κατάθεση ή ενεχυρίαση τίτλων, όπως αµοιβαία κεφάλαια, τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα κ.λπ.

Στα δάνεια µε 100% εξασφάλιση µετρητών ο πελάτης καταθέτει ίσο ποσό µε το δάνειό του ως εξασφάλιση και επωφελείται από την ιδιαίτερα προνοµιακή τιµολόγηση τόσο στο δάνειο όσο και στην κατάθεση, χωρίς να χρειαστεί να ξοδέψει τις αποταµιεύσεις του.

Ετσι λόγω της εξασφάλισης, το επιτόκιο του δανείου είναι χαµηλότερο, η διάρκεια του δανείου είναι µεγαλύτερη, µε αποτέλεσµα χαµηλότερη δόση σε σχέση µε ένα τυπικό καταναλωτικό δάνειο, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα να προσφερθούν επιπλέον εκπτώσεις ανάλογα µε την πιστοληπτική ικανότητα και τη σχέση του πελάτη µε την τράπεζα. Στην περίπτωση των καταναλωτικών δανείων µέσω cash collateral οι αποταµιεύσεις αποδεσµεύονται σταδιακά ανάλογα µε την αποπληρωµή του δανείου.

Ευγενία Τζώρτζη, Καθημερινή