Έφυγε από την ζωή η Λαρισαία γλύπτρια αστικού τοπίου Νέλλα Γκόλαντα

Έφυγε από την ζωή το απόγευμα της Τρίτης η σπουδαία Λαρισαία εικαστικός Νέλλα Γκόλαντα. Η Κεντρική πλατεία της Λάρισας, η πλατεία Ταχυδρομείου, όπως και η πεζοδρόμηση και σύνδεση του περιβάλλοντος χώρου στο μεγάλο Αρχαίο Θέατρο της πόλης, αποτελούν εμβληματικά έργα της που αφήνουν το καλλιτεχνικό αποτύπωμά της στον τόπο της καταγωγής της. 

Η Νέλλα Γκόλαντα, σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών και το 2008 ο Πανελλήνιος Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Τοπίου (ΠΣΑΤ) της απένειμαν τον τίτλο του 1^ου επίτιμου μέλους του Συλλόγου τους. Το 1973 έλαβε μέρος στην BIENNALE του Sao Paolo με τα ΚΤΙΣΤΑ ΓΛΥΠΤΑ της που είχαν τον γενικό τίτλο «Προτάσεις για εξανθρωπισμό του περιβάλλοντος χώρου», έργα από την ατομική της έκθεση στην Γκαλερί  Ώρα. Αυτά τα έργα αποτέλεσαν και τη γέφυρα στο πέρασμα της στις τρεις διαστάσεις και στο δομημένο χώρο. Πρώτο γλυπτό αρχιτεκτονικό έργο της είναι το σπίτι της ΆΝΩ ΒΟΥΛΑΣ (1973-74). Ακολούθησαν τα σπίτια του ΚΑΛΑΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ 1975-76, και ο οικισμός των 6 ΣΠΙΤΙΩΝ στη ΝΙΚΑΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ (κατασκευάστηκαν τα τρία).

Τα έργα της στο Δημόσιο Χώρο – τα Κατοικημένα Γλυπτά Τοπία – σχεδιασμένα και κατασκευασμένα με ολιστική αντίληψη – total art – τόποι διαδραστικοί, υπαινιχτικοί, ανάδυσης ξεχασμένων τρόπων συλλογικής διημέρευσης στο μεσογειακό ύπαιθρο, τόποι ανάδειξης των δημιουργικών ποιοτήτων του ανθρωπογενούς και φυσικού τοπίου, όπως:  Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ (1976 – 1982) και η  ΓΛΥΠΤΗ  ΠΡΟΚΥΜΑΙΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ στο Παλαιό Φάληρο (1984 –1986), το ΓΛΥΠΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΙΞΩΝΗ στην Γλυφάδα (1984 – 1992), η ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ (1993 – 1996) και η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ – Σάπκα (1996 – 1998) στη Λάρισα, καθώς και η ΠΕΖΟΔΡΟΜΗΣΗ – ΣΥΝΔΕΣΗ με τις προαναφερόμενες κεντρικές πλατείες του Περιβάλλοντος χώρου του ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ της Λάρισας (2006), ο ΠΑΡΑΛΙΑΚΟΣ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΣ – ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ – ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ (1992 – 1995), ο ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ στο Άλσος Βεΐκου (1993), η Διαμόρφωση του Υπαίθριου Χώρου του ΝΕΟΥ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ (2005 – 2006) (πρώτο βραβείο και εκτέλεση του έργου), η τοποθέτηση ΓΛΥΠΤΩΝ ΠΑΙΓΝΙΩΝ ΜΕ ΝΕΟΛΙΘΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ στο νέο πεζόδρομο του Αρχαιολογικού Μουσείου της Καρδίτσας  (2013)

Οι επεμβάσεις στο Δημόσιο Χώρο έγιναν σε στενή και εποικοδομητική συνεργασία με τους ειδικούς επιστήμονες των τεχνικών υπηρεσιών των αντίστοιχων Δήμων, καθώς και με μάστορες και συνεργεία τους. Στην περίπτωση της Λάρισας οι διακεκριμένοι επιστημονικοί συνεργάτες ήταν: Στην κατασκευή της Πλατείας Ταχυδρομείου και της Κεντρικής Πλατείας η Αρχιτέκτων κυρία Βάγια Τσομπάνογλου και στην πεζοδρόμηση του περιβάλλοντος χώρου του αρχαίου θεάτρου η Αρχιτέκτων κυρία Λίλη Γιοβρή.

Από το 1995 σε συνεργασία με την Ασπασία Κουζούπη, αρχιτέκτονα μηχανικό Α.Π.Θ. MAS Landscape Architect ETH-Zurich και υποψήφια διδάκτορα του ΑΠΘ  συγκροτούν την ομάδα «ΓΛΥΠΤΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΤΟΠΙΑ» και σχεδιάζουν, μελετούν και πραγματοποιούν τα παρακάτω έργα τοπίου μεγάλης κλίμακας, όπως:

Τα ΑΝΕΝΕΡΓΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΜΑΡΜΑΡΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ (1994 – 1997) αποκατάσταση 135 στρεμμάτων,

Αισθητικές επεμβάσεις στην ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟ (1999 – 2005) αποκατάσταση σχέσης μεταξύ του φυσικού και ανθρωπογενούς τοπίου κατά μήκος 8χιλ. στη ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΥΜΗΤΤΟΥ, ΣΤΑΘΜΟΣ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΗΣΑΠ (2003-2004) σύνθεση από ανοξείδωτο ατσάλι μήκους 30 μέτρων  (πρώτο βραβείο και εκτέλεση του έργου), ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ (2005) (εκτεταμένες συνθέσεις νερών και καθιστικών), το   

ΣΠΙΤΙ στην ΚΕΑ, Κυκλάδες (1996 – 2000), συμμετοχή στη 10^η  BIENNALE Αρχιτεκτονικής Βενετίας, ανασχεδιασμός τοπίου της ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ – ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ (2006-2008) και  ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΕΝ ΚΙΝΗΣΕΙ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ ΚΛΕΩΝΩΝ,  ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ   (2010-2011) 

Συμμετοχή (της Ν. Γκόλαντα) σε Διεθνείς Εικαστικές BIENNALE

1970 – ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΒΙΕΝΝΑLE ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ (2^ο βραβείο χαρακτικής της σειράς της έκθεσης HELLENIC SPACE στην ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΧΝΗΣ ΑΘΗΝΩΝ το 1970)

1973 – BIENNALE SAO PAOLO (έργα από την ατομική έκθεση στη γκαλερί ΩΡΑ το 1972 της σειράς «Προτάσεις για Εξανθρωπισμό του Δημόσιο Χώρου»)

1982 – ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ BIENNALE ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ (plexiglas  – επίτοιχα γλυπτά από την ατομική έκθεση στην ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΧΝΗΣ ΑΘΗΝΩΝ το 1982)

Με θέμα το έργο της έχουνε γίνει ανακοινώσεις από διακεκριμένους επιστήμονες σε διεθνή συνέδρια, όπως στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο Στρασβούργο (1983) και την Πράγα (1993) και στους Δελφούς (1984). Έχει επανειλημμένως προσκληθεί σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού για να παρουσιάσει το έργο της σε μεταπτυχιακό στάδιο. Διπλωματικές μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί με θέμα το έργο της σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού (OXFORD Polytechnic, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο  Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών κ.α.).

Συμμετοχή των έργων της ομάδας ΓΛΥΠΤΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΤΟΠΙΑ^®   σε Διεθνείς BIENNALE Αρχιτεκτονικής και δημοσιεύσεις των έργων τους στους αντίστοιχους καταλόγους

1999 – 1^η BIENNALE Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Τοπίου – Βαρκελώνη

2 κεντρικές πλατείες της Λάρισας + Λατομεία Διονύσου – Ανοιχτό Μουσείο

2003 – 3^η BIENNALE Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Τοπίου, Βαρκελώνη

Γλυπτικές επεμβάσεις τοπίου στη Δυτική Περιφερειακή Υμηττού

2006 – 4^η BIENNALE Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Τοπίου, Βαρκελώνη

Σπίτι στη νήσο Κέα – θέση Σπαθί

2006 – 10^η Αρχιτεκτονική BIENNALE Βενετίας

Σπίτι στη νήσο Κέα – θέση Σπαθί

2010  – 6^η BIENNALE Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Τοπίου, Βαρκελώνη

Κεντρική Πλατεία Γλυφάδας Βάσω Κατράκη

2012  – 8^η  BIENNALE Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Τοπίου, Βαρκελώνη

Μελέτη εντοπισμού εν κινήσει του αρχαίου Λατομείου Κλεωνών στην εθνική οδό ΜΩΡΕΑ

2012 – TRIENNALE MILANO Αττική Οδός

Διεθνείς Διακρίσεις των έργων της ομάδας

1η BIENNALE Ευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Τοπίου – Βαρκελώνη 1999 – 2000 FINALIST για το

βραβείο Rosa Barba με το έργο «Ανοιχτό μουσείο παλαιάς λατομικής τέχνης στα μη ενεργά λατομεία Διονύσου».

FINALIST με το έργο «Αττική οδός – αποκατάσταση σχέσης μεταξύ του φυσικού και ανθρωπογενούς τοπίου κατά μήκος 8χιλ. στη Δυτική Περιφερειακή Υμηττού» στον Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό 2004 EUROPEAN PRIΖE FOR URBAN PUBLIC SPACE, συν-διοργανωμένο από το C.C.C.B. της Βαρκελώνης, και τα Institut Francais d’ Architecture, the Architecture Foundation, Architecturinstitut – Netherlands, Architekturzentrum – Wien.

Εκτενείς Δημοσιεύσεις των προαναφερόμενων έργων έχουν γίνει στον ειδικό αρχιτεκτονικό τύπο της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως:

ΜΟΝΑΧΟ: BAUMEISTER, τεύχος 9/1978 & 8/1983, DETAIL, τεύχος 6/1982, (με εξώφυλλο από το έργο της),

                    STANDBAU DETAILS, 1983, TOPOS – LANDSCAPE EDITION, 9/2001, 86/2014

ΒΕΡΟΛΙΝΟ: 1000 X IDEAS ARCHITECTURAL LANDSCAPES, ed. Brown, 2008

                    COLLECTION, ed. Brown, 2007

ΠΑΡΙΣΙ:     LA MAISON, 1983, D’A (Architectures) Cristophe Katsaros No 149, Paris, Octobre 2005,

ΡΩΜΗ:       PAESAGGI RIFIUTATI RICICLATI, της καθηγήτριας N. Trasi, 2002, INTERNI, tribute, Athens, 2004

ΒΕΡΟΝΑ:   ARCHITETTURE DI CAVA– του καθηγητή V. Pavan, 2011  

ΜΙΛΑΝΟ:   TRIENNALE di MILANO, catalogue 2012

ΛΟΝΔΙΝΟ: NEW EUROPEAN LANDSCAPES  του καθηγητή  Michael Lancaster, ed. Butterworth – Architecture,

1994

Errica Protestou – architectural guide – ATHENS, ed Konneman London 1998,

                    NEW LANDSCAPE DESIGN του καθηγητή Robert Holden, Laurence King Publications, London 2003

                    SENSING SPACES: ARCHITECTURE REIMAGINED συνοδευτικό βιβλίο της έκθεσης, του καθηγητή Philip

Urpsrung ETEH-Ζυρίχης, 2014

ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ: SQUARES 6, βιβλίο, New Architecture, εκδόσεις Atrium, 1991

                         INTERNATIONAL LANDSCAPE ARCHITECTURE , Arco Editorial, 1998

ΕΛΒΕΤΙΑ: TRACÉS, 17, Bulletin technique de la Swisse romande, 2012

ΙΑΠΩΝΙΑ: KENCHIKU BUNKA, τεύχος 6/1978, Ιαπωνία

ΒΡΑΖΙΛΙΑ: MODULO arquitectura e arte, Sao Paolo, τεύχος 99/1988,

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΛΛΑΣ ΓΚΟΛΑΝΤΑ (μονογραφία), εκδόσεις ΟΛΚΟΣ, 1982

ΘΕΜΑΤΑ ΧΩΡΟΥ & ΤΕΧΝΩΝ (ετήσιες εκδόσεις των ετών: 1978, 1979, 1982, 1984, 1987, 1992, 1993, 1998, 2003, 2005, 2007).

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, του καθηγητή Αρχ. Νίκου Καλογήρου, εκδόσεις Μαλλιαρη, 2000

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ του καθηγητή Α. Γιακουμακάτου, εκδόσεις Νεφέλη, 2001

ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, του καθηγητή Αρχ. Δημήτρη Φιλιππίδη, εκδόσεις Μέλισσα, 2001

Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΩΣ ΤΕΧΝΗ, 2004

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ του καθηγητή Αρχ. Νίκου Καλογήρου, εκδόσεις Μαλλιαρη, 2009

ΤΑ ΕΥΓΕΝΗ ΜΕΤΑΛΛΑ του Γιάννη Κοντού, εκδόσεις Κέδρος 1992