Σε συστηµατικό αποκλεισµό των προϊόντων που διακινούνται µέσω Οµάδων Παραγωγών από τις προθήκες µαναβικής των καταστηµάτων τους επιµένουν εδώ και καιρό οι διευθύνσεις των µεγάλων αλυσίδων λιανικής, πολιτική η οποία ενισχύεται το τελευταίο διάστηµα, µε αφορµή τις αγωνίες που έχει σπείρει στην αγορά η υπόθεση Μαρινόπουλου. Το θέμα τέθηκε στη Λάρισα κατά την εδώ επίσκεψη του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Agrenda τα µεγάλα σούπερ µάρκετ κινούνται συστηµατικά στη γραµµή του αποκλεισµού των οργανωµένων παραγωγών και την ίδια στιγµή να προσπαθούν να αποσπάσουν καλούς καλλιεργητές από τις οµάδες.

Έτσι, την ώρα που αρνούνται πεισµατικά να παραλάβουν προϊόντα (κυρίως µαναβική) από αγρότες που διακινούν τα προϊόντα τους µέσω των οργανώσεων (δηλαδή µε ΑΦΜ και τιµολόγιο συνεταιρισµού ή Οµάδας) την ίδια στιγµή φλερτάρουν συστηµατικά µε καλούς παραγωγούς, οι οποίοι είναι σε Οµάδες, κάνοντας προτάσεις για συνεργασία, µε µόνη προϋπόθεση ότι θα παραδίδουν τα προϊόντα µε δικό τους τιµολόγιο (όχι της Οµάδας).

Συστηµατικό το κυνήγι

Είναι σαφές ότι όλα αυτά έχουν προφανή στόχο την αποµόνωση των παραγωγών, έτσι ώστε στην πορεία και ειδικά από τη στιγµή που ο λογαριασµός θα έχει ανοίξει, να µπορούν (οι αλυσίδες) να τους διαχειρίζονται κατά βούληση και σύµφωνα µε τις επιταγές των µεγάλων «αφεντικών». Παραγωγοί κηπευτικών µε γνώση των θεµάτων της αγοράς επιβεβαιώνουν στην Agrenda το συστηµατικό κυνήγι που υφίστανται προκειµένου να µην διακινούν τα προϊόντα τους µέσω των Οργανώσεων.

∆ιακοπή παραλαβής τιµολογίων

Αναφέρονται µάλιστα σε χαρακτηριστικές περιπτώσεις, όπου, ενώ είχαν σταθερή συνεργασία µε καταστήµατα µικρών αλυσίδων, παραδίδοντας δηλαδή προϊόντα µε ΑΦΜ των οργανώσεων, όταν οι µικρές αυτές αλυσίδες εξαγοράστηκαν, η παραλαβή τιµολογίων οµάδων διεκόπη αµέσως, όπως διεκόπη στη συνέχεια και η παραλαβή προϊόντων των παραγωγών, που δεν θέλησαν να ακολουθήσουν τα… νέα ήθη.

«Νίπτει τας χείρας της» η πολιτεία, στα χαρτιά μένει η κοινοτική οδηγία

Όλο αυτό δείχνει την τεράστια απόσταση που καταγράφεται ανάµεσα στα νοµοθετήµατα που εισάγουν κάθε τόσο οι κυβερνώντες και στις πρακτικές που ακολουθούν κάποιες δυνάµεις της αγοράς, όταν δεν υπάρχει εποπτεία και έλεγχος. Το φαινόµενο δεν είναι καινούργιο, µόνο που χρόνο µε το χρόνο το κακό παραγίνεται. Έτσι, µπορεί η κοινοτική οδηγία να προβλέπει εξόφληση των παραγωγών για τα νωπά αγροτικά προϊόντα µέσα σε ένα µήνα από την παράδοση και την έκδοση του τιµολογίου, ωστόσο, η συνήθης πρακτική στην εγχώρια αγορά δείχνει µόνιµα συναλλαγές µε µεταχρονολογηµένες επιταγές από 6-12 µήνες.

Σύµφωνα µε πληροφορίες, το θέµα απασχόλησε και την τελευταία συνοµιλία του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλη Αποστόλου µε εκπροσώπους των αγροτών στη Λάρισα, όπου τέθηκε µετ’ επιτάσεως το ζήτηµα των καθυστερήσεων και της εκµετάλλευσης των παραγωγών από τα σούπερ µάρκετ. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο υπουργός απάντησε ότι το θεσµικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εξόφληση στον ένα µήνα υπάρχει, εποµένως η ευθύνη για τις µεταχρονολογηµένες επιταγές ανήκει και στους παραγωγούς που τις παραλαµβάνουν.

Το θέµα συνδέεται και µε τις ασκήσεις επί χάρτου που γίνονται στο πλαίσιο του νέου νόµου για τους συνεταιρισµούς. Πέρα από το ασαφές θεσµικό πλαίσιο και την έλλειψη ουσιαστικών κινήτρων που παρατηρείται στο νέο νόµο 4384/2016, οι παραγωγοί επισηµαίνουν και τη δυσκολία συσπείρωσης των παραγωγών γύρω από συλλογικές οργανώσεις παραγωγικού και οικονοµικού χαρακτήρα, από τη στιγµή που οι δοµές της αγοράς (αγοραστές προϊόντων) τις πολεµούν, η πολιτεία δεν δείχνει διάθεση να παρέµβει και οι αγρότες υποχρεώνονται σε κατ’ ιδίαν και αποσπασµατικές συνεργασίες µε τους λιανοπωλητές, οι οποίοι, όπως είναι φυσικό διατηρούν µόνιµα το πάνω χέρι σ’ αυτές τις συνεργασίες.

Πρόβληµα αγρεργατών

Ένα άλλο σηµαντικό πρόβληµα που καλούνται να διαχειριστούν αυτό τον καιρό οι αγρότες που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της παραγωγής οπωροκηπευτικών, έχει να κάνει µε την εξεύρεση αγρεργατών και τις βοήθειες  σε χέρια που χρειάζονται τόσο στο χωράφι, όσο και στη διαλογή και διακίνηση των προϊόντων τους.

Έτσι για το διάστηµα πριν από την έκδοση των τελευταίων αποφάσεων που αφορούν στο εργόσηµο αλλά και στην απασχόληση ξένων εργατών χωρίς άδεια παραµονής, υπάρχει µεγάλο πρόβληµα να δικαιολογηθούν οι σχετικές δαπάνες για την απασχόληση εργατών που απασχολήθηκαν παράτυπα στις εκµεταλλεύσεις.

Σήµερα που θεσµικά τουλάχιστον τα πράγµατα έχουν κατά κάποιο τρόπο αποσαφηνισθεί, για µεν το εργόσηµο τα πράγµατα µπαίνουν σε κάποιο δρόµο, ωστόσο η δυνατότητα εξεύρεσης στην πράξη του απαιτούµενου κάθε φορά αριθµού εργατών παραµένει µεγάλη. Ειδικά στο θέµα της απασχόλησης δυναµικού χωρίς άδεια παραµονής από τις ποσοστώσεις των περιφερειών είναι πολύ δύσκολη, καθώς, εκτός από τα προβλήµατα συνεννόησης που ανακύπτουν µε αυτό το προσωπικό, συχνά παρατηρείται αρνητική διάθεσης συνεργασίας και από τις αρµόδιες υπηρεσίες.

«Με τόσους άνεργους στη χώρα, εσείς ζητάτε αλλοδαπούς χωρίς άδεια παραµονής…» είναι η µόνιµη επωδός των υπαλλήλων που δεν δείχνουν διάθεση να βοηθήσουν όταν η παραγωγή βρίσκεται ώριµη στα φυτά και τα δένδρα και χρειάζεται χέρια για να µαζευτεί. Την ίδια στιγµή, βέβαια, από την πλευρά των ηµεδαπών ανέργων η όρεξη για δουλειά που σχετίζεται µε την αγροτική παραγωγή, ακόµα κι αν πρόκειται για θέσεις οδηγών, είναι περιορισµένη. «Κανένας δεν θέλει να δουλέψει Κυριακή», δηλώνει στην Agrenda οργανωµένος παραγωγός µε χρόνια εµπειρίας στον κλάδο των κηπευτικών.

«Όµως τα φορτία µας πρέπει να είναι στη λαχαναγορά την Κυριακή το βράδυ, πως θα γίνει η δουλειά, όταν κανείς δεν θέλει να χάσει το Σαββατοκύριακό του, ακόµα κι αν παραµένει για καιρό άνεργος;».

Γιάννης Πανάγος (Αgrenda)