Χριστιανός ασκητής και ιδρυτής μοναστικών κέντρων στην περιοχή της Παλαιστίνης, μία από τις πιο σημαντικές μορφές του Χριστιανισμού. Ήταν γνωστός στην εποχή του για την αυστηρότητα του βίου και τα θαύματά του. Προσηλωμένος στην Ορθοδοξία, όπως αυτή είχε καθορισθεί από τις Οικουμενικές Συνόδους, πολέμησε τις αιρέσεις και ιδιαίτερα αυτή του Μονοφυσιτισμού. Η μνήμη του τιμάται σε Ανατολή και Δύση στις 20 Ιανουαρίου.
Ο Ευθύμιος γεννήθηκε στη Μελιτηνή της Αρμενίας το 377 επί βυζαντινού αυτοκράτορος Γρατιανού. Ήταν μοναχογιός και οι γονείς του τον ονόμασαν Ευθύμιο για να ευχαριστήσουν τον θεό, που τους χάρισε αυτή την ευθυμία. Σε ηλικία τριών ετών έμεινε ορφανός από πατέρα και η χήρα μητέρα του ανέθεσε την ανατροφή του στον τοπικό επίσκοπο Ευτρώιο. Αυτός τον εκπαίδευσε καλώς και σε ηλικία 28 ετών τον χειροτόνησε πρεσβύτερο.
Το 406 ο Ευθύμιος μετέβη στα Ιεροσόλυμα και ασκήτευσε στο σπήλαιο του Αγίου Θεοκτίστου. Σύμφωνα με τον βιογράφο του Κύριλλο τον Σκυθοπολίτη, τα μεγάλα πνευματικά του χαρίσματα γρήγορα τον ανέδειξαν και η φήμη του ως Αγίου απλώθηκε παντού. Πολλοί Σαρακηνοί (Άραβες) έγιναν χριστιανοί, ενώ αρκετοί αιρετικοί, όπως Μανιχαίοι, Νεστοριανοί και Ευτυχιανοί, επέστρεψαν στην ορθή πίστη. Ακόμη και η αυτοκράτειρα του Βυζαντίου Ευδοκία (408-450), που λοξοκοίταζε προς τον Μονοφυσιτισμό, αναγκάστηκε να διακόψει κάθε σχέση μαζί του, όταν πείστηκε από την επιχειρηματολογία του Ευθυμίου. Γύρω του συγκεντρώθηκαν πολλοί μοναχοί, που τον ανακήρυξαν ηγούμενό τους.
Ο Ευθύμιος είχε το χάρισμα της θαυματουργίας, σύμφωνα με τους συναξαριστές. Κάποτε, με ελάχιστα ψωμιά κατόρθωσε να χορτάσει 400 ανθρώπους που τον επισκέφθηκαν την ίδια ημέρα στο κελί του. Με την προσευχή του, γυναίκες που ήταν στείρες αποκτούσαν παιδιά και η διψασμένη γη της Παλαιστίνης ποτιζόταν από την πολλή βροχή και κάρπιζε.
Ο Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας κοιμήθηκε σε βαθιά γηρατειά στις 20 Ιανουαρίου του 473. Η Εκκλησία για την προσωπικότητα του και την προσφορά του στον Χριστιανισμό τον ανακήρυξε Μέγα. Στη βυζαντινή αγιογραφία, ο Όσιος Ευθύμιος παρουσιάζεται με αρκούντως μακριά γενειάδα.
Απολυτίκιο
Ευφραίνου έρημος η συ τίκτουσα, ευθύμησον η ουκ ωδίνουσα· ότι επλήθυνέ σοι τέκνα, ανήρ επιθυμιών των του Πνεύματος, ευσεβείᾳ φυτεύσας, εγκρατεία εκθρέψας, εις αρετών τελειότητα. Ταις αυτού ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, ειρήνευσον την ζωήν ημών.
Λαογραφία
Στη λαϊκή λατρεία, ο Όσιος Ευθύμιος συνδέεται με τον Άγιο Αντώνιο και τον Άγιο Αθανάσιο σε μία δεισιθανατική, όπως την αποκαλεί ο λαογράφος Δημήτριος Λουκάτος, αντίληψη για όσους πεθαίνουν τις ημέρες των εορτών τους. Ιδιαίτερα στα ορεινά της Ρούμελης, οι άνθρωποι συνήθιζαν να μετακινούν τα κρεβάτια τους στη γιορτή του αγίου, για να μην τους βρει, όταν έρθει να τους πάρει στον Άδη.
Το όνομα του Οσίου Ευθυμίου συχνά παρετυμολογείται από το ρήμα «θυμάμαι», γεγονός που έχει δημιουργήσει την αντίληψη ότι ο άγιος απαιτεί από τους πιστούς, και μάλιστα από τις μητέρες μικρών παιδιών, να θυμούνται και να τιμούν την εορτή του με εθιμική αργία. Αν τον θυμηθούν, πιστεύουν ότι θα τους θυμηθεί κι εκείνος, χαρίζοντάς τους απογόνους και ευγονία. Έτσι, στη γιορτή του οι παντρεμένες γυναίκες συνήθιζαν να παρασκευάζουν πίτες, να τις πηγαίνουν στο ναό για να ευλογηθούν και κατόπιν να τις μοιράζουν σε αρσενικά παιδιά, για να αποκτήσουν και οι ίδιες αγόρια.
.gif)
