Η σταδιακή ανασύνθεση της νεότερης ιστορίας της Λάρισας τα τελευταία χρόνια φέρνει εξαιρετικά αποτελέσματα και είναι πλέον φανερό ότι η πόλη έχει δυνατότητες παραγωγής ενός δυναμικού πολιτιστικού αποτυπώματος στον εθνικό χάρτη.

Η πρόσφατη δημοσιοποίηση, εκ μέρους της Φωτοθήκης Λάρισας (του Ομίλου Φίλων της Θεσσαλικής Ιστορίας), μιας ενότητας 16 φωτογραφιών από την καταστροφική πλημμύρα της 15ης Οκτωβρίου 1883, ήρθε ως επισήμανση μιας περισσότερο συνειδητής ανάγκης για τη θωράκιση της ιστορικής μνήμης της νεότερης πόλης.
Οι φωτογραφίες από τη μεγάλη πλημμύρα του Πηνειού πριν από 135 χρόνια εντοπίστηκαν σε δημοπρασία που διενήργησε στην Αθήνα οίκος της Θεσσαλονίκης. Χάρη στην κινητοποίηση της Φωτοθήκης Λάρισας αλλά και στη συμβολή του Δήμου Λαρισαίων (καθοριστική ήταν η οικονομική αρωγή της ΔΕΥΑΛ), ο φωτογραφικός αυτός θησαυρός αποκτήθηκε και ήρθε στην πόλη, όπου μάλιστα αντίγραφά του εκτίθενται ακόμη στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα (παράλληλα με την επίσης εξαιρετικά σημαντική έκθεση της Φωτοθήκης από την Κατοχή και την Απελευθέρωση, που προορίζεται για λεύκωμα).
«Οι φωτογραφίες της Λάρισας του 19ου αιώνα είναι λίγες και σπάνιες, γι’ αυτό καταβλήθηκε κάθε δυνατή προσπάθεια να αποκτηθούν», λένε τα μέλη της Φωτοθήκης. Στη διάρκεια της παρουσίασης των φωτογραφιών, ο Θωμάς Κυριάκος μίλησε, εκ μέρους της Φωτοθήκης, για το χρονικό της απόκτησης των 16 φωτογραφιών, και το επίσης μέλος της Φωτοθήκης, Γεώργιος Γραβάνης, έκανε την ιστορική αναδρομή για τις πλημμύρες της Λάρισας, θέμα που φώτισε επίσης μέσα από τον Τύπο του 1883 ο ιστορικός ερευνητής Αλέξανδρος Γρηγορίου.
Το θέμα είναι ευρύτερο μιας περίπτωσης τοπικής ιστορίας, καθώς διαστέλλεται σε ένα κάδρο οργάνωσης της ιστορικής διαδρομής μιας σημαντικής πόλης που, όμως, για μια σειρά από λόγους (φυσικές καταστροφές, βομβαρδισμοί στον πόλεμο, αντιπαροχή κ.ά.) απώλεσε ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της ιστορικής της μνήμης. Τα τελευταία χρόνια, η ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου στο κέντρο της πόλης και η δημιουργία του Διαχρονικού Μουσείου επιδρούν με ύψιστο συμβολισμό, καθώς τείνουν να συσπειρώσουν ή να γεννήσουν μια ανάγκη αυτοπροσδιορισμού.

Σημαντική και η συμβολή του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου όπως και της Δημοτικής Πινακοθήκης και του Μύλου Παππά. Σε αυτό το κάδρο των τελευταίων ετών, πρωτοβουλίες όπως αυτή της Φωτοθήκης Λάρισας έρχονται να οργανώσουν εκ νέου το βλέμμα πάνω σε μια προοπτική διαλόγου με το παρελθόν αλλά με γνώμονα το μέλλον.
Εχει ενδιαφέρον πως οι φωτογραφίες από τη μεγάλη πλημμύρα του 1883 είναι τραβηγμένες δύο μόλις έτη μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας. Δείχνουν, δηλαδή, την πόλη και τον κάμπο κατά την τελευταία περίοδο της τουρκοκρατίας.
«Συνεχίζουμε με τον ίδιο ζήλο», λένε τα μέλη της Φωτοθήκης.

Νίκος Βατόπουλος (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)