Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφέρειας Θεσσαλίας σε συνεργασία με το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Μαγνησίας ενημερώνει τους βαμβακοπαραγωγούς για τις απαραίτητες ενέργειες αποτελεσματικής φυτοπροστασίας της βαμβακοκαλλιέργειας.
1. Στόχοι
1.1 Η ενημέρωση των βαμβακοπαραγωγών για την αποτελεσματική φυτοπροστασία σε πραγματικό καλλιεργητικό χρόνο.
1.2 Η έγκαιρη ενημέρωση που αφορά το χρονικό διάστημα μέχρι την έναρξη της ανθοφορίας και την οργάνωση αποτελεσματικής αυτοάμυνας κάθε βαμβακοφυτείας για όλη την καλλιεργητική περίοδο.
1.3 Η τακτική παρακολούθηση κάθε βαμβακοχώραφου και σύμφωνα με τα πραγματικά δεδομένα, ώστε να εφαρμόζονται συγκεκριμένες καλλιεργητικές πρακτικές φυτοπροστασίας στο σωστό χρόνο, όπως περιγράφονται παρακάτω κατά περίπτωση.
2. Διαπιστώσεις
Η καλλιέργεια του βαμβακιού ξεκίνησε φέτος με ευνοϊκές συνθήκες για σπορά τον Απρίλιο, οι οποίες συνεχίστηκαν και το Μάιο. Ωστόσο οι χαμηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν μετά τα μέσα Μαΐου σε συνδυασμό με τις έντονες βροχοπτώσεις και τις αυξημένες υγρασίες μέχρι και τα μέσα Ιουνίου, δημιούργησαν προβλήματα στο φύτρωμα και είχαν ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση της ανάπτυξης των βαμβακοφύτων σε ορισμένες περιοχές.
Αυτήν την εποχή και μετά τις ευνοϊκές συνθήκες των τελευταίων ημερών, διαπιστώνεται επιτάχυνση στην εξέλιξη των φυτών, τα οποία έχουν πλέον αναπτυχθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο.
Στο δίκτυο των φερομονικών παγίδων μας υπάρχει αυτή την εποχή σχετικά αυξημένος αριθμός συλλήψεων ενηλίκων (πεταλούδων) πράσινου σκουληκιού σε ορισμένες περιοχές της Θεσσαλίας. Από τους επιτόπιους ελέγχους που διενεργήθηκαν από γεωπόνους της Υπηρεσίας μας και του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Βόλου, διαπιστώθηκε η ύπαρξη ζωντανών προνυμφών (σκουληκιών) πράσινου σκουληκιού πάνω από το όριο επέμβασης σε ορισμένες τοποθεσίες της Π.Ε. Λάρισας και κυρίως στον οδικό άξονα Π.Ε.Ο. Λάρισας – Βόλου (ΤΚ Μελίας, Μοδέστου) και σε περιοχές της επαρχίας Φαρσάλων (ΤΚ Σταυρού).
Πολλοί βαμβακοπαραγωγοί εντοπίζοντας την παρουσία προνυμφών πράσινου σκουληκιού στα χωράφια τους πραγματοποίησαν ήδη έναν ψεκασμό με ισχυρά εντομοκτόνα, πρακτική που μπορεί να οδηγήσει στην μείωση του πληθυσμού των ωφέλιμων εντόμων με δυσμενείς συνέπειες για την καταπολέμηση των εχθρών του βαμβακιού (αφίδες, θρίπες, τετράνυχοι, πράσινο και ρόδινο σκουλήκι) στα επόμενα στάδια της καλλιέργειας.
3. Συστάσεις – καλλιεργητικές πρακτικές
Οι παραγωγοί απαιτείται να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα και να επιθεωρούν την καλλιέργειά τους τακτικά (κάθε 2 – 3 ημέρες) προκειμένου να διαπιστώνουν έγκαιρα τυχόν εντομολογικές προσβολές, έτσι ώστε να είναι εφικτή η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, με το μικρότερο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος. Η επιθεώρηση των βαμβακοκαλλιεργειών συνιστάται να γίνεται πρωινές ή απογευματινές ώρες διασχίζοντας το χωράφι διαγώνια και εξετάζοντας 100 φυτά σε διαφορετικά σημεία της διαγωνίου.
ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΚΟΥΛΗΚΙ: Η Υπηρεσία μας τονίζει ότι στο παρόν στάδιο της καλλιέργειας, το κατώτατο όριο επέμβασης για το πράσινο σκουλήκι είναι 6-8 ζωντανές νεαρές προνύμφες (σκουλήκια) κατά μέσο όρο, ανά 100 φυτά.
ΡΟΔΙΝΟ ΣΚΟΥΛΗΚΙ: Όσον αφορά στο ρόδινο σκουλήκι, στο στάδιο της ανθοφορίας το κατώτατο όριο επέμβασης είναι 20% προσβεβλημένων λουλουδιών (ροζέτες) σε τυχαίο δείγμα 100 λουλουδιών από τουλάχιστον 5 αντιπροσωπευτικά σημεία της φυτείας. Στις περιπτώσεις που από τον έλεγχο που θα πραγματοποιήσουν οι παραγωγοί στα χωράφια τους παρατηρήσουν προσβολές σε ποσοστά τουλάχιστον 20% τότε και μόνο θα πρέπει να ψεκάσουν. Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις συνιστάται στους παραγωγούς να μην προβούν σε βιαστικούς ψεκασμούς.
Η υπηρεσίας μας επισημαίνει ότι η δράση του πράσινου και του ρόδινου σκουληκιού, στο βλαστικό στάδιο που βρίσκονται αυτή τη χρονική περίοδο οι βαμβακοκαλλιέργειες μπορεί να αναχαιτιστεί από την δραστηριότητα των ωφέλιμων εντόμων, που έχουν εγκατασταθεί και που είναι χρήσιμα στις επόμενες και πιο καταστρεπτικές γενεές. Επίσης, οι προσβολές που προκαλεί το πράσινο σκουλήκι στο παρόν στάδιο του βαμβακιού δεν είναι σημαντικές λόγω της ικανότητας του φυτού να αναπληρώνει τα κατεστραμμένα καρποφόρα όργανα. Γι’ αυτό παρακαλούνται οι παραγωγοί να μην προβαίνουν σε χημική επέμβαση «προληπτικά», αφού οι αυξημένοι πληθυσμοί ωφέλιμων εντόμων που παρατηρούνται από τους επιτόπιους ελέγχους συμβάλλουν σημαντικά στην καταπολέμηση του πράσινου και ρόδινου σκουληκιού. Στον παρόν στάδιο και εφόσον απαιτηθεί χημική καταπολέμηση τότε αυτή πρέπει να διενεργείται κατά προτίμηση με σκευάσματα που περιέχουν Bacillus thuringiensis ή εναλλακτικά με εντομοκτόνα εκλεκτικής δράσης (π.χ. Diflubenzuron, Spinosad, Emamectin benzoate,  Chlorantraniliprole) που είναι φιλικότερα προς τα ωφέλιμα έντομα.
Η χημική καταπολέμηση του πράσινου και του ρόδινου σκουληκιού είναι πιο αποτελεσματική όταν γίνεται στο 1ο ή στο 2ο στάδιο της προνύμφης (μήκος έως 1 εκατοστό) διότι οι μεγαλύτερης ηλικίας προνύμφες δεν είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στα εντομοκτόνα.
O ψεκασμός θα πρέπει να διενεργείται κατά τις απογευματινές ώρες και μετά τη δύση του ηλίου γιατί τότε αυξάνεται η δραστηριότητα των προνυμφών, αλλά και για την προστασία των μελισσών. Οι βαμβακοπαραγωγοί να προειδοποιούν τους μελισσοκόμους ώστε να απομακρύνουν τα μελίσσια τους από την περιοχή και να λαμβάνουν όλα τα μέτρα ενημέρωσης του κοινού πριν την εφαρμογή του ψεκασμού σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία (Ν.4036/2012).
Επισημαίνεται ότι όπου χρειαστεί επέμβαση με φυτοπροστατευτικά μέσα τότε είναι επιθυμητή η εναλλαγή σκευασμάτων διαφορετικής κατηγορίας δράσης κάθε φορά και η μη χρήση του ίδιου εντομοκτόνου περισσότερο από δύο (2) φορές το χρόνο για την αποφυγή εμφάνισης συμπτωμάτων ανθεκτικότητας.
Οι παραγωγοί πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο εγκεκριμένα για την καλλιέργεια φυτοπροστατευτικά προϊόντα, ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα των σκευασμάτων, ενώ η χρήση των προϊόντων αυτών πρέπει να γίνεται από επαγγελματίες χρήστες κατόχους πιστοποιητικού γνώσεων ορθολογικής χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Επίσης, οι συνάδελφοι Γεωπόνοι (Καταστήματα Γεωργικών Φαρμάκων, Γραφεία Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής κ.α.) που πιθανόν εντοπίσουν σημαντική προσβολή ή ανησυχητικό αριθμό συλληφθέντων ατόμων σε φερομονικές παγίδες, παρακαλούνται να επικοινωνήσουν άμεσα με την Υπηρεσία μας, έτσι ώστε σε συνεργασία μαζί τους, να εκδοθεί προειδοποίηση για την ευρύτερη περιοχή.
Για περισσότερες πληροφορίες οι βαμβακοπαραγωγοί μπορούν να απευθύνονται στο Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου των κατά τόπους Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Θεσσαλίας, καθώς και στο Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Βόλου (τηλ. 24210-66525).