Με ρίζες στη Διονυσιακή λατρεία, διαφορετική καρναβαλική αντίληψη, χωρίς ταμπού και απαγορεύσεις, το καρναβάλι στον Τύρναβο απευθύνεται σε πιο ψαγμένους επισκέπτες που θέλουν την Καθαρά Δευτέρα να γιορτάσουν χωρίς... ντροπή τη γονιμότητα γύρω από ένα... φαλλό!

Αν και χρονολογείται από το 1898, λόγω του άσεμνου χαρακτήρα του απαγορεύτηκε πολλές φορές από τις εκάστοτε κυβερνήσεις που θεωρούσαν ότι έβλαπτε τα χρηστά ήθη και έθιμα της εποχής, κάτι το οποίο βέβαια δεν πτοούσε τους Τυρναβίτες που το γιόρταζαν ακόμη και... κρυφά!

Από το 1980, όμως, οπότε και επιχειρήθηκε η εκ νέου αναβίωσή του, οι εκδηλώσεις επαναλαμβάνονται σταθερά. Μάλιστα ,κάθε χρόνο προσελκύει όλο και περισσότερους επισκέπτες που γνωρίζουν ότι εκεί κάπου στο θεσσαλικό κάμπο μπορούν να γιορτάσουν την Καθαρά Δευτέρα χωρίς ταμπού και περιορισμούς, τρώγοντας την παραδοσιακή χορτόσουπα χωρίς λάδι και πίνοντας άφθονο τσίπουρο και ούζο, υπό τη θέα χιλιάδων πύλινων, ξύλινων και πλαστικών φαλλών, που διακοσμούν την πόλη, μιας και αποτελούν το επίκεντρο της μεγάλης γιορτής.

Φωτιές, άσεμνα τραγούδια με τη συνοδεία πίπιζας και άλλων παραδοσιακών οργάνων, βωμολοχίες, πρόστυχα πειράγματα των περαστικών, χορτόσουπα και φυσικά φαλλοί, συνθέτουν το σκηνικό του μεγαλύτερου και πιο φημισμένου καρναβαλιού της Κεντρικής Ελλάδας που κάθε χρόνο αποτελεί προορισμό όλο και περισσότερων εκδρομέων που φθάνουν ακόμη και τις χιλιάδες...

Ένα από αυτά τα έθιμα που έκανα τον Τύρναβο ξακουστό είναι το έθιμο του «Μπουρανί» την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας. Η χρησιμοποίηση σεξουαλικών και ερωτικών συμβόλων συνδυάζεται απόλυτα με τις παραδοσιακές λαϊκές εκδηλώσεις των Τυρναβιτών. «Το μπουρανί» είναι στην κυριολεξία ένα λαϊκό πανηγύρι αλλά στην ουσία είναι η γιορτή του φαλλού και συμβολίζει την αναπαραγωγή και την ευτεκνία. Για την προέλευση του, υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη αναφέρει ότι οι ρίζες του βρίσκονται στις πανάρχαιες εορτές των Ελλήνων: τα Διονύσια, τα Θεσμοφόρια, τα Αφροδίσια, τα Θαργήλια και κυρίως οι αλωαί που ήταν γεωργική εορτή πανάρχαια λατρεία και προθρησκευτική. Και η δεύτερη ότι προέρχεται από Αρβανίτες που εγκαταστάθηκαν στον Τύρναβο γύρω στο 1770, λίγο πριν τα Ορφωλικά.

Η δεύτερη εκδοχή μάλλον είναι και η επικρατέστερη, καθώς τεκμηριώνεται από ιστορικά στοιχεία. Καθώς λέγεται εκείνη την εποχή, έπεσε στον Τύρναβο επιδημία χολέρας και οι περισσότεροι κάτοικοι του βρήκαν θάνατο. Η πόλη ερημώθηκε και ο σουλτάνος της περιοχής, έφερε ένα τμήμα Αρβανιτών, για να κτίσει την καινούργια πόλη, δίπλα στην παλιά (η περιοχή αυτή ονομάζεται «Κόκκαλα» επειδή στην περιοχή θάφτηκαν όσοι βρήκαν τον θάνατο από την χολέρα). Οι Αρβανίτες αυτοί λοιπόν καθιέρωσαν το έθιμο που σώζεται ως τις μέρες μας.

Το έθιμο αυτό λαμβάνει χώρα την Καθαρή Δευτέρα κάθε χρόνο στον Τύρναβο. Οι κάτοικοι της πόλης πηγαίνουν στο εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία στα βόρεια της πόλης σ' έναν ελεύθερο ευρύ χώρο (ένα μεγάλο αλώνι). Η πορεία γίνεται σε πομπή της οποίας προηγούνται διάφορες ομάδες (θίασοι) μεταμφιεσμένων ή μη (μόνον ανδρών), οι οποίοι κουβαλούσαν όλα τα απαραίτητα για την λειτουργία. Όταν η πόλη έφθανε στο χώρο του Προφήτη Ηλία εκεί κάθε ομάδα έστρωνε στο έδαφος διάφορα φαγητά και μια μεγάλη φιάλη σε σχήμα «φαλλού» γεμάτη με κρασί ή με γαλακτόχρουν κράμα ούζου ή τσίπουρου με νερό. Παράλληλα άναβαν φωτιά πάνω στην οποία παρασκευάζοταν το «Μπουρανί» μια χορτόσουπα από σπανάκι και ξύδι για να νοστιμίζει.

Αφού γινόταν το μπουρανί που είχε την μορφή σούπας σερβιριζόταν στους «μυουμένους» ως μέθεξη – συμμετοχή στα δρώμενα – και έτσι άρχιζε ο χορός και τα τραγούδια, οι αστεϊσμοί και τα πειράγματα με άσεμνες βασικά εκφράσεις. Πολλοί από τους άντρες που συμμετείχαν σ' αυτό το τελετουργικό κρατούσαν στα χέρια τους φαλλούς σαν σκήπτρα και ήταν κατασκευασμένα από ξύλο ή πηλό ή ακόμα και από ψωμί και που αποτελούσαν το κυριότερο τελετουργικό σύμβολο. Στο έθιμο αυτό συμμετείχαν αυστηρά μόνο άντρες ενώ οι γυναίκες απείχαν, ίσως για λόγους σεμνοτυφίας λόγω των φερόμενων φαλλικών συμβόλων. Γυναικόπαιδα όμως παρακολουθούσαν τα δρώμενα καθώς επίσης και πλήθη επισκεπτών από διάφορα μέρη της Ελλάδας.