Για την επόμενη μέρα στην περιφέρεια Θεσσαλίας, τις άμεσες προτεραιότητες του αλλά και το νέο σχέδιο Πολιτικής Προστασίας που σχεδιάζεται για την περιοχή μίλησε στο Αθηναϊκό -Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο νεοεκλεγείς περιφερειάρχης Θεσσαλίας, καθηγητής στο τμήμα Βιοχημείας - Βιοτεχνολογίας  του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας.

«Πρέπει οπωσδήποτε να σχεδιάσουμε το αναπτυξιακό μέλλον της Θεσσαλίας, που θα περιλαμβάνει το αντιπλημμυρικό σχέδιο, με λύσεις βασισμένες στη φύση», επισήμανε μεταξύ άλλων ο κ. Κουρέτας.

«Ο σχεδιασμός του αναπτυξιακού μοντέλου της Θεσσαλίας πρέπει να περιλαμβάνει λύσεις οι οποίες θα έχουν βιωσιμότητα περιβαλλοντική που να στηρίζεται σε επιστημονικά στοιχεία», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο νέος περιφερειάρχης Θεσσαλίας προανήγγειλε ότι στις 5 Δεκεμβρίου θα ανακοινωθεί το νέο σχέδιο Πολιτικής Προστασίας για την περιοχή το οποίο όπως είπε αποτελεί την μεγαλύτερη προτεραιότητά του και θα επικεντρώνεται κυρίως στην πρόληψη. «Η Πολιτική Προστασία είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα. Είναι ένα στοίχημα για να λάβεις μέτρα πρόληψης. Φτιάχνουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα. Υπεύθυνος θα είναι ο στρατηγός, Ηλίας Λεοντάρης», είπε ενώ υπογράμμισε ότι θα δημιουργηθεί μία  «ακαδημαϊκή ομάδα εργασίας» ( Academic Task Force).

Παράλληλα, σε επίσκεψη που πραγματοποίησε στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει σε εκδήλωση του ευρωβουλευτή Πέτρου Κόκκαλη σχετικά με τις κλιματικές καταστροφές, ο κ. Κουρέτας, είχε σειρά συναντήσεων και επαφών με γενικές διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  ώστε να συζητήσουν, όπως τονίζει στη συνέντευξή του, για τις αποζημιώσεις όσων επλήγησαν από τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου καθώς και για επιπλέον πόρους για την βιώσιμη ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας μετά τις πλημμύρες.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο νέος περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας.

- Ποια είναι η επόμενη μέρα για τη Θεσσαλία και ποιες οι προτεραιότητές σας;

Η επόμενη μέρα θα είναι αρκετά διαφορετική από την προηγούμενη γιατί πρέπει να αντιμετωπίσουμε προβλήματα που μας οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση, τα οποία απέδειξαν ότι σχεδιάζαμε με λάθος τρόπο και επιστημονικά και κοινωνικά, και περιβαλλοντικά και πολιτικά. Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζαμε τα πράγματα οδήγησαν σε αυτές τις καταστροφές, και αυτό έχει πάει αρκετά πίσω. Σίγουρα έχει μεγάλες ευθύνες η προηγούμενη διοίκηση, τα τελευταία 14 χρόνια , αλλά όχι μόνο αυτή.

Πρέπει οπωσδήποτε να σχεδιάσουμε το αναπτυξιακό μέλλον της Θεσσαλίας, που θα περιλαμβάνει το αντιπλημμυρικό σχέδιο, και θα βασίζεται σε αυτό που λέμε «Nature Based Solutions» δηλαδή λύσεις βασισμένες στη φύση, τις οποίες τα τελευταία 40-50 χρόνια τις καταπατήσαμε.  Επομένως, ο σχεδιασμός του αναπτυξιακού μοντέλου της Θεσσαλίας πρέπει να περιλαμβάνει λύσεις οι οποίες θα έχουν βιωσιμότητα περιβαλλοντική, που να στηρίζεται σε επιστημονικά στοιχεία.

Δεν μπορούμε να πάμε πάλι με τον ίδιο τρόπο. Δεν πρέπει να αφήσουμε τα χωράφια όπως είναι, ανοχύρωτα , να πλημμυρίζουν όταν βρέχει. Δεν μπορούμε να αφήσουμε πάλι τους ανθρώπους που ζουν στην Κάρλα, χωρίς προοπτική. Άρα αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να αποζημιωθούν και πρέπει να σχεδιάσουμε το μέλλον τους. Αν πρόκειται να αποφασιστεί ένα σενάριο ότι αυτή η λίμνη θα μείνει έτσι για να είναι μία διαφυγή στις πλημμύρες , θα πρέπει αυτοί οι άνθρωποι να έχουν ένα βιώσιμο μέλλον. 

Αν όμως επικρατήσει ένα δεύτερο σενάριο , το οποίο είναι να φύγει το νερό, ένα μέρος του νερού, και να επανέλθουν να καλλιεργήσουν, αυτό θα πρέπει να κουμπώσει με διάφορα σοβαρά αντιπλημμυρικά . Είναι κάτι αρκετά σύνθετο, δεν είναι κάτι απλό. Γι αυτό θα πρέπει να σκεφτούμε με εντελώς διαφορετικό τρόπο, από τον πρόχειρο που σκεφτόμασταν παλιά.

Παράλληλα, τα αναχώματα πρέπει να γίνουν, να ολοκληρωθούν. Δεν είναι όμως η οριστική λύση. Πρέπει να το σχεδιάσουμε με άλλο τρόπο. Το σενάριο των Ολλανδών εμένα με ενδιαφέρει, έχει έναν ρεαλισμό, αλλά αυτό θα πρέπει να κουμπώσει με οικονομικά εργαλεία τα οποία η κοινότητα θα πρέπει να τα δεχτεί. Περιμένουμε ένα σχέδιο το οποίο να είναι βιώσιμο.

- Πώς έχει διαμορφωθεί μέχρι τώρα η κατάσταση στη Θεσσαλία και πώς προχωράει;

Έγινε η καταβολή κάποιων αποζημιώσεων στους κτηνοτρόφους χωρίς να αποφασιστεί πώς θα ξαναγίνουν τα μαντριά τους. Αυτό μένει να προταθεί το επόμενο διάστημα. Αλλά τα χρήματα που πήραν , δηλαδή 100 ευρώ για κάθε πρόβατο είναι ικανοποιητικό σαν αρχική αποζημίωση, δεν φτάνει όμως. Πρέπει αυτά τα ζώα να τα ξαναβρούν, να ξαναχτίσουν τα μαντριά σε άλλο μέρος, όχι εκεί όπου πλημμύρισε, πιο ψηλά για να μην ξαναπλημμυρίσει. Αυτός ο σχεδιασμός μένει να γίνει.

Οι κτηνοτρόφοι πήραν αποζημίωση, θα πάρουν κι αυτοί με το φυτικό κεφάλαιο, νομίζω αυτές τις μέρες. Δεν έχουν τακτοποιηθεί ακόμη οι πληρωμές του ενοικίου σε αυτούς που είναι στον Παλαμά, πχ στη Μεταμόρφωση που έχουν χάσει το σπίτι τους. Πρέπει να γίνει άμεσα. Πρέπει να αποφασιστεί σε ποιο σημείο θα γίνουν τα σπίτια τους. Θα πρέπει να είναι ένα σημείο που δεν θα πλημμυρίζει και πρέπει τα σπίτια να γίνουν με συγκεκριμένο τρόπο.

Πρέπει να λυθούν όσα ζητήματα δεν έχουν ακόμη διευθετηθεί και για τους υπόλοιπους από τον δήμο Παλαμά (οικονομικές αποζημιώσεις και το χρονοδιάγραμμα για τα σπίτια τους). Επίσης πρέπει να λυθεί οπωσδήποτε το ζήτημα της Φαρκαδόνας.  Πρέπει να μεταφερθούν αυτοί οι άνθρωποι από τη δομή προσφύγων. Να γίνουν οι οικίσκοι που είναι έτοιμοι σε ένα άλλο σημείο της Φαρκαδόνας που έχει υποδείξει ο δήμος.

Αυτό περιμένουμε να γίνει αυτές τις μέρες. Να ξεκινήσουν οι υποδομές να γίνονται ούτως ώστε πριν τα Χριστούγεννα να πάνε εκεί. Οι αποζημιώσεις σε αυτούς τους ανθρώπους επίσης δεν έχουν δοθεί και περιμένουμε να δοθούν το επόμενο διάστημα. Το Πήλιο και τα ορεινά Τρίκαλα είναι ζητήματα του υπουργείου Υποδομών και περιμένουμε να δούμε το σχέδιο.  Σχετικά με τον δρόμο Λάρισας - Καρδίτσας, έχουμε ήδη ξεκινήσει μια διαδικασία να το πάρουμε να το κάνουμε εμείς άμεσα,

αν δεν γίνει τώρα, γιατί έχει κοπεί.  Ξεκινάμε άμεσα τη μεθοδολογία έξυπνης εξειδίκευσης που είναι προαπαιτούμενο για να μπορείς να προκηρύξεις προγράμματα που αφορούν τον Στόχο 1. Προγράμματα για την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, γύρω στα 80 εκατομμύρια ευρώ, κάτι που δεν είχε κάνει, ο προηγούμενος περιφερειάρχης, ο κ. Αγοραστός και είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα. Θα ξεκινήσουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα πολιτισμού που θα περιλαμβάνει θέατρο και κινηματογράφο και άλλες δραστηριότητες στα χωριά που έχουν πλημμυρίσει. Είναι προτεραιότητα μου το επόμενο διάστημα, τους πρώτους 6 μήνες.

Προετοιμάζουμε ένα σεμινάριο δημόσιας διοίκησης για τους εκλεγμένους για να μάθουν πώς λειτουργεί η δημόσια διοίκηση, 14, 15 και 16/12.  Είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε τις προτάσεις για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη των τεσσάρων πρωτευουσών της Θεσσαλίας, που είναι ένα πρόγραμμα του ΕΣΠΑ μεγάλο. Ήδη έχω υπόψιν μου τα έργα τα οποία πρέπει να συνεχιστούν για τους αποχιονισμούς και θα συνεχιστούν τους πρώτους μήνες του 2024. Έχω ήδη μια εικόνα αρκετά καλή για το τι πρέπει να γίνει το πρώτο διάστημα και σιγά σιγά μέχρι το τέλος του έτους θα πλησιάζουμε στην ετοιμότητα που έχω στο μυαλό μου.

- Θα υπάρξει ένα νέο σχέδιο Πολιτικής Προστασίας για τη Θεσσαλία; Έχετε ήδη προαναγγείλει τη δημιουργία μίας ομάδας εργασίας με επιστήμονες (Academy Task Force).  Μπορεί η Περιφέρεια η Θεσσαλίας να λειτουργήσει ως πρότυπο για τη συνεργασία της επιστημονικής κοινότητας με τους επιχειρησιακούς και θεσμικούς φορείς;  

Αυτό θέλουμε να κάνουμε. Αυτή είναι η προτεραιότητα. Και η Πολιτική Προστασία είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα. Στοίχημα όχι για μέτρα καταστολής όταν έχει ήδη συμβεί η ζημιά αλλά για τα μέτρα πρόληψης. Και δεν αφορά μόνο τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές αφορά τα πάντα, την ποιότητα του νερού, την ποιότητα του αέρα, την ποιότητα της ζωής μας.

Φτιάχνουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα για την Πολιτική Προστασία του τόπου. Υπεύθυνος είναι ο στρατηγός, Ηλίας Λεοντάρης. Έχει πολύ μεγάλη εμπειρία και μαζί με άλλους συνεργάτες σχεδιάζει το πρόγραμμα της Πολιτικής Προστασίας το οποίο θα ανακοινώσουμε στις 5 Δεκεμβρίου.  Το πρόγραμμα πολιτικής προστασίας, που φτιάχνεται είναι νούμερο ένα προτεραιότητα για εμάς. Θα επικεντρωθεί κυρίως στην πρόληψη και όχι στην καταστολή.

Αναφορικά με την ακαδημαϊκή ομάδα εργασίας, πρόκειται για ομάδα συνεργατών μου που θα λειτουργούν ως εμπειρογνώμονες που θα μας βοηθάνε για το σχεδιασμό της επόμενης ημέρας. Θα ανακοινώσω τις επόμενες εβδομάδες συμβούλους που θα έχω σε διάφορους τομείς όπως στον Αθλητισμό και στην Ολυμπιακή Παιδεία, τον Νίκο Κακλαμανάκη. Θα εμπλακούν συνάδελφοι επιτυχημένοι στον χώρο για να μπορέσουν να μας βοηθήσουν σε δράσεις που πρέπει να κάνουμε και πρέπει να τους εμπλέξουμε. 

Είμαι πολίτης με ευαισθησίες και στη συνέχεια είμαι Περιφερειάρχης. Έχω έγνοιες για όλους τους συμπολίτες μου, πόσο μάλλον ως περιφερειάρχης. Θα κοιτάξω να κάνω ό,τι μπορώ, να σχεδιάσω σωστά και να υπάρχει πρόληψη και κυρίως για τη διαχείριση του νερού , το οποίο είναι μεγάλο θέμα για τη Θεσσαλία, τεράστιο το ζήτημα. 

- Μεγάλο κομμάτι της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής της Θεσσαλίας επλήγη έπειτα από  τις καταστροφικές πλημμύρες που έφερε ο «Daniel» αλλά και ο «Elias». Πώς θα ορθοποδήσουν όσοι απασχολούνταν σε αυτόν τον τομέα, πόσο καιρό θεωρείτε ότι θα πάρει;

Έχουμε 30.000 αιτήσεις από γεωργούς και 2.500 αιτήσεις από κτηνοτρόφους για αποζημιώσεις. Στους κτηνοτρόφους δόθηκαν περίπου 25 εκατομμύρια ευρώ και στο φυτικό κεφάλαιο πολύ μεγάλο ποσό. Είναι εμπλεκόμενοι γύρω στους 100.000 πολίτες και μαζί με την μεταποίηση και τον τριτογενή τομέα φτάνουν περίπου 300.000 άτομα που εμπλέκονται με αυτή την καταστροφή.

Υπάρχουν τα βραχυπρόθεσμα μέσα που ήδη γίνονται, αυτά  των αποζημιώσεων. Υπάρχουν τα μεσοπρόθεσμα που αφορούν σχεδιασμό της επόμενης ημέρας, 1-2 χρόνια. Και υπάρχουν τα μακροπρόθεσμα που είναι τα σοβαρά αντιπλημμυρικά έργα τα οποία μένει να αποφασιστούν με το σενάριο της επόμενης ημέρας ποια θα είναι. Αυτοί οι άνθρωποι σταδιακά θα πρέπει να αρχίσουν να μπαίνουν ξανά στις ζωές τους. Με τίποτα δεν θα τους αφήσουμε να φύγουν και να πάνε σε άλλα μέρη.

Αλλά αυτό χρειάζεται έναν σχεδιασμό. Με απασχολεί πολύ, η περιοχή γύρω από την Κάρλα που είναι πλημμυρισμένη. Αυτοί οι άνθρωποι είναι αυτή τη στιγμή ίσως στη χειρότερη κατάσταση. Και πολλοί άλλοι είναι αλλά αυτοί είναι σε τρομερή απόγνωση γιατί τα χωράφια τους είναι μες στο νερό. Γύρω από την Κάρλα είναι περίπου 1200 οικογένειες. Αυτές πρέπει να στηριχθούν οικονομικά σε βάθος διετίας και ταυτόχρονα σε αυτή τη διετία να σχεδιαστεί τι θα γίνει αυτή η περιοχή. 

Επομένως θα πρέπει να αποφασίσουμε, με κοινωνική συναίνεση, το αναπτυξιακό σενάριο. Δεν θα είναι εύκολο, δεν θα γίνει σε ένα μήνα, ούτε σε δύο ούτε σε τρεις. Δεν μπορείς με ένα μαγικό ραβδί να λύσεις το πρόβλημα. Θα πάρει μια διετία για να μπει το τρένο σε έναν αρμό.

Γιατί όταν για 30 χρόνια σχεδιάζεις λάθος δεν περιμένεις ότι αυτά θα λυθούν σε τρεις μήνες και σε δύο. Θέλει χρόνο για να σχεδιαστεί σωστά. Για να μην ξαναγίνει. Κι όταν ξαναγίνει να υπάρχει ένας τρόπος να το αντιμετωπίσεις αυτό γιατί μπορεί να ξανασυμβεί

-Είχατε σειρά επαφών και συναντήσεων στις Βρυξέλλες με γενικές διευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τι αφορούσαν αυτές οι συναντήσεις;

Είχαμε συζητήσεις με την DG AGRI και την DG REGIO. Κάναμε μια πρόταση στην DG AGRI και στην DG REGIO για να πάρουν οι επιχειρήσεις της Θεσσαλίας ένα μεγάλο ποσό από τα χρήματα των ΕΣΠΑ, για τις επιχειρήσεις που πλημμύρισαν στη Θεσσαλία και καταστράφηκαν.

Έγιναν συζητήσεις για τις έξτρα αποζημιώσεις και για την απορρόφηση των χρημάτων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (κυρίως των Τομεακών), που θα γυρίσουν πίσω από την Ελλάδα, θα τα πάρει ένα μέρος των επιχειρήσεων της Θεσσαλίας και επίσης για τον επανασχεδιασμό του προγράμματος που είναι κακογραμμένο και βασισμένο σε προχειρότητες. Συζητήσαμε πολύ για το πρόγραμμα γιατί θα αλλάξει αρκετά.

Είναι κακογραμμένο και είναι σχεδιασμένο πάνω σε παραδοχές που έπρεπε να είχαν ήδη ληφθεί υπόψιν και δεν ελήφθησαν όπως η μετα-covid εποχή, η επισιτιστική κρίση και φυσικά η μετά την πλημμύρα εποχή. Παράλληλα, μας ενημέρωσαν για χρηματοδοτικά εργαλεία στην Νέα ΚΑΠ που αποζημιώνουν σε βάθος 20ετίας, ανάλογα με τι καλλιεργούσαν και με την ποσότητα,  όσους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις καλλιέργειες που εργάζονταν λόγω φυσικών καταστροφών.  

Πρέπει να ξαναδούμε αυτά τα πράγματα, τρέχοντας το πρόγραμμα χωρίς να χάσουμε χρήματα, χωρίς καθυστερήσεις και να το αλλάζουμε κιόλας. Ήδη είμαστε στη φάση που το έχουμε βάλει σε μια προτεραιότητα.

Θα ξαναέρθω σύντομα πριν αναλάβω να συζητήσω με αυτούς τους ανθρώπους συχνά μαζί με την ομάδα μου.

Θα έχουμε πολύ στενή σχέση και θα έρχομαι συχνά γιατί η διαπραγμάτευση δεν γίνεται με την Ελλάδα, γίνεται με την κοινότητα απευθείας, καθώς είναι πρόγραμμα της Θεσσαλίας. 

Iωάννα Καρδάρα (ΑΠΕ-ΜΠΕ)